Llangwyryfon

Llangwyryfon
Mathpentref, cymuned Edit this on Wikidata
Poblogaeth596, 558 Edit this on Wikidata
Daearyddiaeth
SirCeredigion Edit this on Wikidata
GwladBaner Cymru Cymru
Arwynebedd3,188.36 ha Edit this on Wikidata
Cyfesurynnau52.316°N 4.057°W Edit this on Wikidata
Cod SYGW04000383 Edit this on Wikidata
Cod OSSN599707 Edit this on Wikidata
Gwleidyddiaeth
AC/auElin Jones (Plaid Cymru)
AS/auBen Lake (Plaid Cymru)
Map

Pentref bychan yn sir Ceredigion yw Llangwyryfon, yn yr hen amser Llangwyryddon. Saif ar y ffordd B4576, tua naw milltir i'r de-ddwyrain o Aberystwyth. Mae Afon Wyre yn llifo trwy'r pentref.

Cysegrwyd yr eglwys i'r Santes Ursula a'r unarddeg mil o wyryfon a ferthyrwyd gyda hi. Roedd yr hen eglwys ynghanol y fynwent, ond yn 1879 adeiladwyd eglwys newydd tu allan i'r fynwent.

Cofnodir i Daniel Rowland, William Williams (Pantycelyn) a Howel Harris gynnal seiadau yma rhwng 1743 a 1750.

Cynrychiolir yr ardal hon yn Senedd Cymru gan Elin Jones (Plaid Cymru)[1] ac yn Senedd y DU gan Ben Lake (Plaid Cymru).[2]

Rhyfel y Sais Bach

[golygu | golygu cod]

Ar 14 Mai 1826 (198 blynedd yn ôl) – daeth 700 o Gymry at ei gilydd yn yr hyn a elwir yn Rhyfel y Sais Bach - gan atal Augustus Brackenbury, tirfeddiannwr cyfoethog o Swydd Lincoln rhag codi plasty yn Llangwyryfon. Yn dilyn y gwrthdaro, a dymchwel waliau'r adeilad, Ffodd am ei fywyd yn ôl i Loegr.[3]

Cyfrifiad 2011

[golygu | golygu cod]

Yng nghyfrifiad 2011 roedd y sefyllfa fel a ganlyn:[4][5][6][7]

Cyfrifiad 2011
Poblogaeth cymuned Llangwyryfon (pob oed) (596)
  
100%
Y nifer dros 3 oed sy'n siarad Cymraeg (Llangwyryfon) (342)
  
59.3%
:Y ganran drwy Gymru
  
19%
Y nifer sydd wedi'u geni yng Nghymru (Llangwyryfon) (345)
  
57.9%
:Y ganran drwy Gymru
  
73%
Y nifer rhwng 16 – 64 oed sydd mewn gwaith (Llangwyryfon) (73)
  
29.4%
:Y ganran drwy Gymru
  
67.1%

Cyfeiriadau

[golygu | golygu cod]
  1. Gwefan Senedd Cymru
  2. Gwefan Senedd y DU
  3. Gwyddoniadur Cymru; Gwasg Prifysgol Cymru; gol: John Davies; tud 818.
  4. "Ystadegau Allweddol ar gyfer Cymru". Swyddfa Ystadegau Gwladol. Cyrchwyd 2012-12-12.. Poblogaeth: ks101ew. Iaith: ks207wa - noder mae'r canran hwn yn seiliedig ar y nier sy'n siarad Cymraeg allan o'r niferoedd sydd dros 3 oed. Ganwyd yng Nghymru: ks204ew. Diweithdra: ks106ew; adalwyd 16 Mai 2013.
  5. Canran y diwaith drwy Gymru; Golwg 360; 11 Rhagfyr 2012; adalwyd 16 Mai 2013
  6. Gwefan Swyddfa Ystadegau Gwladol; Niferoedd Di-waith rhwng 16 a 74 oed; adalwyd 16 Mai 2013.
  7. Gwefan Llywodraeth Cymru; Ystadegau Economaidd Allweddol, Tachwedd 2010; Mae'r gyfradd gyflogaeth ymhlith pobl 16 – 64 oed yng Nghymru yn 67.1 y cant.; adalwyd 31 Mai 2013[dolen farw]