Ο πρωταθλητής (πρωτότυπος τίτλος: The Champ) είναι μια αμερικανική δραματική αθλητική ταινία του 1979 σε στιλ νεο-νουάρ. Η σκηνοθεσία της ταινίας είναι του Φράνκο Τζεφιρέλι και πρόκειται για ριμέικ της ομώνυμης ταινίας που κέρδισε Όσκαρ το 1931. Πρωταγωνιστεί ο Τζον Βόιτ στον ρόλο του Μπίλι Φλιν, ενός πρώην πυγμάχου που προσπαθεί να μεγαλώσει τον γιο του (Ρίκι Σρόντερ) και να συμφιλιωθεί με την πρώην σύζυγό του (Φέι Ντάναγουεϊ) ανεβαίνοντας ξανά στο ρινγκ.
Ο πρώην πρωταθλητής της πυγμαχίας Μπίλι Φλιν ζει στην πόλη Χαϊαλία της Φλόριντας, όπου προσπαθεί να τα βγάλει πέρα ως εκπαιδευτής αλόγων. Ένας πυγμάχος προτείνει στον Μπίλι να ξανααγωνιστούν μαζί. Ο Μπίλι εμφανίζεται στο γυμναστήριο με τον γιο του Τι Τζέι, ο οποίος φωνάζει τον πατέρα του Πρωταθλητή. Όταν μαθαίνει ότι ο άλλος πυγμάχος δεν έχει έρθει, ο Μπίλι βγαίνει θυμωμένος από το γυμναστήριο, αφήνοντας εκεί τον γιο του. Ο Τι Τζέι τον βρίσκει αργότερα μεθυσμένο σε ένα μπαρ. Όταν τον πηγαίνει στο σπίτι, η γειτόνισσα Τζόσι ρωτά τι έχει συμβεί και ο Τι Τζέι της λέει ότι ο Τσάρλι και οι φίλοι του τον κέρασαν τέσσερις μπίρες γιατί κάτι γιόρταζαν.
Το επόμενο πρωί, ο Μπίλι ανακοινώνει ότι κέρδισε 6.400 δολάρια στον τζόγο και τα χρησιμοποιεί για να αγοράσει στον Τι Τζέι δικό του άλογο με το όνομα Λαίδη. Η Λαίδη παίρνει μέρος σε έναν αγώνα, αλλά ξαφνικά πέφτει, τραυματίζοντας το πόδι της. Η Άνι, η πρώην σύζυγος του Μπίλι με την οποία είχε χωρίσει από επτά χρόνια νωρίτερα, είχε ποντάρει στο άλογο και φτάνει εκεί μετά την πτώση της Λαίδης. Ο Μπίλι εξηγεί ότι είπε στον Τι Τζέι ότι η Άνι ήταν νεκρή και ότι τους είχε εγκαταλείψει. Η Άνι προσκαλεί τον Τι Τζέι όστο κρουαζιερόπλοιό της.
Ο σημερινός σύζυγος της Άνι προσπαθεί να παίσει τον Μπίλι να πει στον Τι Τζέι ότι η Άνι είναι η μητέρα του. Ο Μπίλι του λέει ότι επειδή εκείνη δεν ήταν εκεί για τον Τι Τζέι, ο μικρός δεν έχει μητέρα. Ο Μπίλι χάνει ένα στοίχημα με το άλογο του Τι Τζέι και ο Γουάτι του λέει είτε να του δώσει τη Λαίδη είτε 2.000 δολάρια μετρητά. Η Άνι δίνει στον Μπίλι τα χρήματα, αλλά ο Γουάτι τελικά παίρνει το άλογο. Αφού επιτεθεί για εκδίκηση στον Γουάτι και σε όποιον προσπάθησε να τον σταματήσει (μεταξύ των οποίων και ένας αστυνομικός), ο Μπίλι συλλαμβάνεται και τίθεται υπό κράτηση, λέγοντας στον Τι Τζέι ότι θα ζήσει με την Άνι. Ο Τι Τζέι αρνείται να φύγει και ο Μπίλι τον χαστουκίζει σε μια κρίση οργής. Στο σπίτι της, η Άνι προσπαθεί να παρηγορήσει τον Τι Τζέι, αλλά κατά λάθος του λέει ότι είναι όντως η μητέρα του. Ο Τι Τζέι αρνείται να τη δεχτεί ως μητέρα του και η Άνι στενοχωριέται.
Όταν ο Μπίλι αποφυλακίζεται, αγκαλιάζει τον Τι Τζέι σε ένα γήπεδο και υπόσχεται να μην τον αφήσει ποτέ ξανά. Η Άνι επισκέπτεται τον Μπίλι και λέει ότι θέλει να του εξηγήσει γιατί δεν ήταν εκεί για τον Τι Τζέι. Μετά από έναν καβγά, ο Μπίλι της επιτρέπει να ξαναμπεί στη ζωή του ως φίλη. Ο Μπίλι εξηγεί στον Τζάκι την απόφασή του να αγωνιστεί στο ρινγκ, και εκείνος τον προειδοποιεί για την ηλικία του και τους συνεχείς πονοκεφάλους του, που θα μπορούσαν να αποβούν μοιραίοι στην πυγμαχία. Ο Τζάκι δέχεται απρόθυμα να προπονήσει τον Μπίλι να αγωνιστεί ξανά.
Η νύχτα του αγώνα φτάνει. Από τα αποδυτήρια, ο Τι Τζέι βλέπει ότι ο αντίπαλος του Μπίλι είναι πολύ πιο δυνατός από τον Μπίλι, αλλά ο Μπίλι κερδίζει τους δύο πρώτους γύρους. Αργότερα δέχεται πολλά χτυπήματα στο κεφάλι και εξασθενεί. Ο γιατρός εξετάζει τον Μπίλι σε ένα διάλειμμα και εξηγεί ότι αν ο Μπίλι υποστεί μεγαλύτερη ζημιά, ο αγώνας θα πρέπει να σταματήσει. Ο Μπίλι συνεχίζει να δέχεται έντονα χτυπήματα αλλά βρίσκει αρκετή αντοχή για να βγάλει τον αντίπαλό του νοκ-άουτ. Ο Μπίλι λιποθυμά σπηγαίνοντας στα αποδυτήρια και καλεί τον Τι Τζέι να τον ρωτήσει αν είναι χαρούμενος που κέρδισε ο πατέρας του. Ο Τι Τζέι απαντά ότι «ο πρωταθλητής κερδίζει πάντα». Τότε ο Μπίλι πεθαίνει από τα τραύματά του. Ο Τι Τζέι, αγνοώντας ότι ο πατέρας του είναι νεκρός, προσπαθεί μανιωδώς να τον ξεσηκώσει. Ο Τζάκι λέει στον Τι Τζέι ότι ο πατέρας του είναι νεκρός. Ο Τι Τζέι αποχαιρετά τον Μπίλι και η Άνι τον αγκαλιάζε.
Ο Ρόμπερτ Ρέντφορντ απέρριψε τον πρωταγωνιστικό ρόλο,[6] ενώ ο Ράιαν Ο'Νιλ υπέγραψε για να πρωταγωνιστήσει, αλλά ήθελε τον γιο του, Γκρίφιν, να παίξει τον Τι Τζέι. Όταν ο σκηνοθέτης αρνήθηκε, ισχυριζόμενος ότι ο Γκρίφιν παραήταν μεγάλος, ο Ο'Νιλ αποσύρθηκε από την ταινία.[7] Οι σκηνοθέτες πραγματοποίησαν εξάμηνη αναζήτηση ταλέντων με χιλιάδες υποψηφίους για να παίξουν τον ρόλο του Τι Τζέι και ο Σρόντερ επιλέχθηκε αμέσως μετά την ακρόασή του.[6]
Ο σκηνοθέτης Φράνκο Τζεφιρέλι είπε ότι εμπνεύστηκε τη διασκευή της αρχικής ταινίας αφού την ξαναείδε στην τηλεόραση. Του είχε κάνει εντύπωση για πρώτη φορά ως παιδί λόγω των παραλληλισμών μεταξύ της δικής του ταραγμένης νεότητας και του αγοριού της ιστορίας.[6]
Στον ιστότοπο κριτικών Rotten Tomatoes, η ταινία έχει βαθμολογία έγκρισης 40% με βάση 25 κριτικές, με μέση βαθμολογία 5,2/10.[8] Στο Metacritic, η ταινία έχει μέσο όρο βαθμολογίας 38 στα 100 με βάση οκτώ κριτικούς, υποδηλώνοντας «γενικά δυσμενείς κριτικές».[9]
Η εφημερίδα The Denver Post έγραψε καλά σχόλια για την ταινία: "Ο σκηνοθέτης Φράνκο Τζεφιρέλι κάνει όμορφες ταινίες, από τον Σαίξπηρ στη ζωή του Αγίου Φραγκίσκου. Στον "Πρωταθλητή", δίνει στη Φλόριντα μια παλιά κινηματογραφική μαγεία, επαναλαμβάνοντας την ιστορία ενός ξοφλημένου πρώην πυγμάχου που προσπαθεί να κόψει το ποτό και τον τζόγο για να ξανακερδίσει τον γιο του».[10]
Το περιοδικό Time Out London επέκρινε την ταινία, χαρακτηρίζοντάς την «άσκοπη ανανέωση των δακρύων του Κινγκ Βίντορ από τη δεκαετία του '30».[11]
Στην εφημερίδα The New York Times, η ταινία επικρήθηκε έντονα δηλώνοντας ότι "αυτές οι ταινίες δεν έχουν σκοπό να δουν τον κόσμο όπως είναι στην πραγματικότητα, αλλά όπως θα έπρεπε να είναι, ένα μέρος όπου δεν υπάρχει τόσο μεγάλη συσσώρευση συναισθηματικών σκουπιδιών που να μην μπορεί να ξεπλυθεί με ένα καλό κλάμα. Το πρόβλημά μου με τον "Πρωταθλητή" είναι ότι δεν έκλαψα. Τα σκουπίδια συσσωρεύτηκαν».[12]
Το περιοδικό Variety έγραψε: «Σχεδόν κανείς δεν μπορεί να αντισταθεί σε ένα χαριτωμένο παιδί, και με τον Ρίκι Σρόντερ, ο "Πρωταθλητής" έχει το πιο ακαταμάχητο πιτσιρίκι που έχει βγει στην οθόνη τις τελευταίες δεκαετίες. Ο Φράνκο Τζεφιρέλι κάνει ευοίωνο ντεμπούτο σε αυτήν τη χώρα με την πρώτη του αμερικανική ταινία, ενισχυμένη από τις αξιόλογες ερμηνείες του Τζον Βόιτ και της Φέι Ντάναγουεϊ».[13]
Ο Τζιν Σίσκελ της εφημερίδας Chicago Tribune έδωσε στην ταινία δυόμισι στα τέσσερα αστέρια και αμφισβήτησε το νόημα της διασκευής του πρωτοτύπου, προσθέτοντας: «Φυσικά αυτή η ερώτηση θα ήταν δευτερεύουσας σημασίας εάν ο "Πρωταθλητής" ήταν ένα αποτελεσματικό μελό. Αλλά δεν είναι».[14]
Ο πρωταθλητής έχει συμπεριληφθεί στις πιο καταθλιπτικές ταινίες και η τελευταία σκηνή έχει χρησιμοποιηθεί σε ψυχολογικά πειράματα να προκαλέσει έντονες συναισθηματικές αντιδράσεις. Το 1988, οι ψυχολόγοι διεξήγαγαν μια μελέτη στην οποία περισσότερα από 250 αποσπάσματα ταινιών προβλήθηκαν σε 500 άτομα. Η μελέτη κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα τελευταία τρία λεπτά του Πρωταθλητή, στα οποία ο Τι Τζέι βλέπει τον πατέρα του να κερδίζει τον αγώνα και μετά να πεθαίνει, προκάλεσαν την πιο θλιβερή αντίδραση στην πλειονότητα των συμμετεχόντων.[15][16]
Στις ΗΠΑ, η ταινία αρχικά είχε μέτρια απόδοση, αλλά έγινε η μεγαλύτερη διεθνής επιτυχία της Metro-Goldwyn-Mayer τα τελευταία 14 χρόνια, με εισπράξεις 30,4 εκατομμυρίων δολαρίων[17] στις ΗΠΑ και τον Καναδά και περισσότερα από 35 εκατομμύρια δολάρια αλλού, συμπεριλαμβανομένων περισσότερων από 10 εκατομμύρια δολάρια στην Ιαπωνία. Μέχρι τον Σεπτέμβριο του 1979, Ο Πρωταθλητής είχε καταγραφεί ως η τέταρτη μεγαλύτερη επιτυχία της MGM στην ιστορία της.[18]
Ο Ρίκι Σρόντερ κέρδισε το Βραβείο Χρυσής Σφαίρας για τον Καλύτερο Νέο Ηθοποιό της Χρονιάς σε ταινία. Ο Τζον Βόιτ προτάθηκε για Χρυσή Σφαίρα Καλύτερου Ηθοποιού σε Δράμα στις Χρυσές Σφαίρες, αλλά έχασε από τον Ντάστιν Χόφμαν για τον ρόλο του στο Κράμερ εναντίον Κράμερ. Η μουσική του Ντέιβ Γκρούσιν ήταν επίσης υποψήφια για Όσκαρ.
Η ταινία κυκλοφόρησε σε DVD στις 5 Μαΐου 2015 ως μέρος της συλλογής Warner.[19]