Πωλ Κλέμπνικοφ

Πωλ Κλέμπνικοφ
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Павел Юрьевич Хлебников (Ρωσικά)
Γέννηση3  Ιουνίου 1963[1][2]
Νέα Υόρκη
Θάνατος9  Ιουλίου 2004[1][2]
Μόσχα
Αιτία θανάτουτραύμα από πυροβολισμό
Συνθήκες θανάτουανθρωποκτονία
Χώρα πολιτογράφησηςΗνωμένες Πολιτείες Αμερικής
Εκπαίδευση και γλώσσες
Μητρική γλώσσαΡωσικά
Ομιλούμενες γλώσσεςΡωσικά
Αγγλικά
ΣπουδέςΑκαδημία Φίλιπς Έξιτερ[3]
Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας, Μπέρκλεϋ
Σχολή Οικονομικών του Λονδίνου
St. Bernard's School
St. Bernard's School
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταδημοσιογράφος
ρεπόρτερ
συγγραφέας
δημοσιογράφος άποψης
αρχισυντάκτης
Οικογένεια
ΓονείςYury Khlebnikov και Aleksandra Khlebnikova
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμααρχισυντάκτης
ΒραβεύσειςCPJ International Press Freedom Awards (2004)
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Πωλ Κλέμπνικοφ (Paul Klebnikov, ρωσ. Павел Юрьевич Хлебников, Πάβελ Γιούριεβιτς Χλέμπνικοφ, 6 Αυγούστου 19649 Ιουλίου 2004) ήταν Αμερικανός δημοσιογράφος ρωσικής καταγωγής και συγγραφέας επί ρωσικών ιστορικών θεμάτων.[4] Εργάσθηκε για λογαριασμό του περιοδικού Forbes επί δέκα και πλέον έτη, και την εποχή του θανάτου του ήταν ο αρχισυντάκτης της ρωσικής εκδόσεως του περιοδικού. Η δολοφονία του στη Μόσχα το 2004 θεωρήθηκε ως πλήγμα κατά της ερευνητικής δημοσιογραφίας στη Ρωσία. Τρεις Τσετσένοι που είχαν κατηγορηθεί αρχικώς για συμμετοχή στη δολοφονία, αθωώθηκαν. Αν και ο φόνος φαίνεται ότι ήταν έργο πληρωμένων δολοφόνων, οι οργανωτές του εγκλήματος δεν βρέθηκαν ποτέ.[5]

Οικογένεια και σπουδές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Κλέμπνικοφ γεννήθηκε στη Νέα Υόρκη από οικογένεια Ρώσων μεταναστών με μακρά στρατιωτική και πολιτική παράδοση: Ο προ-προ-προ-πάππους του, Ιβάν Πούσκιν, είχε συμμετάσχει στην Εξέγερση των Δεκεμβριστών το 1825 και είχε εξορισθεί στη Σιβηρία από το τσαρικό καθεστώς, ενώ από την άλλη ο προπάππους του, ως ναύαρχος του στόλου του Λευκού Στρατού, είχε δολοφονηθεί από Μπολσεβίκους.

Ως παιδί, ο Πωλ ήταν γνωστός για τις παράτολμες πράξεις του, όπως η κολύμβηση στη θάλασσα κατά τη διάρκεια κυκλώνων.[6][7] Ως μαθητής σπούδασε στην Ακαδημία Φίλιπς του Έξετερ, στο Νιου Χάμσαϊρ (αντίστοιχο του λυκείου)[8] και μετά απεφοίτησε από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Μπέρκλεϋ το 1984 με πτυχίο στην πολιτική επιστήμη.[6] Στη συνέχεια κατατάχθηκε στη Σχολή Αξιωματικών του Σώματος Πεζοναυτών των ΗΠΑ ως τρόπο για να δοκιμάσει τα όριά του, αλλά μετά την ολοκλήρωση της εκπαιδεύσεως αρνήθηκε να παραλάβει τον προσφερόμενο διορισμό του και εγκατέλειψε το στράτευμα.[9] Κατόπιν ακολούθησε διδακτορικές σπουδές στη Σχολή Οικονομικών του Λονδίνου, όπου βραβεύθηκε με το Βραβείο Λέοναρντ Σαπίρο «για αριστεία στις ρωσικές σπουδές».[8] Το θέμα της διδακτορικής διατριβής του Κλέμπνικοφ ήταν η αγροτική μεταρρύθμιση στη Ρωσία μετά τις Μεταρρυθμίσεις Στολύπιν[7] και ο τίτλος της ήταν Η αγροτική ανάπτυξη στη Ρωσία, 1906-1917: Μεταρρύθμιση γαιοκτησίας, κοινωνική αγρονομία και συνεργασία[10] Το ακαδημαϊκό έτος 1987-1988, δίδαξε στο Ινστιτούτο Ευρωπαϊκών Μελετών στο Λονδίνο.[8]

Στις 22 Σεπτεμβρίου 1991 ο Πωλ Κλέμπνικοφ νυμφεύθηκε τη Χέλεν Τρέιν (Helen "Musa" Train), κόρη του εξέχοντα συμβούλου επενδύσεων της Γουόλ Στριτ Τζων Τρέιν.[6][11] Το ζεύγος απέκτησε τρία τέκνα.[6]

Δημοσιογραφία στη Ρωσία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Πωλ Κλέμπνικοφ εντάχθηκε στο δυναμικό του Forbes το 1989 και απέκτησε φήμη για τη διερεύνηση ύποπτων μετασοβιετικών επιχειρηματικών συμφωνιών και της διαφθοράς στη Ρωσία.[7] Το 1996 έγραψε ένα ρεπορτάζ στο Forbes υπό τον τίτλο «Ο Νονός του Κρεμλίνου;»[12], όπου συνέκρινε τον Ρώσο μεγιστάνα Μπόρις Μπερεζόφσκι με τη σικελική μαφία. Σύντομα ο Κέμπνικοφ δέχθηκε απειλές θανάτου και πήρε μια άδεια από την εργασία του στη Ρωσία για να ζήσει με την οικογένειά του στο Παρίσι.[6]

Λίγο αργότερα ο Μπερεζόφσκι μήνυσε το Forbes για συκοφαντική δυσφήμιση, αλλά στη βρετανική δικαιοσύνη. Επειδή το άρθρο είχε δημοσιευθεί σε αμερικανικό περιοδικό από Αμερικανό συγγραφέα και αναφερόταν σε Ρώσο πολίτη, η επιλογή αυτή χαρακτηρίσθηκε από πολλούς ως «δικανικός τουρισμός δυσφημήσεων».[13][14][15] Ο Μπερεζόφσκι κέρδισε τη μερική ανάκληση του άρθρου[16][17] το 2003.

Στο μεταξύ όμως ο Κλέμπνικοφ είχε επεκτείνει το άρθρο σε βίβλίο, που κυκλοφόρησε το 2000 με τίτλο Godfather of the Kremlin: Boris Berezovsky and the Looting of Russia (= «Ο Νονός του Κρεμλίνου: Ο Μπαρίς Μπερεζόφσκι και η λεηλασία της Ρωσίας»).[7][18] Βασίζόταν μάλλον υπερβολικά σε συνεντεύξεις με τον Αλεκσάντρ Κορζακόφ, τον επικεφαλής ασφαλείας του πρώην Προέδρου της Ρωσίας Μπορίς Γιέλτσιν, και περιέγραφε τη διαδικασία ιδιωτικοποιήσεων που επέβαλε ο Γιέλτσιν ως «τη ληστεία του αιώνα», με λεπτομέρειες περί της υποτιθέμενης διαφθοράς διάφορων Ρώσων επιχειρηματιών, εστιάζοντας ειδικότερα στον Μπερεζόφσκι.[19] Το βιβλίο πήρε ανάμικτες κριτικές από τους δημοσιογραφικούς κύκλους.[6] Μια κριτική στους New York Times το επαίνεσε ως διαθέτον «πλούσιες λεπτομέρειες» και «αποτελεσματικά θυμωμένο».[19]

Το 2003 ο Κλέμπνικοφ κυκλοφόρησε και ένα άλλο παράτολμο βιβλίο, το Conversation with a Barbarian: Interviews with a Chechen Field Commander on Banditry and Islam (= «Συζητώντας με έναν βάρβαρο: Συνεντεύξεις με έναν Τσετσένο πολέμαρχο περί ληστείας και Ισλάμ»). Αποτελούσε μεταγραφή μιας μακράς συνεντεύξεως με τον αρχηγό των Τσετσένων ανταρτών Χοζ-Αχμέτ Νουχάγιεφ, που έγινε στο Μπακού. Μεταξύ άλλων, ο Νουχάγιεφ αποκαλύπτει τις απόψεις του για το Ισλάμ και την τσετσενική κοινωνία.[20]

Το ίδιο έτος ο Κλέμπνικοφ επιλέχθηκε να γίνει αρχισυντάκτης της ρωσικής εκδόσεως του περιοδικού Forbes. Επειδή η σύζυγός του και τα παιδιά τους δεν ήθελαν να εγκατασταθούν στη Ρωσία, ο Κλέμπνικοφ συμφώνησε ότι θα παρέμενε στη θέση αυτή μόνο για ένα έτος.[6] Το περιοδικό πρόλαβε να βγάλει μόνο 4 τεύχη πριν τη δολοφονία του, ένα από τα οποία δημοσίευσε άρθρο για τους 100 πλουσιότερους ανθρώπους της Ρωσίας, το οποίο κατά μερικούς σχολιαστές ίσως να ήταν ο λόγος για να διαταχθεί η δολοφονία του.[6]

Στις 9 Ιουλίου 2004, αφού έφυγε από τα γραφεία του περιοδικού στη Μόσχα αργά το βράδυ, ο Κλέμπνικοφ δέχθηκε επίθεση σε οδό της πόλεως από αγνώστους, που τον πυροβόλησαν μέσα από ένα αργά κινούμενο αυτοκίνητο.[6] Ο Κλέμπνικοφ δέχθηκε 4 σφαίρες και πέθανε στο νοσοκομείο, όπου είχε μεταφερθεί με ασθενοφόρο που δεν είχε φιάλη οξυγόνου, ενώ και ο ανελκυστήρας του νοσοκομείου παρουσίασε βλάβη την ώρα που τον μετέφερε προς το χειρουργείο.[21] Οι αρχές χαρακτήρισαν την επίθεση ως βασιζόμενη σε «συμβόλαιο θανάτου».[21] Ο εκδότης της ρωσικής εκδόσεως του περιοδικού Forbes δήλωσε ότι η δολοφονία «συνδεόταν μετά βεβαιότητος» με το δημοσιογραφικό έργο του Κλέμπνικοφ.[22]


  1. 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 4  Μαΐου 2014.
  2. 2,0 2,1 2,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 13750543g.
  3. Ανακτήθηκε στις 4  Μαρτίου 2021.
  4. Chivers, C. J.; Kishkovsky, Sophia (2004-07-10). «U.S. Investigative Journalist Is Shot to Death in Russia». The New York Times. ISSN 0362-4331. https://www.nytimes.com/2004/07/10/world/us-investigative-journalist-is-shot-to-death-in-russia.html. Ανακτήθηκε στις 2019-11-14. 
  5. Brown, Heidi (Ιουλίου 7, 2009). «Who Killed Paul Klebnikov?». Forbes. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις Νοεμβρίου 11, 2012. Ανακτήθηκε στις Οκτωβρίου 3, 2012. 
  6. 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 6,5 6,6 6,7 6,8 Pohl, Otto (Μαΐου 21, 2005). «The Assassination of a Dream». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις Αυγούστου 23, 2012. Ανακτήθηκε στις Οκτωβρίου 3, 2012. 
  7. 7,0 7,1 7,2 7,3 «Paul Klebnikov». The Economist. Ιουλίου 15, 2004. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις Οκτωβρίου 24, 2012. Ανακτήθηκε στις Οκτωβρίου 3, 2012. 
  8. 8,0 8,1 8,2 «Klebnikov timeline». CBS News. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις Νοεμβρίου 2, 2013. Ανακτήθηκε στις Οκτωβρίου 5, 2012. 
  9. Landesman, Paul (Δεκεμβρίου 26, 2004). «Back to Russia, With Love». The New York Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις Ιανουαρίου 30, 2013. Ανακτήθηκε στις Οκτωβρίου 3, 2012. 
  10. Klebnikov, Paul G (1991). Agricultural development in Russia, 1906-1917: Land reform, social agronomy and cooperation (PhD). London School of Economics and Political Science. Ανακτήθηκε στις 22 Απριλίου 2021. 
  11. «Helen Train Wed to Paul Klebnikov». The New York Times. Σεπτεμβρίου 23, 1991. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις Ιανουαρίου 19, 2012. Ανακτήθηκε στις Οκτωβρίου 5, 2012. 
  12. "Godfather of the Kremlin?" Forbes, 30 Δεκεμβρίου 1996
  13. Delta, George B.· Matsuura, Jeffrey H. (2008). «Jurisdictional issues in cyberspace». Law of the Internet. 1 (3rd έκδοση). Aspen Publishers. σελίδες 3–92. ISBN 978-0-7355-7559-2. Berezovsky is the leading case in what has come to be known as "libel tourism 
  14. Crook, Tim (2010). «Defamation law». Comparative media law and ethics. Taylor & Francis. σελίδες 240–241. ISBN 978-0-415-55161-8. 
  15. Taylor, Daniel C. (November 2010). «Libel Tourism: Protecting Authors and Preserving Comity». Georgetown Law Journal (Πανεπιστήμιο Τζώρτζταουν) 99: 194. ISSN 0016-8092. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2014-01-02. https://web.archive.org/web/20140102154742/http://georgetownlawjournal.org/files/pdf/99-1/Taylor.pdf. Ανακτήθηκε στις September 23, 2011. 
  16. «Shuddup». Forbes. Μαρτίου 13, 2003. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις Οκτωβρίου 24, 2012. Ανακτήθηκε στις Οκτωβρίου 3, 2012. 
  17. «Berezovsky Vs. Forbes», Forbes 31 Μαρτίου 2003
  18. Klebnikov, Paul (2000). Godfather of the Kremlin: Boris Berezovsky and the looting of Russia. Harcourt. σελ. 400. ISBN 0-15-100621-0.  Και σε έκδοση του 2001 ο υπότιτλος είχε αλλάξει σε «Η παρακμή της Ρωσίας στην εποχή του καπιταλισμού των γκάνγκστερ».
  19. 19,0 19,1 Bernstein, Richard (Οκτωβρίου 13, 2000). «A Tycoon's Meteoric Rise After Russia's Collapse». The New York Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις Νοεμβρίου 14, 2013. Ανακτήθηκε στις Οκτωβρίου 3, 2012. 
  20. Myers, Steven Lee (Ιουνίου 17, 2005). «Prosecutor Says Chechen Rebel Had Editor Killed». The New York Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις Οκτωβρίου 5, 2012. Ανακτήθηκε στις Οκτωβρίου 3, 2012. 
  21. 21,0 21,1 Chivers, C.J.· Arvedlund, Erin E.· Kishkovsky, Sophia (Ιουλίου 18, 2004). «Editor's Death Raises Questions About Change in Russia». The New York Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις Νοεμβρίου 14, 2013. Ανακτήθηκε στις Οκτωβρίου 3, 2012. 
  22. Poolos, Alexandra. «The Last Independent Newspaper in Russia». FrontLine. PBS. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις Νοεμβρίου 10, 2012. Ανακτήθηκε στις Οκτωβρίου 3, 2012. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]