John Bunyan
| John Bunyan | |
|---|---|
 | |
| Ganwyd | 28 Tachwedd 1628  Elstow |
| Bu farw | 31 Awst 1688 Llundain |
| Dinasyddiaeth | Teyrnas Lloegr |
| Alma mater |
|
| Galwedigaeth | diwinydd, llenor, pregethwr, nofelydd, Tincer |
| Adnabyddus am | Taith y Pererin |
| Arddull | alegori |
| Priod | gwraig cyntaf John Bunyan, Elizabeth Bunyan |
| llofnod | |
 | |
Awdur crefyddol o Loegr oedd John Bunyan (28 Tachwedd 1628 – 31 Awst 1688).[1] Roedd yn Biwritan argyhoeddedig. Ei waith mwyaf adnabyddus yw'r alegori hir Taith y Pererin (The Pilgrim's Progress), un o'r llyfrau Cristnogol mwyaf dylanwadol erioed.
Bywgraffiad
[golygu | golygu cod]Ganwyd Bunyan yn Elstow ger Bedford, yn fab i dincer (trwsiwr offer metal domestig o bob math). Yn 1649 priododd ferch dlawd ac yn fuan wedyn dechreuodd gael cyfres o brofiadau crefyddol mewnol dwys a ddisgrifir yn ei gyfrol ddylanwadol Grace Abounding.
O 1653 ymlaen bu'n pregethu i gynulleidfaoedd Anghydffurfiol o gwmpas Bedford. Daeth i gysylltiad â George Fox, arweinydd y Crynwyr, ac ysgrifennodd draethawd yn ymosod ar gred yr enwad honno.
Ym 1660 cafodd Bunyan ei arestio mewn ffermdy ger Ampthill a threuliodd y ddeuddeg blynedd nesaf yn y carchar. Yno yr aeth ati i lenydda mewn difrif ac mae nifer o'i weithiau mawr yn dyddio i'r cyfnod hwnnw, yn cynnwys Grace Abounding (1666).
Dylanwad
[golygu | golygu cod]_(cropped).jpg)
Mae gweithiau Bunyan wedi'u cyfieithu i'r Gymraeg nifer o weithiau dros y blynyddoedd. Yn y 19g prin oedd y capelwyr na cheid copi o waith Bunyan yn eu cartref.
Llyfryddiaeth
[golygu | golygu cod]Gwaith Bunyan
[golygu | golygu cod]- Some Gospel Truths Opened (1656)
- A Vindication of Gospel Truths Opened (1657)
- Profitable Meditations (1661)
- I Will Pray With the Spirit (1663)
- Christian Behaviour (1663)
- The Holy City (1665)
- The Resurrection of the Dead (1665)
- Grace Abounding (1666)
- Taith y Pererin (Rhan 1, 1678, 1679; Rhan 2, 1684)
- Life and Death of Mr Badman (1680)
- Holy War (1682)
Cyfeiriadau
[golygu | golygu cod]- ↑ Samuel J. Rogal (1991). Calendar of Literary Facts: A Daily and Yearly Guide to Noteworthy Events in World Literature from 1450 to the Present (yn Saesneg). Gale Research. t. 88. ISBN 978-0-8103-2943-0.