Gwalchwyfyn yr helyglys

Deilephila elpenor
Dosbarthiad gwyddonol
Teyrnas: Animalia
Ffylwm: Arthropoda
Dosbarth: Insecta
Urdd: Lepidoptera
Teulu: Sphingidae
Genws: Deilephila
Rhywogaeth: D. elpenor
Enw deuenwol
Deilephila elpenor
(Linnaeus, 1758)[1]
Cyfystyron
  • Sphinx elpenor Linnaeus, 1758
  • Chaerocampa lewisii Butler, 1875
  • Elpenor vitis Oken, 1815
  • Chaerocampa elpenor alboradiata Lambillion, 1913
  • Chaerocampa elpenor cinerescens Newnham, 1900
  • Deilephila elpenor argentea Burrau, 1950
  • Deilephila elpenor philippsi Niepelt, 1921
  • Deilephila elpenor tristis Lempke & Stolk, 1986
  • Deilephila elpenor vautrini Austaut, 1907
  • Eumorpha elpenor clara Tutt, 1904
  • Eumorpha elpenor obsoleta Tutt, 1904
  • Eumorpha elpenor pallida Tutt, 1904
  • Eumorpha elpenor unicolor Tutt, 1904
  • Eumorpha elpenor virgata Tutt, 1904
  • Pergesa elpenor daubi Niepelt, 1908
  • Pergesa elpenor distincta Meyer, 1969
  • Pergesa elpenor hades Rebel, 1910
  • Pergesa elpenor lugens Niepelt, 1926
  • Pergesa elpenor scheiderbaueri Gschwandner, 1924
  • Pergesa elpenor szechuana Chu & Wang, 1980

Gwyfyn sy'n perthyn i urdd y Lepidoptera yw gwalchwyfyn yr helyglys, sy'n enw gwrywaidd; yr enw lluosog ydy gwalchwyfynod yr helyglys; yr enw Saesneg yw Elephant Hawk-moth, a'r enw gwyddonol yw Deilephila elpenor.[2][3]

Siani flewog
Siani flewog yn mynd i safle "neidr".
Chwiler
Oedolyn yng Nghaerdydd
Deilephila elpenor

Mae adenydd yr oedolyn rhwng 50–70 mm (2.0–2.8 mod). Math o lwyn neu berth ydy "helyglys" (Saesneg: Willowherb).

Mae o’n eitha cyffredin yng Nghymru ym mis Awst ar yr helyglys (neu’r “goeden drops” (Fuschia)) ac mae ei drwyn eliffant a’i lygaid mawr yn peri dychryn i ddyn ac anifail fel ei gilydd.[4]

Cyffredinol

[golygu | golygu cod]

Gellir dosbarthu'r pryfaid (neu'r Insecta) sy'n perthyn i'r Urdd a elwir yn Lepidoptera yn ddwy ran: y gloynnod byw a'r gwyfynod. Mae'r dosbarthiad hwn yn cynnyws mwy na 180,000 o rywogaethau mewn tua 128 o deuluoedd.

Wedi deor o'i ŵy mae'r gwalchwyfyn yr helyglys yn lindysyn sy'n bwyta llawer o ddail, ac wedyn mae'n troi i fod yn chwiler. Daw allan o'r chwiler ar ôl rhai wythnosau. Mae pedwar cyfnod yng nghylchred bywyd glöynnod byw a gwyfynod: ŵy, lindysyn, chwiler ac oedolyn.

Gweler hefyd

[golygu | golygu cod]
Comin Wikimedia
Comin Wikimedia
Mae gan Gomin Wikimedia
gyfryngau sy'n berthnasol i:

Cyfeiriadau

[golygu | golygu cod]
  1. ↑ "CATE Creating a Taxonomic eScience - Sphingidae". Cate-sphingidae.org. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2012-10-15. Cyrchwyd 2011-10-26.
  2. ↑  Gwefan Cyngor Cefn Gwlad Cymru. Cyngor Cefn Gwlad Cymru. Adalwyd ar 29 Chwefror 2012.
  3. ↑ Geiriadur enwau a thermau ar Wefan Llên Natur. Adalwyd 13/12/2012.
  4. ↑ Llên Natur;[dolen farw] Hydref 2014; adalwyd 1 Hydref 2014.