Вольно́в Генна́дий Гео́ргиевич (1939 28 ноябрехь, Москохахь, ССРС — 2008 15 июлехь, циггахь) — советийн баскетболхо, олимпийн чемпион, дуьненан, Европин, ССРС чемпион. ССРС спортан хьакъ долу говзанча (1964).
Баскетболех ловза волавелира йуккъерачу ишколехь, Цигахь цуьнан тидам а бина йцуьнца болх бан волавелира чӀогӀа дика тренер а, тӀаьхьа Россера дӀавахана а волу Ярошевский Виталий Михайлович.
1957 шарахь Ярошевскийн куьйгаллица Москохан гулйина команда туьйлира ишколахойн Спартакиадехь Ригехь, гӀуно жима волу Вольновс даьккхира шен хьалхара турниран уггаре дика ловзархочун совгӀат. 1957/58 шарахь А. Н. Давидсонан, ткъа цул тӀаьхьа — В. М. Ярошевскийн куьйгаллица, левзира москохан «Спартак» йукъахь, тӀаккха — лакхара лигин командехь; 1958-70 шерашкахь — ЦСКА йукъахь, 1971 ш. — «Буревестник» (Москох) йукъахь, 1972 ш. — «Динамо» (Москох) йукъахь.
Ярошевскийн хьалха гира Вольновн лакхара психодинамикин таронаш: ши метр лекха волушехь цуьнан чӀогӀа дика координации йара, эшаре вара, 1960-гӀа шш. хиллачу центровойшкахь иза хилар чӀогӀа тамашена дара. Вольнов хилла дуьххьарлера а, йехачу хенахь Европехь иштта шуьйра диапазон йолу цхьаъ бен воцу ловзархо. Иза ловзалора вайн центровой а, йистера тӀелатархо а, тӀелета турсло а санна. Турс кӀела вахча тӀехула чукхосса а таро йара, иччархочо санна кхосса а луш кхуссура майданан маьӀӀера (турсан воьдаллица нисса йолчу траекторица). Вольновс кхосса а луш кхоссар оцу заманахь тамашийна дара. Цуо кхоссара, хӀинца уггаре дика КъБА профессионалаша санна: хӀаваэхь а «соцуш», дегӀ а, куьг а лакхарчу тӀадамехь нисдеш.
Вольновн мур, 1970 шеран бӀаьста йуха ца богӀуш дӀабаьлла хийтира. Люблянера дуьненан чемпионате вахале иза тӀаьххьарчу моментехь гулйина командин йукъара ваьккхира. ТӀаккха а Кондрашин Владимира и хиламаш хиллачул ши шо даьлча, кхайкхира цуьнга олимпийн гулйина команде. Олимпийн турнирехь ССРС гулйина команда левзина исс матчех, бархӀ матчехь Вольнов левзира стартан пхеанна йукъахь. Вольновс йоккха баскетбол йитира, Мюнхенера Олимпийн ловзаршкахь чемпион а хилла, шен спортан биографехь дешин тӀадам биллинчул тӀаьхьа.
Чекхйаьккхира Смоленскан физикин оьздангаллин институтан Москохан филиал (1971), Химин дуьхьалонан Советийн Союзан мудиран К. Тимошенкон цӀарах тӀеман академин физикин кечаман а, спортан а хьехархо, хьаькаман гӀовс а, хьаькам а гӀуллакхехь вара (1970—1992). Йелира Ӏилманан цӀе доцент, цул тӀаьхьа — профессор. Мукъаваьккхина полковник. 1964 шарахь дуьйна ССКП декъахо.
Велла 2008 шеран 15 июлехь Москохахь. ДӀавоьллина Востряковн кешнашкахь.
2011 шеран 26 ноябрехь Вольновн 13-гӀа лоьмар йолу майка айира УСК ЦСКА тхьов кӀела.
Даймехкан баскетболан уггаре титулаш ловзархойх цхьаъ.
- Олимпийн чемпион ОЛ-72; 1960 а, 1964 шерашкара ОЛ детин совгӀатхой; борзанан — 1968 ш.
- Дуьненан чемпион 1967, 3-гӀа совгӀатхо — 1963 ш.
- 6-зза Европин чемпион (1959, 1961, 1963, 1965, 1967, 1969).
- 8-зза ССРС чемпион (1959, 61-66, 69), вице-чемпион 1958 ш., чемпионатийн борзанан совгӀатхо 1967 а, 1968 а шш.
- Кхузза тоьлла Европин чемпионийн кедан турнирашкахь (ЦСКА йукъахь) 1961, 63, 69 шш.
- 1959, 1963 ССРС къаьмнийн спартакиадин толамхо.
- Шина орденца а (Сийлаллин орден, орден «Сийлаллин Билгало») шина мидалца а («Къинхьегаман доьналла», «Къинхьегамехь билгалваларна») совгӀат дина.
| |
|---|
| Дошамаш а, энциклопедеш а | |
|---|
ССРС → 
Росси
