Ο Τζων Μακντόναλντ Μπάνταμ ή Τζον Μπάνταμ[7][8][9] (John MacDonald Badham, γενν. 25 Αυγούστου 1939) είναι Αγγλοαμερικανός σκηνοθέτης του κινηματογράφου και της τηλεόρασης, γνωστός κυρίως για τις ταινίες του Πυρετός το Σαββατόβραδο (1977), Ο Γαλάζιος Κεραυνός (1983), Παιχνίδια πολέμου (1983), Και τα ρομπότ τρελάθηκαν (1986) και Οι κοριοί (1987).
Ο Τζων Μ. Μπάνταμ γεννήθηκε στο Λούτον της Αγγλίας και ήταν γιος του ανώτατου αξιωματικού του αμερικανικού στρατού Χένρυ Λη Μπάνταμ τζούνιορ (Henry Lee Badham, Jr.) και της Αγγλίδας ηθοποιού Μαίρης Ιόλα Μπάνταμ (το γένος Χιούιτ).[10] Ο πατέρας του, που καταγόταν από το Μπέρμιγχαμ (Αλαμπάμα), μετακόμισε με την οικογένειά του στις ΗΠΑ όταν ο Τζων ήταν μόλις δύο ετών. Ο πατέρας του Τζων ήταν αεροπόρος σε αμφότερους τους Παγκόσμιους Πολέμους και μετά τον θάνατό του εισάχθηκε στο «Alabama Aviation Hall of Fame», ενώ μετά την αποστράτευσή του, έγινε επιχειρηματίας κτηματομεσίτης, όπως και ο παππούς τού Τζων, ο οποίος ήταν συνεταίρος με τον Γουόκερ Πέρσυ, παππού του συγγραφέα Γουόκερ Πέρσυ.[11]
Ο Τζων μεγάλωσε στο Μάουντεν Μπρουκ, πόλη-προάστιο του Μπέρμιγχαμ της Αλαμπάμα. Πήγε σε καλό ιδιωτικό σχολείο (Indian Springs School) και σπούδασε στο γνωστό Πανεπιστήμιο Γέιλ.[10]
Η μικρότερη αδελφή του Τζων, η Μαίρυ Μπάνταμ (γενν. 1952), ήταν υποψήφια για Όσκαρ Β΄ γυναικείου ρόλου για τον ρόλο της «Σκάουτ» Φιντς στην ταινία Σκιές και σιωπή (η νεαρότερη στην ιστορία). Συνεργάσθηκε με τον αδελφό της στο Let's Kill Uncle (1966) του Γουίλιαμ Κάσλ.[12]
Η πρώην σύζυγος του Μπάνταμ είναι το πρώην μοντέλο Jan Speck, γνωστή από το αμερικανικό τηλεπαιχνίδι The New Treasure Hunt.
Ο Τζων Μπάνταμ εργάσθηκε επί χρόνια στην τηλεόραση, πριν το ντεμπούτο του στον κινηματογράφο το 1977 με την ταινία Πυρετός το Σαββατόβραδο, μια μεγάλη παγκόσμια επιτυχία με πρωταγωνιστή τον Τζον Τραβόλτα, τον οποίο ανέδειξε. Τα Παιχνίδια πολέμου (1983), με πρωταγωνιστή τον Μάθιου Μπρόντερικ, είναι η άλλη ταινία που τον χαρακτήρισε, αντλώντας από τον φόβο πυρηνικών επιθέσεων κατά τον Ψυχρό Πόλεμο, ενώ ήταν μία από τις πρώτες ταινίες που ασχολήθηκε με τους ερασιτέχνες χάκερ.[13]
Στην τηλεόραση ο Μπάνταμ σκηνοθέτησε για τη Night Gallery του Ροντ Σέρλινγκ και τη σειρά του A&E Network The Beast (2009).
- The Bingo Long Traveling All-Stars & Motor Kings (1976)
- Πυρετός το Σαββατόβραδο (1977)
- Κόμης Δράκουλας: Φυγή απ' τα Καρπάθια (Dracula, 1979)
- Επιτέλους, είναι η ζωή μου (Whose Life Is It Anyway?, 1981)
- Ο Γαλάζιος Κεραυνός (1983)
- Παιχνίδια πολέμου (1983, τρεις υποψηφιότητες για «Όσκαρ»)
- Το Ονειρο της νίκης (American Flyers, 1985)
- Και τα ρομπότ τρελάθηκαν (Short Circuit, 1986)
- Οι κοριοί (Stakeout, 1987)
- Ένα πουλί πάνω σε σύρμα (1990)
- Παρέα με το ζόρι (The Hard Way, 1991)
- Κωδικό όνομα: Νίνα (Point of No Return, 1993)
- Οι τσιλιαδόροι (Another Stakeout, 1993)
- Ζώνη ρίψης (1994)
- Στην κόψη του χρόνου (1995)
- Incognito (1997)
- Brother's Keeper (2002)
- The Bold Ones: The Senator, NBC (1971)
- The Impatient Heart, NBC (1971)
- Sarge, NBC (1971)
- Night Gallery, NBC (1971)
- Nichols, NBC (1972)
- The Sixth Sense, ABC (1972)
- No Place to Run, ABC (1972) (μη αναφερόμενος)
- The Bold Ones: The New Doctors, NBC (1972)
- Cool Million, NBC (1972)
- Owen Marshall: Counselor at Law, ABC (1973)
- The Streets of San Francisco, ABC (1973)
- Cannon, CBS (1973)
- Κουνγκ Φου (σειρά), ABC (1973)
- Police Story, NBC (1973)
- Isn't It Shocking?, ABC (1973)
- Rex Harrison Presents Stories of Love, NBC (1974)
- The Law, NBC (1974)
- The Gun, ABC (1974)
- Reflections of Murder, ABC (1974)
- The Godchild, ABC (1974)
- The Keegans, CBS (1976)
- Floating Away, SHO (1998)
- The Jack Bull, HBO (1999)
- The Last Debate, SHO (2000)
- Obsessed, LIFE (2002)
- The Shield, FX (2003)
- Footsteps, CBS (2003)
- Evel Knievel, TNT (2004)
- Blind Justice, ABC (2005)
- Just Legal, The WB (2005)
- Heroes, NBC (2006)
- Crossing Jordan, NBC (2007)
- Standoff, FOX (2007)
- Las Vegas, NBC (2007)
- Psych, USA Network (2007)
- Men in Trees, ABC (2008)
- In Plain Sight, USA Network (2008)
- The Beast, A&E (2009)
- Criminal Minds, CBS (2009)
- Trauma, NBC (2010)
- The Event, NBC (2010)
- Nikita, The CW (2012)
- Constantine, NBC (2014)
- Supernatural, The CW (2014)
- 12 Monkeys, Syfy (2015)
- Stitchers, Freeform (2015)
- Arrow, The CW (2015)
- Rush Hour, CBS (2016)
- ↑ (Αγγλικά) SNAC. w6n71cc0. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ (Αγγλικά) ISFDB. 97865. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ (Γερμανικά) Εγκυκλοπαίδεια Μπρόκχαους. badham-john. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ Ανακτήθηκε στις 4 Μαρτίου 2021.
- ↑ Ανακτήθηκε στις 17 Ιουνίου 2019.
- ↑ (Αγγλικά) www.acmi.net.au. creators/52974.
- ↑ «Τζον Μπάνταμ Αρχεία». ΕΡΤ. 27 Ιουλίου 2016. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουλίου 2023.
- ↑ «Πυρετός το Σαββατόβραδο: Στο «σφυρί» το κοστούμι του Τζον Τραβόλτα- Με τα σημάδια του ιδρώτα του». LiFO. 21 Απριλίου 2023. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουλίου 2023.
- ↑ «Οι κοριοί < Κινηματογράφος». Vodafone (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 25 Ιουλίου 2023.
- ↑ 10,0 10,1 «John Badham, Director (επίσημος ιστότοπος): Biography». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Δεκεμβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 28 Νοεμβρίου 2013.
- ↑ Badham, Jr., H.L., comp. History of the Bessemer Coal, Iron, and Land Company. Bessemer: N.p., 1948
- ↑ 'Trailers from Hell: John Badham on 'To Kill a Mockingbird'
- ↑ Barsanti, Chris (2014). The Sci-Fi Movie Guide: The Universe of Film from Alien to Zardoz. Canton MI: Visible Ink Press. σελ. 422. ISBN 9781578595037. Ανακτήθηκε στις 1 Οκτωβρίου 2015.