Microsoft Word | |
---|---|
Programer(i) | Microsoft |
Stabilna verzija | 1612 (16.0.7668.2074)
/ 31. 1. 2017.[1] |
Operativni sistem | Windows 8, Windows RT, Windows Server 2012, Windows Server 2008 R2, Windows 7[2] |
Platforma | IA-32, x64, ARM |
Licenca | Trialware |
Veb-sajt | office |
Microsoft Word jest obrađivač teksta koji razvija Microsoft. Prvenstveno je izdat 1983. pod imenom Multi-Tool Word za sisteme Xenix.[3][4][5] Naknadne verzije napisane su za nekoliko ostalih platformi uključujući IBM PC-eve koji su pokretali DOS (1983), Apple Macintosh koji je pokretao Mac OS (1985), AT&T Unix PC (1985), Atari ST (1988), SCO Unix (1994), OS/2 (1989), te Microsoft Windows (1989). Komercijalne verzije Worda licencirane su kao samostalan proizvod ili kao komponenta Microsoft Officea, Windows RT-a ili prekinutog Microsoft Worksa. Besplatna izdanja Worda su Microsoft Word Viewer i Office Online, od kojih oba imaju ograničene mogućnosti.
Godine 1981. Microsoft je zaposlio Charlesa Simonyia, prvobitnog razvojnog programera Bravoa, prvog grafičkog korisničkog interfejsa tekstualnog procesora, koji je razvijen u Xerox PARC-u.[6] Simonyi je počeo raditi na tekstualnom procesoru nazvanom Multi-Tool Word te je uskoro zaposlio Richarda Brodiea, bivšeg Xeroxovog stažistu, koji je postao prvobitni softverski inženjer.[6][7][8]
Microsoft je Multi-Tool Word za Xenix[6] i MS-DOS 1983. godine.[9] Ubrzo je to ime preinačeno na Microsoft Word.[3] Besplatne demonstrativne kopije aplikacije su zapakovane sa novembarskim (1983) izdanjem PC World magazina, što je bio prvi distribuirani disk s magazinom.[3][10] Te godine, Microsoft je predstavio Word za Windows.[11]
Za razliku od mnogih MS-DOS programa tog vremena, Microsoft Word je bio dizajniran da se koristi koristeći miš.[9] Reklame su prikazivale Microsoft Mouse, kao i Word na WYSIWYG način, prozorski procesor teksta sa mogućnoti vraćanja izmjena i prikazivanja podebljanog, nakošenog i podvučenog teksta,[12] iako nije mogao prikazivati fontove.[3] U početku nije bio popularan, zbog svog korisničkog interfejsa koji je bio drugačiji u odnosu na uređivač teksta tog vremena, WordStar.[13] Ipak, Microsoft je stalno poboljšavao proizvod, izdavajući verzije 2.0 do 5.0 u narednih šest godina.
Godine 1985, Microsoft je preveo Word na Mac OS. Ovo je napravljeno jednostavnijim jer je Word za DOS bio dizajniran za korištenje sa ekranima visoke rezolucije i laserskim printerima, iako ipak nijedan nije bio još dostupan za širu javnost.[14] Prateći prethodnike, LisaWrite i MacWrite, Word za Mac OS je dodao istinski WYSIWYG modul. Nakon ovog izdanja, prodaja Worda za Mac OS bila je veća nego njegova MS-DOS verzija u periodu od najmanje četiri godine.[6]
Drugo izdanje Worda za Mac OS, izdato 1987. godine, zvalo se Word 3.0 da sinhronizira svoj verzijski broj sa Wordom za DOS; ovo je bio Microsoftov prvi pokušaj da sinhronizira verzijske brojeve širom platformi. Word 3.0 je sadržavao mnogobrojne unutarnje popravke i nove mogućnosti, uključujući prvu implementaciju Rich Text Formata (RTF), ali je imao kvarove. Za nekoliko mjeseci, Word 3.0 je bio naslijeđen stabilnijim Wordom 3.01, koji je poslat mailom besplatno svim registriranim korisnicima verzije 3.0.[14] Nakon MacWritea, Word za Mac OS nije nikad imao ozbiljnijih rivala. Word 5.1 za Mac OS, izdat 1992. godine, bio je veoma popularan procesor teksta zbog svoje elegancije, relativno lahkog korištenja i skupa mogućnosti. Većina korisnika je izjavila da je to najbolja verzija Worda za Mac OS ikad napravljena.[14][15]
Godine 1986, sporazum između Atari i Microsofta uveo je Word na Atari ST[16] pod imenom Microsoft Write. Atari ST verzija je bila ulaz Worda 1.05 na Mac OS[17][18] i nikad nije nadograđena zbog velikog stepena softverskog piratstva Atari platforme.
Prva verzija Worda za Windows je izdata 1989. godine. Sa izdavanjem sistema Windows 3.0 naredne godine, prodaja je počela rasti i Microsoft je ubrzo postao lider na tržištu za procesiranje teksta za IBM PC-kompatibilne računare.[6] Godine 1991, Microsoft je kapitalizirao na rastu popularnosti Worda Windows izdavanjem verzije Worda za DOS, verzije 5.5, koja je zamijenila svoj unikatni korisnički interfejs s interfejsom jednakim za Windows aplikaciju.[19][20] Kada je Microsoft postao svjestan problema iz 2000. godine, napravio je Microsoft Word 5.5 za DOS dostupan besplatno. Od marta 2014, i dalje je dostupan za preuzimanje sa Microsoftovog web-sajta.[21] Godine 1991, Microsoft je počeo projekat kodnog naziva Pyramid za kompletno ponovno ispisivanje Microsoft Worda iz temelja. Obje verzije, i za Windows i Mac OS, počinjale bi sa iste kodne baze. Prekinuto je kada je shvaćeno da bi razvojnom timu uzelo puno vremena za ponovno ispisivanje i hvatanje svih novih mogućnosti koje bi se mogle dodati u istom vremenu bez ponovnog pisanja. Umjesto toga, sljedeće verzije Worda za Windows i Mac OS, nazvane verzija 6.0, obje su započete od kodne baze Worda za Windows 2.0.[15]
Sa izdavanjem Worda 6.0, 1993. godine, Microsoft je opet pokušao sinhronizirati brojeve verzija i koordinirati ime projekta širom platformi, ovaj put širom DOS-a, Mac OS-a i Windowsa (ovo je bila zadnja verzija Worda za DOS). Predstavljen je AutoCorrect, alat koji automatski ispravlja određene tipografske greške, te AutoFormat, koji reformatira dosta dijelova dokumenta odjednom. Dok je Windows verzija dobila povoljne ocjene (npr.[22]), Mac OS verzija je bila naširoko ismijavana. Većina se žalila na sporost, nespretnost i memorijsku intenzivnost, kao i korisnički interfejs koji je znatno promijenjen u odnosu na Word 5.1.[15] U odgovoru na korisničke zahtjeve, Microsoft je nudio Word 5 ponovo nakon što je bio zaustavljen.[23] Naknadne verzije Worda za Mac OS X nisu dalje direktni ulazi Worda na Windows, umjesto toga ističu miješanost ulaznog i autohtonog koda.
Potpuni program za procesiranje teksta za Windows i Mac OS X od Microsofta. Dostupan kao samostalan ili kao dio Microsoft Officea, Word sadrži osnovne desktop izdavačke mogućnosti i najšire je korišten program za obradu teksta na tržištu. Datoteke Worda su često korištene kao format za slanje tekstualnih dokumenata preko e-maila jer skoro svaki korisnik sa računarom može čitati Word dokument korištenjem Word aplikacije, Word preglednikom ili tekstualnim procesorom koji podržava Wordove formate (pogledati Microsoft Word Viewer). Word 95 za Windows je bila prva 32-bitna verzija proizvoda, izdata sa Officeom 95 skoro u isto vrijeme kao Windows 95. Bio je to jednostavan ulaz Worda 6.0 i predstavio je nekoliko novih mogućnosti, od kojih je jedan crvena cik-cak podvučena linija za provjeru pravopisa.[24] Počinjući sa Wordom 95, izdanja Worda su imenovana po godinama svog izdavanja umjesto po broju verzije.[25]
Godine 1997, Microsoft je oformio Macintosh Business Unit kao nezavisnu grupu unutar Microsofta fokusiranu na pisanje softvera za Mac OS. Prva verzija Worda, Word 98, izdata je sa Office 98 Macintosh Edition. Mogućnosti dokumenta dostigle su paritet sa Wordom 97,[23] i sadržavale su mogućnosti iz Worda 97 za Windows, uključujući pravopisnu i gramatičku provjeru sa cik-cak linijama.[26] Korisnici mogu izabrati izbornike i prečice na tastaturi da budu jednake bilo Wordu 97 za Windows, bilo za Word 5 za Mac OS.
Word 2001, izdat 2000. godine, dodao je nekoliko novih mogućnosti, uključujući Office Clipboard, koji je dopuštao korisnicima kopiranje i lijepljenje višestrukih stavki.[27] Bila je to zadnja verzija koja se pokretala na klasičnom Mac OS-u, a na Mac OS X-u jedino se moglo pokrenuti unutar Classic Environmenta. Word X, izdan 2001. godine, bio je prva verzija koja se prirodno pokretala na Mac OS X-u i zahtijevala isti,[26] te predstavila nepovezani odabir teksta.[28]
Word 2004 je izdat u maju 2004. godine. Sadržavao je novi Notebook Layout prikaz za pisanje napomena bilo kucanjem, bilo govorom.[29] Ostale mogućnosti, poput praćenja izmjena, napravljene su više sličnima sa Officeom za Windows.[30]
Word 2008, izdat 15. januara 2008. godine, sadržavao je Ribbon mogućnost, zvanu Elements Gallery, koja može biti korištena za odabir straničnog prikaza i za ubacivanje dijagrama i slika po želji. Također je sadržavao novi prikaz fokusiran na objavljivanje, integrirano bibliografsko upravljanje,[31] autohtonu podršku za novi Office Open XML format. Bila je to prva verzija koja se pokretala autohtono na Intel-baziranim Macovima.[32]
Word 2010 dopušta više podešavanja Ribbona,[33] dodaje Backstage prikaz za upravljanje datotekama,[34] poboljšava navigaciju dokumenta, omogućava kreiranje i ugrađivanje snimaka ekrana,[35] i integrira se sa Word Web Appom.[36]
Word 2011, izdat u oktobru 2010, zamijenio je Elements Gallery u korist Ribbon korisničkog interfejsa koji je dosta sličniji Officeu za Windows,[37] i uključuje način punog prikaza koji dopušta korisnicima da se usredotoče na čitanje i pisanje dokumenata i podršku za Office Web Apps.[38]
Autohtoni Microsoft Word formati datoteka su označeni sa .doc
ili .docx
ekstenzijama datoteka.
Iako je .doc
ekstenzija bila korištena u većini različitih verzija Worda, ona ustvari obuhvata četiri zasebna formata datoteka:
Nova .docx
ekstenzija potpisuje Office Open XML međunarodni standard za Office dokumente i koriste ga Word 2007, 2010 i 2013 za Windows, Word 2008 i 2011 za Mac OS X, kao i rastući broj aplikacija od drugih vendora, uključujući OpenOffice.org Writer, uređivač teksta otvorenog koda.[39]
Tokom kasnih 1990tih i ranih 2000tih, principijelni Word format dokumenta (.DOC) postaje de facto standard za datotečne formate dokumenata za korisnike Microsoft Officea. Iako se samo obično nazivaju "Word Document Format", ovaj pojam se odnosi primarno na opseg formata korištenih po preporuci u Wordu, verziji 97–2003. Datoteke Wordovog dokumenta koriste Word 97–2003 Binary File Format implementaciju OLE (Object Linking and Embedding) struktuirano skladištenje za upravljanje strukturom njihovog formata datoteke. OLE se ponaša radije kao konvencionalni hard drive sistem datoteka i napravljen je od nekoliko ključnih komponenti. Svaki Word dokument je sastavljen od tzv. "velikih blokova" koji su skoro uvijek (ali ne moraju biti) komadi od 512 B; stoga veličina datoteke Word dokumenta će u većini slučajeva biti veća od 512.
"Skladišta" su analogna direktorijima na diskovnom pogonu i tačka prema ostalim skladištima ili "protoci" koji su slični datotekama na disku. Tekst u Word dokumentu je uvijek sadržan u "WordDocument" protoku. Prvi veliki blok u Word dokumentu, poznat kao "header" (zaglavlje) blok, omogućava važne informacije kao što je lokacija glavne podatkovne strukture u dokumentu. "Property storages" omogućuje metapodatke o skladištima i protocima u .doc datoteci, kao npr. gdje počinje, njeno ime itd. "File information block" sadrži informacije o tome gdje tekst u dokumentu počinje, završava, koja verzija Worda je kreirala dokument i ostale atribute.
Microsoft je objavio pojedinosti za Word 97–2003 Binary File Format.[40] Ipak, ove pojedinosti su kriticizirane zbog nedokumentovanja svih mogućnosti korištenih od strane Word binarnog formata datoteka.[41]
Word 2007 i kasniji nastavljaju podršku za DOC format datoteke, iako nije predložena kao prije.
XML format predstavljen u Wordu 2003[42] je bio jednostavan, XML-bazirani format nazvan WordprocessingML.
Otvaranje Wordovog dokumenta u verziji Worda različitoj od one kojom je kreiran može uzrokovati nepravilan prikaz dokumenta. Formati dokumenta raznih verzija mijenjaju se suptilno i ponekad ne tako suptilno (poput mijenjanja fonta ili upravljanjem kompleksnijim zadacima npr. fusnote). Formatiranje kreirano u novijim verzijama ne preživi uvijek kada se prikazuje u starijim verzijama programa skoro uvijek, jer ta mogućnost ne postoji u prethodnim verzijama.[43] Rich Text Format (RTF), rani napor da se kreira format za razmjenu formatiranog teksta među aplikacijama, izborni format za Word koji zadržava najviše formatiranja i sav sadržaj originalnog dokumenta.
Dostupni su dodaci koji dozvoljavaju Windows verziji Worda da čita i piše formate koje ne podržava autohtono, kao što je međunarodni standardni OpenDocument format (ODF) (ISO/IEC 26300:2006). Sve do izdavanja Service Packa 2 (SP2) za Office 2007, Word nije autohtono podržavao čitanje ili pisanje ODF dokumenata bez dodatka, imena SUN ODF Plugin Arhivirano 18. 9. 2009. na Wayback Machine ili OpenXML/ODF Translator. Sa instaliranim SP2, ODF format 1.1 dokumenti mogu se čitati i sačuvavati kao bilo koji drugi podržani format u dodatku onih koji su već dostupni u Wordu 2007.[43][44][45][46][47] Implementacija je doživjela značajne kritike, te su ODF Alliance i ostali tvrdili da dodaci treće strane omogućavaju bolju podršku.[48] Microsoft je kasnije izjavio da ODF podrška ima neka ograničenja.[49]
U oktobru 2005. godine, godinu prije nego je Microsoft Office 2007 izdat, Microsoft je izjavio da je postojala nedovoljna potražnja od strane Microsoftovih korisnika za podršku za međunarodni standard OpenDocument i da tada neće biti ubačen u Microsoft Office 2007. Ova izjava je ponavljana u narednim mjesecima.[50][51][52][53] Kao odgovor, 20. oktobra 2005. godine, napravljena je internetska peticija radi potražnje podrške za ODF format od Microsofta.[54]
U maju 2006, ODF dodatak zaa Microsoft Office je izdat od strane OpenDocument Foundationa.[55] Microsoft je izjavio da to nema veze sa razvojnim programerima dodatka.[56]
U julu 2006. godine, Microsoft je objavio kreiranje Open XML Translator projekta – alate za kreiranje tehničkog mosta između Microsoft Office Open XML Formata i OpenDocument Formata (ODF). Ovaj je rad počeo kao odgovor na zahtjeve vlade za međuoperativnost sa ODF-om. Cilj projekta nije bio dodati ODF podršku za Microsoft Office, nego kreirati dodatak kao vanjski skup alata.[57][58] U februaru 2007. godine, ovaj projekat je izdao prvu verziju ODF dodatka za Microsoft Word.[59]
U februaru 2007. godine, Sun je izdao početnu verziju svog ODF dodatka za Microsoft Office.[60] Verzija 1.0 je izdata u julu 2007. godine.[61]
Microsoft Word 2007 (Service Pack 1) podržava (samo kao izlaz) PDF i XPS formate, ali samo nakon ručne instalacije dodatka 'Save as PDF or XPS'.[62][63] Na kasnijim izdanjima, ovo je automatski omogućeno.
Word može uvoziti i prikazati slike u generalnim bitmap formatika kao JPG i GIF. Također može biti korišten za kreiranje i prikazivanje jednostavnih linijskih oblika. Nijedna verzija Microsoft Worda nema podršku za česti SVG vektorski format slike.
Između ostalog, Word sadrži ugrađenu provjeru pravopisa, thesaurus, rječnik, te alate za manipulaciju i izmjenu teksta. Slijede neki od aspekata iz skupa funkcija.
WordArt dopušta crtanje teksta u Microsoft Wordovom dokumentu kao što je naslov, vodeni pečat ili drugi tekst, sa grafičkim efektima zakošavanja, sjenčenja, rotiranja, razvlačenja u različitim oblicima i bojama, čak uključujući i 3D efekte. Korisnici mogu primijeniti efekte formata kao sjenčenje, košenje, sjaj i odsjaj na tekst iz dokumenta lahko kao dodavanje podebljanih slova ili podvlačenje. Korisnici mogu koristiti provjeru pravopisa teksta koje koristi vizuelni efekat i dodati tekstovne efekte kod stilova paragrafiranja.
Makro je zakon obrasca koji specificira kako određeni ulazni redoslijed (često redoslijed slova) treba biti mapiran prema vanjskom redoslijedu u skladu sa prethodno definisanim procesom. Često korišteni ili ponavljajući redoslijedi ulaznih podataka i pomicaja miša mogu biti automatizirani. Kao ostali Microsoft Office dokumenti, Word datoteke mogu sadržavati napredne makroe pa čak i ugrađene programe. Jezik je bio originalno WordBasic, ali je izmjenjen u Visual Basic for Applications od Worda 97.
Ova ekstenzivna funkcionalnost može također biti korištena za pokretanje i raširivanje virusa u dokumentima. Težnja da ljudi dijele Word dokumente preko emaila, USB flash uređaja i floppy diskova je učinio ovo atraktivnim vektorom godine 1999. Poznati primjer je bio Melissa virus, ali je i bezbroj ostalih postojao.
Godina izdavanja |
Naziv |
Verzija |
Komentari |
---|---|---|---|
1989. | Word za Windows 1.0 | ||
1990. | Word za Windows 1.1 | 1.1 | Kodno nazvan Bill the Cat |
1990. | Word za Windows 1.1a | 1.1a | Za Windows 3.1. 25. marta 2014 Microsoft je napravio izvorni kod za Word za Windows 1.1a dostupan javnosti preko Computer History Museum.[64][65] |
1991. | Word za Windows 2.0 | 2.0 | Kodno nazvan Spaceman Spiff |
1993. | Word za Windows 6.0 | 6.0 | Kodno nazvan T3 (preimenovan kao 6 da donese Windowsovim brojanje u liniji sa onim iz DOS verzije, Mac OS verzije i također WordPerfect, glavni konkurentski uređivač teksta tog vremena; također 32-bitna verzija za Windows NT samo) |
1995. | Word 95 | 7.0 | Sadržan u Office 95 |
1997. | Word 97 | 8.0 | Sadržan u Office 97 |
1998. | Word 98 | 8.5 | Prodavat samo kao dio Office 97 Powered By Word 98, koji je bio jedino dostupan u Japanu i Koreji. |
1999. | Word 2000 | 9.0 | Sadržan u Office 2000 |
2001. | Word 2002 | 10.0 | Sadržan u Office XP |
2003. | Office Word 2003 | 11.0 | Sadržan u Office 2003 |
2006. | Office Word 2007 | 12.0 | Sadržan u Office 2007; izdat za bisnise 30. novembra 2006, izdat širom svijeta za korisnike 30. januara 2007. |
2010. | Word 2010 | 14.0 | Sadržan u Office 2010 |
2013. | Word 2013 | 15.0 | Sadržan u Office 2013 |
Godina izdavanja |
Naziv |
Komentari |
---|---|---|
1985. | Word 1 | |
1987. | Word 3 | |
1989. | Word 4 | Dio Officea 1.0 i 1.5 |
1991. | Word 5 |
|
1992. | Word 5.1 |
|
1993. | Word 6 |
|
1998. | Word 98 |
|
2000. | Word 2001 |
|
2001. | Word v. X |
|
2004. | Word 2004 | Dio Office 2004 |
2008. | Word 2008 | Dio Office 2008 |
2010. | Word 2011 | Dio Office 2011 |
Godina izdavanja |
Naziv |
Kometari |
---|---|---|
1983. | Word 1 | |
1985. | Word 2 | |
1986. | Word 3 | |
1987. | Word 4 | |
1989. | Word 5 | |
1991 | Word 5.1 | |
1991. | Word 5.5 | Prva DOS verzija koja koristi korisnički interfejs sličan Windowsovom |
1993. | Word 6.0 |
Platforma |
Godina |
Naziv |
Komentari |
---|---|---|---|
Atari ST | 1988. | Microsoft Write | Baziran na Microsoft Wordu 1.05 za Mac OS |
OS/2 | 1989. | Microsoft Word 5.0 | Word 5.0 se pokreće i pod DOSom i pod OS/2 dualnim načinom kao autohtona OS/2 aplikacija |
OS/2 | 1991. | Microsoft Word 5.5 | Word 5.0 se pokreće i pod DOSom i pod OS/2 dualnim načinom kao autohtona OS/2 aplikacija |
OS/2 | 1990. | Microsoft Word for OS/2 Presentation Manager v1.1 | |
OS/2 | 1991. | Microsoft Word for OS/2 Presentation Manager v1.2 | |
SCO Unix | 1994-1995. | Microsoft Word za Unix v5.1 |
|chapterurl=
(pomoć); |edition=
sadrži dodatni tekst (pomoć)
|access-date=
(pomoć)
|date=
(pomoć)