Dihidrotestosteron

Dihidrotestosteron
Općenito
Hemijski spojDihidrotestosteron
Druga imenaDHT; 5α-Dihidrotestosteron; 5α-DHT; Androstanolon; Stanolon; 5α-Androstan-17β-ol-3-on
IUPAC ime: (5S,8R,9S,10S,13S,14S,17S)-17-Hidroksi-10,13-dimetil-1,2,4,5,6,7,8,9,11,12,14,15,16,17-tetradekahidrociklopenta[a]fenanthren-3-on
Molekularna formulaC19H30O2
CAS registarski broj521-18-6
InChI1S/C19H30O2/c1-18-9-7-13(20)11-12(18)3-4-14-15-5-6-17(21)19(15,2)10-8-16(14)18/h12,14-17,21H,3-11H2,1-2H3/t12-,14-,15-,16-,17-,18-,19-/m0/s1
Kratki opisSteroidni hormon
Osobine1
1 Gdje god je moguće korištene su SI jedinice. Ako nije drugačije naznačeno, dati podaci vrijede pri standardnim uslovima.

Dihidrotestosteron (DHT, 5α-dihidrotestosteron, 5α-DHT, androstanolon ili stanolon) je endogeni androgen spolni steroid i hormon. Sintezu DHT iz testosterona katalizira enzim 5α-reduktaza, u određenim tkivima, uključujući prostatu, sjemenske vezikule, epididimise, kožu, dlakin folikul, jetru i mozak. Ovaj enzim posreduje u redukciji C4-5 dvostruke veze testosterona. U odnosu na testosteron, DHT je znatno snažniji kao agonist androgenih receptora (AR).

Pored uloge prirodnog hormona, DHT se koristi i kao lijek, naprimjer u liječenju niske razine testosterona kod muškaraca; za informacije o DHT kao lijeku, pogledajte članak androstanolon.

Biološka funkcija

[uredi | uredi izvor]

DHT je biološki važan za seksualnu diferencijaciju muških genitalija tokom embriogeneze, sazrijevanja penisa i skrotuma u pubertetu, rast dlakavosti lica, tijela i stidnog područja, te razvoj i održavanje prostate i sjemenskih vezikula. Iz manje potentnog testosterona, proizvodi ga enzim 5α-reduktaza u odabranim tkivima i primarni je androgen u genitalijama, prostati, sjemenskim vezikulama, koži i dlakinim folikulima.

DHT signalizira uglavnom na intrakrini i parakrini način u tkivima u kojima se proizvodi, imajući samo manju ulogu, ako postoji, kao cirkulirajući endokrini hormon.[1][2][3] Razine DHT u cirkulaciji su 1/10, odnosno 1/20 testosterona u smislu ukupne, odnosno slobodne koncentracije,[4] budući da lokalne razine DHT mogu biti i do 10 puta veće od nivoa testosterona u tkivima s visokom ekspresijom 5α-reduktaze, kao što je prostata. Pored toga, za razliku od testosterona, DHT se inaktivira pomoću 3α-hidroksisteroidne dehidrogenaze (3α-HSD) u vrlo slab androgen 3α-androstanediol u raznim tkivima, kao što je mišići, masno tkivo i jetra između ostalog,[5] i s tim u vezi, DHT je prijavljen kao vrlo loše anaboličko sredstvo kada se daje egzogeno kao lijek.[6]

Selektivne biološke funkcije testosterona
u odnosu na DHT u muškom pubertetu[7]
Testosteron DHT
Spermatogeneza i plodnost Uvećanje prostate i rizik njenog kancera
Mišićnoskeletni razvoj muškarca Rast dlaka na licu, pazuhu, stidnim dijelovima i tijelu
Produbljivanje glasa Vremenska recesija vlasišta i gubitak kose
Povećana proizvodnja sebuma i akni
Povećani seksualni nagon i erekcije

Pored normalnih bioloških funkcija, DHT također ima važnu uzročnu ulogu u nizu stanja ovisnih o androgenu, uključujući stanja kose, kao što je hirzutizam (pretjerani rast dlaka na licu / tijelu) i gubitak kose (androgena alopecija ili ćelavost) i bolest prostate poput benigne hiperplazije (BPH) i raka prostate. 5α- Inhibitori reduktaze, koji sprečavaju sintezu DHT, efikasni su u prevenciji i liječenju ovih stanja.[8]Pored toga, DHT može imati ulogu u regrutaciji i funkciji transportera aminokiselina koštanog mišića.[9]

Utvrđeno je da metaboliti DHT djeluju kao neurosteroidi s vlastitom biološkom aktivnošću neovisnom o AR.[10]3α-Androstanediol je moćan pozitivni alosterični modulator GABAA receptora, dok je 3β-androstanediol moćan i selektivni agonist podtipa estrogenih receptora (ER) ERβ. Ovi metaboliti mogu imati važnu ulogu u efektima DHT i testosterona u centralno nervnom sistemum, uključujući i njihovo antidepresivno, anksiolitsko, nagrađivanje / hedonski, antistresni i prokognitivni efekt.[11]

Reference

[uredi | uredi izvor]
  1. ^ Horton R (1992). "Dihydrotestosterone is a peripheral paracrine hormone". J. Androl. 13 (1): 23–27. doi:10.1002/j.1939-4640.1992.tb01621.x. PMID 1551803.
  2. ^ Wilson JD (1996). "Role of dihydrotestosterone in androgen action". Prostate Suppl. 6: 88–92. doi:10.1002/(SICI)1097-0045(1996)6+<88::AID-PROS17>3.0.CO;2-N. PMID 8630237.
  3. ^ Swerdloff RS, Dudley RE, Page ST, Wang C, Salameh WA (2017). "Dihydrotestosterone: Biochemistry, Physiology, and Clinical Implications of Elevated Blood Levels". Endocr. Rev. 38 (3): 220–54. doi:10.1210/er.2016-1067. PMC 6459338. PMID 28472278.
  4. ^ Bhasin, Shalender (1996). Pharmacology, Biology, and Clinical Applications of Androgens: Current Status and Future Prospects. John Wiley & Sons. str. 72–. ISBN 978-0-471-13320-9.
  5. ^ Jin Y, Penning TM (2001). "Steroid 5alpha-reductases and 3alpha-hydroxysteroid dehydrogenases: key enzymes in androgen metabolism". Best Pract. Res. Clin. Endocrinol. Metab. 15 (1): 79–94. doi:10.1053/beem.2001.0120. PMID 11469812.
  6. ^ Llewellyn, William (2009). Anabolics. Molecular Nutrition Llc. str. 19, 163. ISBN 978-0967930473.
  7. ^ Chang, Chawnshang (2002). Androgens and Androgen Receptor: Mechanisms, Functions, and Clinical Applications. Springer Science & Business Media. str. 451–. ISBN 978-1-4020-7188-1.
  8. ^ Azzouni F, Mohler J (2012). "Role of 5α-reductase inhibitors in benign prostatic diseases". Prostate Cancer Prostatic Dis. 15 (3): 222–30. doi:10.1038/pcan.2012.1. PMID 22333687.
  9. ^ Wendowski, Oskar; Redshaw, Zoe; Mutungi, Gabriel (February 2017). "Dihydrotestosterone treatment rescues the decline in protein synthesis as a result of sarcopenia in isolated mouse skeletal muscle fibres". Journal of Cachexia, Sarcopenia and Muscle. 8 (1): 48–56. doi:10.1002/jcsm.12122. ISSN 2190-6009. PMC 4863930. PMID 27239418.
  10. ^ Kohtz AS, Frye CA (2012). "Dissociating behavioral, autonomic, and neuroendocrine effects of androgen steroids in animal models". Psychiatric Disorders. Methods in Molecular Biology. 829. str. 397–431. doi:10.1007/978-1-61779-458-2_26. ISBN 978-1-61779-457-5. PMID 22231829.
  11. ^ Brunton PJ (2016). "Neuroactive steroids and stress axis regulation: Pregnancy and beyond". J. Steroid Biochem. Mol. Biol. 160: 160–68. doi:10.1016/j.jsbmb.2015.08.003. PMID 26259885.

Vanjski linkovi

[uredi | uredi izvor]

Šablon:Endogeni steroidi Šablon:Androgens and antiandrogens Šablon:Navboxes