Beogradski mir

Politička situacija na Balkanu 1739, nakon Beogradskog mira

Beogradski mir je mirovni ugovor potpisan 18. septembra 1739. u Beogradu između Osmanskog i Austro-Ugarskog Carstva u vrijeme sultana Mahmuda I i cara Karla VI, kojim su Srbija i Vlaška vraćen pod osmansku vlast.[1] Mir je potpisan nakon Austrijsko-turskog rata (1737–1739) i Rusko-turskog rata (1735–1739).

Na osnovu ovog mirovnog sporazuma Osmanlije su povratili područja na Balkanskom poluostrvu koja su izgubili Požarevačkim mirom 1718:

Austro-Ugarska je zadržala Temišvarski Banat ali je morala porušiti i napustiti sva utvrđenja koje je sagradila za vrijeme okupacije od 1718. do 1739, ali i sva utvrđenja uz Dunav prema Osmanskom Carstvu.

Demarkaciona linija između dotad zaraćenih strana bile su rijeke Sava i Dunav. Mirom je proglašena opšta amnestija, uređen je promet Savom i Dunavom, trgovcima iz obe zemalje zajamčena sloboda trgovine, nepovredivost granica te zabranjeno primanje izbjeglica.

Rusija je ubrzo nakon toga sklopla mir sa Osmanlijama (Mir iz Niša), na osnovu kojeg je mogla izgraditi tvrđavu Azov, čime je dobila uporište na Crnom moru.

Nakon 1739. granica na Savi postala je "tvrda", nezavisno o tome je li riječ o vojnom ustrojstvu, kretanju ljudi i dobara, sprečavanju širenja zaraznih bolesti, i slično. Beogradski mir 1739, s habsburškim uzmakom na Savu, nametnuo je potrebu izgradnje jakih fortifikacijskih sistema duž cijele granice.

Slično je bilo i na osmanskoj strani. Nikada se nije toliko ulagalo u izgradnju fortifikacija, naročito u Bosni. Kapetanije su bile reformirane, a njihov broj znatno uvećan. Osnovano je 28 novih kapetanija, pored onih 12 što su preostale iza Karlovačkog mira. U njima su fortifikacijski bili građene tvrđave, kule i čardaci.

Članovi posada: zapovjednici ili age i zabiti, kao i svi vojnici ili neferi, postavljani su sultanovim beratima. Svi su bili stalni i plaćeni, a sve službe od kapetana do zadnjeg vojnika bile su nasljedne i prelazile s oca na sina ili bližeg rođaka.[2]

Reference

[uredi | uredi izvor]
  1. ^ Mir između cara Karla VI. i sultana Mahmuda I. sklopljen u Beogradu 18. rujna 1739. - www.europeana.eu
  2. ^ "Hamdija Kreševljakovića – Kapetanije u Bosni i Hercegovini". Arhivirano s originala, 2. 6. 2021. Pristupljeno 1. 6. 2021.