Xirivella

Mae Xirivella (ynganiad Falensianaidd : [tʃiɾiˈveʎa] ) yn fwrdeistref yng Nghymuned Falensia, Sbaen. Mae'n ffinio â dinas Falensia, Alaquàs, Picanya a Mislata . Rhennir y fwrdeistref gan draffordd V-30 ac afon Turia, gydag ardal La Luz ar ran ddwyreiniol yr afon. Ers mis Mehefin 2012, mae pont ar draws y draffordd wedi cysylltu’r ddwy ran. ^[1] Mae materion lleol yn cynnwys llygredd sŵn, a achosir gan Faes Awyr Falensia gerllaw ^[2]

Cludiant

Mae wedi'i gysylltu â chanol Falensia gan lwybrau bysiau a gorsaf reilffordd. Mae cysylltiadau metro yn bodoli yn nhref gyfagos Mislata . Disgwylir i Linell 14 arfaethedig Metrovalencia gysylltu'r dref â gweddill y rhwydwaith metro ar ôl 2030.

Toponymeg

Gall yr enw Xirivella ddod o'r gair Lladin Silvella (coedwig fach).

Hanes

Mae olion archeolegol wedi'u canfod yn Xirivella sy'n dyddio ers cyfnod y Rhufeiniaid.

Yn ystod yr Oesoedd Canol roedd ffermwyr oedd yn trin y tir yn byw yn yr ardal. Datblygodd y diwydiant sidan hefyd yn ystod y cyfnod hwn.

Roedd gan Xirivella boblogaeth o 29,409 o drigolion yn 2014.

Efaill-ddinasoedd

Mae Xirivella wedi'i hefeillio â Casas de Benítez yn nhalaith Cuenca (Sbaen), dinas Dunavarsány yn Hwngari a dinas Habana Vieja yng Nghiwba.

Treftadaeth ddiwylliannol

Eglwys Virgen de la Salud

Mae gan Xirivella dreftadaeth ddiwylliannol ddiddorol.

Mae'r hen ddinas yn cynnal y drefoldeb o'r cyfnod Arabaidd. Dyma restr o'r prif adeiladau hanesyddol:

- Eglwys Virgen de la Salud (Església de la Verge de la Salut): Yr unig blwyf tan 1953. Fe'i hadeiladwyd ar ddiwedd yr 17eg ganrif.

- Capel Virgen de la Salud (Ermita de la Verge de la Salut)

- La Closa: adeilad o'r 14eg ganrif. Cafodd ei adfer yn 2003.

- Tŷ Dau: adeilad o'r 14eg ganrif. Dyma'r man y gellid talu trethi.

- Tŷ Degwm (Casa del Delme): tŷ o’r 14eg ganrif, ond cafodd ei ddymchwel tua 2000.

- Alquería del Castillo (Alqueria del Castell): Mae hefyd wedi'i ddymchwel. Fe'i lleolwyd ar safle fila Rufeinig.

Bywyd diwylliannol

Mae gan Xirivella fywyd diwylliannol gweithgar iawn. Mae yna nifer o gymdeithasau diwylliannol sy'n cynnwys y gerddorfa chwyth (banda) o'r enw CIM Xirivella, y côr (Escola Coral Andarella), yr Ŵyl Clowns Rhyngwladol (Mostra Internacional de Pallassos), yr ysgol gerddoriaeth, y Tŷ Diwylliant lle cynhelir cyngherddau, sioeau, arddangosfeydd, a theatr. Mae Xirivella hefyd yn trefnu Gwobr Xirivella, cydnabyddiaeth i anrhydeddu ei dinasyddion rhagorol.

Banda del Círculo Instructivo Musical de Xirivella

Gwleidyddiaeth leol

Roedd y fwrdeistref wedi cael ei llywodraethu gan Blaid Gweithwyr Sosialaidd Sbaen ers y 1970au, naill ai ar ei phen ei hun neu gyda chefnogaeth United Left . Ond yn etholiadau lleol 2011, enillodd Plaid y Bobl (yn Sbaeneg 'Partido Popular', sef plaid o'r adain dde) fwyafrif o seddi am y tro cyntaf. ^[3]

Crynodeb o ganlyniadau etholiad y cyngor

	1979	1983	1987	1991	1995	1999	2003	2007	2011	2015	2019
Plaid Gweithwyr Sosialaidd Sbaenaidd (PSOE)	8	13	10	11	9	11	10	10	7	6	9
Chwith Unedig (IU)	7	3	2	2	3	2	3	2	2	1
Undeb y Ganolfan Ddemocrataidd (UCD)	6
Plaid y Bobl (PP)		5	2	3	8	8	8	9	11	7	7
Undeb Valencian (UV)			2	1
Llwyfan Annibynnol Xirivella (PIX)			3	4	1
Canolfan ddemocrataidd a chymdeithasol (CDS)			2
Compromís Coalició (Compromis)									1	4	2
Podemos (Podemos)										3	1
Dinasyddion (Cs)											2
Cyfanswm nifer y seddi	21	21	21	21	21	21	21	21	21	21	21

Ffynhonnell: ^[4]

Cyfeiriadau

1. Medio siglo incomunicados, El País, 27 June 2012
2. Más de 2.200 viviendas están afectadas por los ruidos del aeropuerto de Manises, El Mundo, 11 July 2012
3. Los socialistas pierden Gandia y el PP, Mislata El País, 23 May 2011
4. Xirivella local results, pre.gva.es Archifwyd 2012-03-08 yn y Peiriant Wayback accessed 2 January 2011