17α-Hidroksiprogesteron

Razlikovati: Hidroksiprogesteron kaproat ili Hidroksiprogesteron acetat.
17α-Hidroksiprogesteron
Naziv lijeka17α-Hidroksiprogesteron
Druga imena17α-Hidroksipregn-4-ene-3,20-dion, Hidroksiprogesteron
Klasifikacija
CAS registarski broj68-96-2
Dostupnost bez recepta: Djelimično
Stručne informacije
Hemijske osobine

Ime po IUPAC (8R,9S,10R,13S,14S,17R)-17-acetil-17-hidroksi-10,13-dimetil-2,6,7,8,9,11,12,14,15,16-decahydro-1H-ciklopenta[a]denantren-3-on
Sumarna formulaC21H30O3
Tačka topljenja219,5
Molarna masa330,46 g/mol
Farmakokinetičke osobine
IzlučivanjeBubrežno
PubChem: 6238

17α-Hidroksiprogesteron (17α-OHP), poznat i kao 17-OH progesteron[1] (17-OHP),[2] ili hidroksiprogesteron (HP), je endogeni progestogenski steroidni hormon srodan progesteronu.[3][4][5] Također je hemijski međuprodukt u biosintezi mnogih drugih endogenih steroida, uključujući androgene, estrogene, glukokortikoide i mineralokortikoide, kao i neurosteroide.

Biološka aktivnost

[uredi | uredi izvor]

17α-OHP je agonist progesteronskog receptora (PR), slično progesteronu, iako slabiji u poređenju s njim.[6] Pored toga, on jeantagonist mineralokortikoidnog receptora (MR)[7] kao i parcijalni agonist glukokortikoidnog receptora (GR), iako sa vrlo niskom snagom (EC50 > 100 puta manje u odnosu na kortizol) na posljednjem mjestu, također slično progesteronu.[6][8][9]

Biohemija

[uredi | uredi izvor]
Steroidogeneza, sa17α-OHP oko lijeve sredine među pregnena.

Biosinteza

[uredi | uredi izvor]

17α-OHP je izveden iz progesterona putem 17α-hidroksilaza17α-hidroksilaze (kodirano sa CYP17A1).

17α-OHP raste u trećem tromjesečju trudnoće, prvenstveno zbog fetusne proizvodnje nadbubrežne žlijezde.

Ovaj steroid se prvenstveno proizvodi u nadbubrežnoj žlijezdi, a donekle i u gonadama, posebno u žutom tijelu jajnika. Normalni nivoi su 3-90  ng/dl kod djece, a kod žena 20-100 ng/dl prije ovulacije i 100-500  ng/dl tokom luteusne faze.[10][11]

Mjerenje

[uredi | uredi izvor]

Mjerenja nivoa 17α-OHP korisna su u procjeni pacijenata kod kojih se sumnja na stanje zvano urođena nadbubrežna hiperplazija, kao oštećenja tipskih enzima 21-hidroksilaza i 11β-hidroksilaza, dovode do nakupljanja 17α-OHP. Suprotno tome, rijetki pacijenti sa nedostatkom 17α-hidroksilaze imat će vrlo niske ili neotkrivene nivoe 17α-OHP. Nivoi 17α-OHP također se mogu koristiti za mjerenje doprinosa progestacione aktivnosti žutog tijela tokom trudnoće kao i progesteron, ali I 17α-OHP-u također doprinosi I placenta

Imunološki test poput RIA (radioimunološki test) ili IRMA (imunoradiometrijski test) koji se koriste za kliničko određivanje 17α-OHP, skloni su unakrsnoj reaktivnosti sa steroidnim prekursorima 17α-OHP i njihovim sulfatnim konjugatima.Plinska ili tečna hromatografija i masena spektrometrija (npr. LC-MS / MS) postižu veću specifičnost od imunoanalitskih Imunoseja, kao RIA (radioimmunesej) ili IRMA (imunoradiometrijski esej).[12][13]

Mjerenje 17α-OHP pomoću LC-MS / MS poboljšava dijagnozu novorođenčeta sa kongenitalnom nadbubrežnom hiperplazijom zbog nedostatka 21-hidroksilaze, jer su prekursorni steroidi 17α-OHP i njihovi sulfatni konjugati prisutni u prva dva dana nakon rođenja i duže u prijevremeno rođenih, unakrsno reagirajući u imunološkim testovima sa 17α-OHP, dajući lažno visoke razine 17α-OHP.[12][13]

Farmakologija

[uredi | uredi izvor]

Farmakokinetika

[uredi | uredi izvor]

Iako 17α-OHP nije korišten kao lijek, njegova farmakokinetika je proučavana i pregledana.[14]

Medicinska upotreba

[uredi | uredi izvor]

Esteri s 17α-OHP, kao što je hidroksiprogesteron-kaproat i, u daleko manjoj mjeri, hidroksiprogesteron-acetat i hidroksiprogesteron-heptanoat, korišteni su u medicini kao progestini.[3][4][5]

Hemija

[uredi | uredi izvor]

17α-OHP, poznat i kao 17α-hidroksipregn-4-en-3,20-dion, prirodno se javlja kao pregnan steroid. Sadrži ketonskugrupu s na položajima C3 i C20, hidroksilnu na položaju C17α i dvostruku vezu između položaja C4 i C5.

17α-OHP je matični spoj klase progestina, koji se nazivaju 17 derivati α-hidroksiprogesterona.[15][16][17] Između ostalih, ova klasa lijekova uključuje klormadinon-acetat, ciproteron-acetat, hidroksiprogesteron-aproat, medroksiprogesteron-acetat i megestrol-acetat.[15][16][17]

Također pogledajte

[uredi | uredi izvor]

Reference

[uredi | uredi izvor]
  1. ^ "17-OH Progesterone Test".
  2. ^ "17-hydroxyprogesterone (17OHP)".
  3. ^ a b J. Elks (14. 11. 2014). The Dictionary of Drugs: Chemical Data: Chemical Data, Structures and Bibliographies. Springer. str. 664–665. ISBN 978-1-4757-2085-3.
  4. ^ a b I.K. Morton; Judith M. Hall (6. 12. 2012). Concise Dictionary of Pharmacological Agents: Properties and Synonyms. Springer Science & Business Media. str. 146–. ISBN 978-94-011-4439-1.
  5. ^ a b Index Nominum 2000: International Drug Directory. Taylor & Francis. januar 2000. str. 532–. ISBN 978-3-88763-075-1.
  6. ^ a b Attardi BJ, Zeleznik A, Simhan H, Chiao JP, Mattison DR, Caritis SN (2007). "Comparison of progesterone and glucocorticoid receptor binding and stimulation of gene expression by progesterone, 17-alpha hydroxyprogesterone caproate, and related progestins". Am. J. Obstet. Gynecol. 197 (6): 599.e1–7. doi:10.1016/j.ajog.2007.05.024. PMC 2278032. PMID 18060946.
  7. ^ Mooij CF, Parajes S, Pijnenburg-Kleizen KJ, Arlt W, Krone N, Claahsen-van der Grinten HL (april 2015). "Influence of 17-Hydroxyprogesterone, Progesterone and Sex Steroids on Mineralocorticoid Receptor Transactivation in Congenital Adrenal Hyperplasia" (PDF). Horm Res Paediatr. 83 (6): 414–421. doi:10.1159/000374112. PMID 25896481.
  8. ^ Pijnenburg-Kleizen KJ, Engels M, Mooij CF, Griffin A, Krone N, Span PN, van Herwaarden AE, Sweep FC, Claahsen-van der Grinten HL (2015). "Adrenal Steroid Metabolites Accumulating in Congenital Adrenal Hyperplasia lead to Transactivation of the Glucocorticoid Receptor". Endocrinology. 156 (10): 3504–3510. doi:10.1210/en.2015-1087. PMID 26207344.
  9. ^ Sun, Kang; Lei, Kaiyu; Chen, Li; Georgiou, Ektoras X.; Sooranna, Suren R.; Khanjani, Shirin; Brosens, Jan J.; Bennett, Phillip R.; Johnson, Mark R. (2012). "Progesterone Acts via the Nuclear Glucocorticoid Receptor to Suppress IL-1β-Induced COX-2 Expression in Human Term Myometrial Cells". PLOS ONE. 7 (11): e50167. Bibcode:2012PLoSO...750167L. doi:10.1371/journal.pone.0050167. ISSN 1932-6203. PMC 3509141. PMID 23209664.
  10. ^ Reference Values During Pregnancy
  11. ^ "normal ranges for hormone tests in women". Arhivirano s originala, 8. 11. 2020. Pristupljeno 17. 2. 2021.
  12. ^ a b de Hora MR, Heather NL, Patel T, Bresnahan LG, Webster D, Hofman PL (mart 2020). "Measurement of 17-Hydroxyprogesterone by LCMSMS Improves Newborn Screening for CAH Due to 21-Hydroxylase Deficiency in New Zealand". International Journal of Neonatal Screening. 6 (1): 6. doi:10.3390/ijns6010006. PMC 7422986. PMID 33073005.
  13. ^ a b Bialk ER, Lasarev MR, Held PK (septembar 2019). "Wisconsin's Screening Algorithm for the Identification of Newborns with Congenital Adrenal Hyperplasia". International Journal of Neonatal Screening. 5 (3): 33. doi:10.3390/ijns5030033. PMC 7510207. PMID 33072992.
  14. ^ Die Gestagene. Springer-Verlag. 27. 11. 2013. str. 276–277. ISBN 978-3-642-99941-3.
  15. ^ a b Jeffrey K. Aronson (21. 2. 2009). Meyler's Side Effects of Endocrine and Metabolic Drugs. Elsevier. str. 289–. ISBN 978-0-08-093292-7.
  16. ^ a b Robert Alan Prentky; Ann Wolbert Burgess (31. 7. 2000). Forensic Management of Sexual Offenders. Springer Science & Business Media. str. 219–. ISBN 978-0-306-46278-8.
  17. ^ a b H. J. Smith; Hywel Williams (1. 1. 1983). Introduction to the Principles of Drug Design. Elsevier. str. 187–. ISBN 978-1-4831-8350-3.