Gwalchwyfyn y poplys

Laothoe populi
Dosbarthiad gwyddonol
Teyrnas: Animalia
Ffylwm: Arthropoda
Dosbarth: Insecta
Urdd: Lepidoptera
Teulu: Sphingidae
Genws: Laothoe
Rhywogaeth: L. populi
Enw deuenwol
Laothoe populi
(Linnaeus, 1758)[1]
Cyfystyron
  • Sphinx populi Linnaeus, 1758
  • Sphinx tremulae Borkhausen, 1793
  • Merinthus palustris Holle, 1865
  • Smerinthus borkhauseni Bartel, 1900
  • Smerinthus roseotincta Reuter, 1893
  • Amorpha populi angustata (Closs, 1916)
  • Amorpha populi depupillatus (Silbernagel, 1943)
  • Amorpha populi flavomaculata Mezger, 1928
  • Amorpha populi lappona Rangnow, 1935
  • Amorpha populi pallida Tutt, 1902
  • Amorpha populi philiponi Huard, 1928
  • Amorpha populi suffusa Tutt, 1902
  • Laothoe populi albida Cockayne, 1953
  • Laothoe populi basilutescens Cockayne, 1953
  • Laothoe populi bicolor (Lempke, 1959)
  • Laothoe populi minor (Vilarrubia, 1973)
  • Laothoe populi moesta Cockayne, 1953
  • Laothoe populi pallida Newnham, 1900
  • Merinthus populi salicis Holle, 1865
  • Smerinthus populi cinerea-diluta Gillmer, 1904
  • Smerinthus populi decorata Schultz, 1903
  • Smerinthus populi ferruginea-fasciata Gillmer, 1904
  • Smerinthus populi ferruginea Gillmer, 1904
  • Smerinthus populi fuchsi Bartel, 1900
  • Smerinthus populi grisea-diluta Gillmer, 1904
  • Smerinthus populi grisea Gillmer, 1904
  • Smerinthus populi pallida-fasciata Gillmer, 1904
  • Smerinthus populi rectilineata Klemensiewicz, 1912
  • Smerinthus populi rufa-diluta Gillmer, 1904
  • Smerinthus populi rufa Gillmer, 1904
  • Smerinthus populi rufescens (de Selys-Longschamps, 1857)
  • Smerinthus populi rufescens Fuchs, 1889
  • Smerinthus populi subflava Gillmer, 1904
  • Smerinthus populi violacea Newnham, 1900

Gwyfyn sy'n perthyn i urdd y Lepidoptera yw gwalchwyfyn y poplys, sy'n enw gwrywaidd; yr enw lluosog ydy gwalchwyfynod y poplys; yr enw Saesneg yw Poplar Hawk-moth, a'r enw gwyddonol yw Laothoe populi.[2][3] Mae hyd yr adenydd rhwng 70–100 mm.

Pâr o walchwyfynod y poplys yn cyplysu
Siani flewog

Gellir dosbarthu'r pryfaid (neu'r Insecta) sy'n perthyn i'r Urdd a elwir yn Lepidoptera yn ddwy ran: y gloynnod byw a'r gwyfynod. Mae'r dosbarthiad hwn yn cynnyws mwy na 180,000 o rywogaethau mewn tua 128 o deuluoedd.

Wedi deor o'i ŵy mae'r gwalchwyfyn y poplys yn lindysyn sy'n bwyta llawer o ddail, ac wedyn mae'n troi i fod yn chwiler. Daw allan o'r chwiler ar ôl rhai wythnosau. Mae pedwar cyfnod yng nghylchred bywyd glöynnod byw a gwyfynod: ŵy, lindysyn, chwiler ac oedolyn.

Ffeithiau difyr

[golygu | golygu cod]

Dyma gasgliad o waith ymchwil plant Ysgolion Llangoed a Biwmares (Bro Seiriol), Ynys Môn[4]:

  • Mae’n na lawer ohonyn nhw
  • Mae nhw’n mynd allan yn y nos
  • Wrth orffwys, mae’r adenydd blaen llwydfrown yn cuddio’r darn coch ar y adenydd ol; os caiff ei fygwth, bydd yn dangos y coch. Mae ganddo nhw corn ar ei pen ol.
  • Mae nhw'n bwyta dail poplys a helyg.

Gweler hefyd

[golygu | golygu cod]
Comin Wikimedia
Comin Wikimedia
Mae gan Gomin Wikimedia
gyfryngau sy'n berthnasol i:

Cyfeiriadau

[golygu | golygu cod]
  1. ↑ "CATE Creating a Taxonomic eScience - Sphingidae". Cate-sphingidae.org. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2012-12-28. Cyrchwyd 2011-11-01.
  2. ↑  Gwefan Cyngor Cefn Gwlad Cymru. Cyngor Cefn Gwlad Cymru. Adalwyd ar 29 Chwefror 2012.
  3. ↑ Geiriadur enwau a thermau ar Wefan Llên Natur. Adalwyd 13/12/2012.
  4. ↑ Gwaith prosiect Menter Môn, Mehefin-Gorffennaf 2019