Άνταμ Τσερνιάκουφ | |
---|---|
Γενικές πληροφορίες | |
Γέννηση | 30 Νοεμβρίου 1880[1] Βαρσοβία[2][3] |
Θάνατος | 23 Ιουλίου 1942[1][4] Γκέτο της Βαρσοβίας[5] |
Αιτία θανάτου | δηλητηρίαση από υδροκυάνιο |
Συνθήκες θανάτου | αυτοκτονία[6] |
Τόπος ταφής | Εβραϊκό Κοιμητήριο της Βαρσοβίας[3] |
Χώρα πολιτογράφησης | Δεύτερη Πολωνική Δημοκρατία[7] |
Εκπαίδευση και γλώσσες | |
Ομιλούμενες γλώσσες | Πολωνικά[8] Γερμανικά[3] |
Σπουδές | Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο της Βαρσοβίας[3] |
Πληροφορίες ασχολίας | |
Ιδιότητα | μηχανικός[8][3] πολιτικός[9] ποιητής[10] |
Πολιτική τοποθέτηση | |
Πολιτικό κόμμα/Κίνημα | Μη κομματικός συνασπισμός για συνεργασία με την κυβέρνηση |
Αξιώματα και βραβεύσεις | |
Αξίωμα | μέλος της Γερουσίας της Πολωνίας (από 1931)[3] |
Σχετικά πολυμέσα | |
Ο Άνταμ Τσερνιάκουφ (πολωνικά: Adam Abram Czerniaków, 30 Νοεμβρίου 1880 - 23 Ιουλίου 1942) ήταν Πολωνός μηχανικός και γερουσιαστής, ο οποίος ήταν επικεφαλής του Εβραϊκού Συμβουλίου (Γιούντενρατ) του Γκέτο της Βαρσοβίας κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Αυτοκτόνησε στις 23 Ιουλίου του 1942 καταπίνοντας ένα χάπι υδροκυανίου, μια ημέρα μετά την έναρξη της μαζικής εξόντωσης των Εβραίων, γνωστή ως Μεγάλη Δράση (Große Aktion).[11][12]
Ο Τσερνιάκουφ γεννήθηκε στις 30 Νοεμβρίου 1880 στη Βαρσοβία της Πολωνίας (τότε μέρος του Ρωσικού Διαμελισμού). Σπούδασε μηχανική στη Βαρσοβία και στη Δρέσδη και δίδαξε στην επαγγελματική σχολή της εβραϊκής κοινότητας στη Βαρσοβία. Από το 1927 έως το 1934 υπηρέτησε ως μέλος του Δημοτικού Συμβουλίου της Βαρσοβίας και τον Μάιο του 1930 εξελέγη στην Γερουσία της Πολωνίας.[13] Στις 4 Οκτωβρίου 1939, λίγες μέρες μετά την παράδοση της Βαρσοβίας στη ναζιστική Γερμανία, ο Τσερνιάκουφ έγινε επικεφαλής του 24μελούς Εβραϊκού Συμβουλίου (Γιούντενρατ), όπου ήταν υπεύθυνος για την εφαρμογή γερμανικών διαταγών στο νέο εβραϊκό γκέτο. Το Γκέτο της Βαρσοβίας έκλεισε για τον έξω κόσμο στις 15 Νοεμβρίου 1940.[14]
Καθώς οι γερμανικές αρχές άρχισαν να προετοιμάζονται για μαζικές απελάσεις Εβραίων από το Γκέτο της Βαρσοβίας στο νεόκτιστο στρατόπεδο εξόντωσης της Τρεμπλίνκα τον Ιούλιο του 1942, το Εβραϊκό Συμβούλιο διατάχθηκε να παράσχει καταλόγους Εβραίων και χάρτες των κατοικιών τους. Στις 22 Ιουλίου 1942, η Γιούντενρατ έλαβε οδηγίες από την Σούτσσταφφελ ότι όλοι οι Εβραίοι της Βαρσοβίας επρόκειτο να «επανεγκατασταθούν» στην Ανατολή. Εξαιρέσεις έγιναν για τους Εβραίους που εργάζονταν σε εργοστάσια της Ναζιστικής Γερμανίας, το προσωπικό των εβραϊκών νοσοκομείων, τα μέλη του Συμβουλίου και την Εβραϊκή Αστυνομία των Γκέτο και τις οικογένειές τους. Κατά τη διάρκεια της ημέρας ο Τσερνιάκουφ έλαβε εξαιρέσεις για μια χούφτα ατόμων, συμπεριλαμβανομένων των εργαζομένων στον τομέα της υγιεινής, των συζύγων γυναικών που εργάζονταν σε εργοστάσια και ορισμένων επαγγελματιών μαθητών. Παρά το αίτημα του, δεν μπόρεσε να λάβει εξαίρεση για τα παιδιά στο ορφανοτροφείο του Γιάνους Κόρτσακ ή άλλων ορφανοτροφείων του γκέτο. Οι εντολές ανέφεραν ότι οι απελάσεις θα ξεκινούσαν αμέσως με ρυθμό 6.000 ατόμων την ημέρα, που θα παρέχονται από το Εβραϊκό Συμβούλιο και την Αστυνομία του Γκέτο. Η αποτυχία θα είχε ως αποτέλεσμα την εκτέλεση 100 ομήρων, συμπεριλαμβανομένων των υπαλλήλων του Συμβουλίου και της συζύγου του Τσερνιάκουφ.[14]
Συνειδητοποιώντας ότι η απέλαση σήμαινε θάνατο, ο Τσερνιάκουφ πήγε να παρακαλέσει για τα ορφανά. Όταν απέτυχε, επέστρεψε στο γραφείο του στην οδό Γκζιμπόφκσα 26/28 και αυτοκτόνησε καταπίνοντας χάπι υδροκυανίου. Άφησε ένα σημείωμα αυτοκτονίας στη σύζυγό του, όπου έγραφε «Μου ζητούν να σκοτώσω παιδιά της χώρας μου με τα χέρια μου. Δεν έχω να κάνω τίποτα παρά να πεθάνω» και ένας στους συναδέλφους του του Συμβουλίου, εξηγώντας:«Δεν μπορώ πλέον να το αντέξω όλα αυτά. Η πράξη μου θα αποδείξει σε όλους τι είναι το σωστό να γίνει.»[14] Τον διαδέχθηκε ο αναπληρωτής του, Μάρεκ Λίχτενμπαουμ.
Ο Τσερνιάκουφ κράτησε ένα ημερολόγιο από τις 6 Σεπτεμβρίου 1939 μέχρι την ημέρα του θανάτου του. Δημοσιεύθηκε το 1979 και έχει μεταφραστεί στα αγγλικά. Η σύζυγός του, Νιούνια (Δρ. Φελίτσια Τσερνιακούβα), επέζησε του πολέμου και συντήρησε τα ημερολόγιά του. Ο μοναδικός γιος τους, ο Γιας, κατέφυγε στη σοβιετική επικράτεια αλλά δεν επέζησε από τον πόλεμο.[15] Ο Άνταμ Τσερνιάκουφ είναι ενταφιασμένος στο Εβραϊκό Νεκροταφείο της Βαρσοβίας.[14][16]
Στην ταινία της Warner Bros του 2001, «Uprising», ο ηθοποιός Ντόναλντ Σάδερλαντ απεικόνισε τον Άνταμ Τσερνιάκουφ. Αποσπάσματα του ημερολογίου του εμφανίζονται στο ντοκιμαντέρ του 2010, A Film Unfinished.
Η θεατρική εταιρεία Voices of the Holocaust περιόδευσε στην Αγγλία κατά τη διάρκεια του 2013-14 με το έργο Fragile Fire με βάση την εξέγερση του Γκέτο της Βαρσοβίας, το οποίο παρουσίαζε σκηνές που απεικόνιζαν τον Τσερνιάκουφ. Το 2015 ο ηθοποιός και συγγραφέας Τιμ Ντάλγκλις (πρώην της Voices of the Holocaust) έγραψε ένα πλήρες έργο βασισμένο στα ημερολόγια του Τσερνιάκουφ, με τίτλο The Last Days of Adam: The true story of Adam Czerniaków. Το έργο απεικόνισε τον Τσερνιάκουφ ως αντικρουόμενο χαρακτήρα, ανάμεσα στην ανάγκη βελτίωσης των χειρότερων υπερβολών των Ναζί και του κινδύνου χειραγώγησης του για να γίνει συνεργάτης.
Το From the Diaries of Adam Czerniaków, Op. 82, του Αμερικανού συνθέτη Άρνολντ Ρόσνερ, είναι ένα μισάωρο έργο κλασικής μουσικής που δημιουργήθηκε το 1986 και δημιουργήθηκε για πλήρη ορχήστρα και έναν αφηγητή, ο οποίος διαβάζει επιλεγμένες καταχωρήσεις ημερολογίου. Το έργο επιφορτίστηκε και αργότερα ηχογράφησε ο μαέστρος Ντέιβιντ Άμος. Σύμφωνα με τη μοναδική εμπορική ηχογράφηση του έργου, που έγινε το 2015, η αγγλική μετάφραση των λέξεων του Τσερνιάκουφ έγινε από τους Ραούλ Χίλμπεργκ και Στανίστουαφ Στάρον, σε συνεργασία με τον Γιόσεφ Κέρμις του Γιαντ Βασσέμ στην Ιερουσαλήμ.