Ratni film

Japanski filmski poster za film Kajira Jamamota Rat na moru od Havaja do Malaje (Hawai Mare oki kaisen), sa hvaljenim specijalnim efektima Eijija Tsuburaje

Ratni film je filmski žanr koji se bavi ratovanjem, obično o pomorskim, zračnim ili kopnenim bitkama, sa borbenim scenama u središtu drame. Snažno je povezan sa 20. vijekom.[1][2] Sudbonosna priroda scena bitaka znači da se ratni filmovi često završavaju njima. Teme koje se istražuju uključuju borbu, preživljavanje i bijeg, drugarstvo između vojnika, žrtvovanje, uzaludnost i nehumanost bitke, posljedice rata na društvo, te moralna i ljudska pitanja koja je rat pokrenuo. Ratni filmovi se često kategoriziraju prema svom miljeu, kao što je Korejski rat; najpopularnije teme su Drugi svjetski rat i američki građanski rat. Ispričane priče mogu biti fikcija, historijska drama ili biografije. Kritičari su primijetili sličnosti između vesterna i ratnog filma.

Nacije kao što su Kina, Indonezija, Japan i Rusija imaju svoje tradicije ratnog filma, usredsređene na sopstvene revolucionarne ratove, ali imaju različite oblike, od akcije i historijske drame do ratne romanse.

Podžanrovi, koji nisu nužno različiti, uključuju antiratne filmove, komediju, propagandu i dokumentarac. Postoje slični podžanrovi ratnog filma o određenim frontovima kao što su Zapadna pustinja Sjeverne Afrike i Pacifik u Drugom svjetskom ratu, Vijetnam ili Sovjetsko-Afganistanski rat; i filmovi smješteni u specifične domene rata, kao što su pješadija, zrak, na moru, u podmornicama ili u logorima za ratne zarobljenike. Žanr ratnog filma nije nužno strogo definisan: Američki filmski institut, na primjer, govori o "filmovima za borbu s Velikim ratom" bez pokušaja da ih klasifikuje.[3] Međutim, neki režiseri i kritičari ponudili su barem okvirne definicije. Režiser Sem Fuller je definisao žanr rekavši da je "cilj ratnog filma, bez obzira koliko ličan ili emocionalan, da natjera gledaoca da osjeti rat."[4] John Belton je identificirao četiri narativna elementa ratnog filma u kontekstu holivudske produkcije: a) suspenzija civilnog morala u vrijeme rata, b) primat kolektivnih ciljeva nad individualnim motivacijama, c) rivalstvo između muškaraca u pretežno muškoj grupi kao i marginalizacija i objektivizacija žena, i d) prikaz reintegracije boraca.[5] Sudbonosna priroda scena bitaka znači da se ratni filmovi često završavaju njima.[1]

Džon Vejn u filmu Najduži dan, 1962
Uprizorena scena britanskih trupa koje napreduju kroz bodljikavu žicu iz Bitke na Somi, 1916.

Remake Dine Mustafića (2003.), autora Zlatka Topčića, govori o paralelnim pričama o punoljetnosti oca koji je živio u Sarajevu tokom Drugog svjetskog rata i njegovog sina koji je proživio opsadu Sarajeva tokom rata u BiH. Prema Topčićevim riječima, priča je zasnovana na događajima iz njegovog života.[6][7]

Rat u Iraku poslužio je kao pozadina američkih filmova, kao što su The Hurt Locker iz 2008, Green Zone iz 2010,[8] i American Sniper iz 2014.

Rat u Afganistanu od 2001. godine prikazan je u raznim filmovima, među kojima su Restrepo 2010. i Lone Survivor iz 2013.[8]

Darryl F. Zanuck producirao je 178-minutnu dokumentarnu dramu Najduži dan (1962), zasnovanu na prvom danu iskrcavanja na dan D, postižući komercijalni uspjeh i Oskare.[9] Slijedili su veliki, ali promišljeni filmovi poput Ivanovog djetinjstva Andreja Tarkovskog (1962.), te kvazidokumentarni epovi svih zvijezda snimljeni u Evropi kao što su Bitka kod Bulge (1965.), Bitka za Britaniju (1969.), Bitka na Neretvi (1969), Midway (1976) i Most predaleko (1977). Po mišljenju Lawrencea Suida, Najduži dan je "poslužio kao model za sve naredne borbene spektakle".[10] Međutim, njegova cijena ga je učinila i posljednjim od tradicionalnih ratnih filmova, dok je kontroverza oko pomoći koju je dala američka vojska i Zanuckove "nebrige za odnose s Pentagonom" promijenili način na koji su Hollywood i vojska sarađivali.[10]

Romantična drama Kazablanka (1943) ocrnjivala je nacizam.

Reference

[uredi | uredi izvor]
  1. ^ a b Neale 2000.
  2. ^ Manchel, Frank (januar 1990). Film Study: An Analytical Bibliography. Fairleigh Dickinson Univ Press. str. 200. ISBN 978-0-8386-3186-7.
  3. ^ "Cinema and the Great War". AFI. Pristupljeno 23. 6. 2015.
  4. ^ Macnab, Geoffrey (20. 10. 2014). "Fury, film review: Brad Pitt stars as an unsympathetic hero in muted war movie". The Independent. Pristupljeno 5. 3. 2015.
  5. ^ Belton 1994.
  6. ^ "KVIFF programme – Remake". Kviff. Pristupljeno 25. 8. 2015.
  7. ^ "CIFF: "Remake"". Cleveland Film. Arhivirano s originala, 23. 9. 2015. Pristupljeno 26. 8. 2015.
  8. ^ a b Schwerdtfeger, Conner (19. 1. 2016). "The 10 Best Post 9/11 War Movies, Ranked". CinemaBlend. Pristupljeno 5. 1. 2021.
  9. ^ "The Longest Day (1962) Awards". Turner Classic Movies, A Time Warner Company. Pristupljeno 7. 3. 2015.
  10. ^ a b Suid 2002.