Χουαρέζ (ταινία)

Χουαρέζ
Juarez
ΣκηνοθεσίαΓουίλιαμ Ντίτερλε
ΠαραγωγήΧαλ Ουόλις
ΣενάριοΙνίας ΜακΚέντζι
Τζον Χιούστον
Βόλφγκανγκ Ράινχαρντ
Βασισμένο σεJuarez and Maximilian
ΠρωταγωνιστέςΜπέτι Ντέιβις
Πολ Μιούνι
Κλοντ Ρέινς
Μπράιαν Αχέρν
Τζον Γκάρφιλντ
ΜουσικήΈριχ Βόλφγκανγκ Κόρνγκολντ
ΦωτογραφίαΤόνι Γκαούντιο
ΜοντάζΟυόρεν Λο
ΕνδυματολόγοςOrry-Kelly
Εταιρεία παραγωγήςFirst National και Warner Bros.
ΔιανομήWarner Bros.
Πρώτη προβολή24 Απριλίου 1939 (ΗΠΑ)
Διάρκεια125΄
ΠροέλευσηΗνωμένες Πολιτείες Αμερικής
ΓλώσσαΑγγλικά

Το Χουαρέζ (αγγλικά: Juarez) είναι Αμερικανική ιστορική δραματική ταινία του 1939 σε σκηνοθεσία Γουίλιαμ Ντίτερλε. Πρωταγωνιστούν οι Μπέτι Ντέιβις, Πολ Μιούνι, Κλοντ Ρέινς, Μπράιαν Αχέρν και Τζον Γκάρφιλντ.

Στις αρχές του 1861, ο Ναπολέων Γ΄ (Κλοντ Ρέινς) της Γαλλίας, με την υποστήριξη της Αγγλίας και της Ισπανίας προσπάθησε να πραγματοποιήσει τις φιλοδοξίες του για μια δεύτερη Γαλλική Αυτοκρατορία εδραιώνοντας την κυριαρχία του στο Μεξικό.

Εφόσον όμως σύμφωνα με το δόγμα Μονρόε κανένα ευρωπαϊκό κράτος δεν είχε το δικαίωμα να παρέμβει στα εσωτερικά κράτους της αμερικανικής ηπείρου, ο Ναπολέοντας έπεισε τον αρχιδούκα Μαξιμιλιανό του Αψβούργου (Μπράιαν Αχέρν) να δεχτεί το στέμμα του Μεξικού. Έτσι ο Μαξιμιλιανός με τη σύζυγό του Καρλότα (Μπέτι Ντέιβις), η οποία τελικά τον έπεισε να δεχτεί το θρόνο του Μεξικού, συνοδευόμενοι από Γάλλους στρατιώτες κατέφθασαν στο Μεξικό του οποίου οι αναλφάβητοι κάτοικοι είχαν ψηφίσει θετικά στο ερώτημα του αν δέχονται τη βασιλεία.

Είχαν όμως ξεγελαστεί και σύντομα το βασιλικό ζεύγος διαπίστωσε ότι ο λαός του Μεξικού αρνούνταν να αναγνωρίσει τον Μαξιμιλιανό, ως νόμιμο βασιλιά. Παράλληλα ο πρόεδρος των Η.Π.Α. Αβραάμ Λίνκολν βοηθούσε οικονομικά τον πρώην πρωθυπουργό του Μεξικού, Μπενίτο Χουάρες (Πολ Μιούνι) στον αγώνα του να πατάξει τη μοναρχία.

Ο γαλλικός στρατός κατάφερε να αποκρούσει τις ομάδες των Μεξικανών ανταρτών, αλλά το 1866 ο Ναπολέων Γ΄ απέσυρε τις στρατιωτικές δυνάμεις από την περιοχή, αφήνοντας το βασιλικό ζεύγος απροστάτευτο. Τότε η Καρλότα επιχείρησε ταξίδι στην Ευρώπη με σκοπό να αντιμετωπίσει τον Ναπολέοντα και να πετύχει τη συνδρομή στρατιωτικής βοήθειας.

Ταινία βασισμένη σε ιστορικά γεγονότα, όσο και στο θεατρικό έργο του Φραντς Βέρφελ Juarez & Maximilian που ανέβηκε το 1926 στο Μπρόντγουεϊ για 46 παραστάσεις με πρωταγωνιστές τους Άλφρεντ Λαντ και Έντουαρντ Τζ. Ρόμπινσον. Η ταινία, στης οποίας τη συγγραφή του σεναρίου συμμετείχε κι ο μετέπειτα σκηνοθέτης Τζον Χιούστον, παρουσιάζει διαφορές με το θεατρικό. Στο θεατρικό γίνονταν μόνο αναφορές στο όνομα του Μεξικανού πολιτικού, ενώ στην ταινία ο χαρακτήρας κρατά πρωταγωνιστικό ρόλο. Το μοναδικό έργο του Βέρφελ που μεταφέρθηκε πιστά στη μεγάλη οθόνη ήταν η Ουράνια οπτασία (The Song of Bernadette) το 1943.

Ο παραγωγός Χαλ Ουόλις είχε από το 1935 την ιδέα της δημιουργίας μιας ταινίας με θέμα τον Μαξιμιλιανό και τον Μπενίτο Χουάρες και πρότεινε στο μεγάλο Γερμανό σκηνοθέτη Μαξ Ράινχαρντ να συνεργαστούν για την πραγματοποίηση του σχεδίου.[1] Πρώτη του επιλογή για το ρόλο του Χουάρες ήταν ο ηθοποιός Λούθερ Άντλερ. Το 1937 ο Γουόλις και ο πρόεδρος της Warner Bros., Τζακ Γουόρνερ αγόρασαν τα δικαιώματα του μυθιστορήματος της Μπερτίτα Χάρντινγκ The Phantom Crown, καθώς και του θεατρικού του Φραντς Βέρφελ Juarez & Maximilian με σκοπό να μην επιτρέψουν σε άλλα κινηματογραφικά στούντιο τη δημιουργία άλλης ταινίας με θέμα τη ζωή του Μπενίτο Χουάρες. Την ίδια χρονιά ο Αινείας Μακέντζι ξεκίνησε τη συγγραφή του πρώτου σεναρίου υπό την επίβλεψη του παραγωγού Χένρι Μπλάνκε.[1][2]. Για να περιγράψουν τα γεγονότα με απόλυτη ακρίβεια χρησιμοποίησαν 300 ιστορικά βιβλία που αναφέρονταν στη δημιουργία της Δημοκρατίας του Μεξικού ενώ παράλληλα προσέλαβαν δυο ιστορικούς για να βοηθήσουν με αλλαγές στο σενάριο[2]. Ο Γουόλις που είχε αποφασίσει να αναθέσει το ρόλο του Χουάρες στον Πολ Μιούνι, που ήταν ο ηθοποιός της εταιρίας που λάμβανε την μεγαλύτερη εύνοια από τους κριτικούς, προέτρεψε τον Μακέντζι να παρουσιάσει τον Χουάρες ως την κυριάρχη προσωπικότητα του έργου[1]. Το σενάριο του Μακέντζι ήταν πολύ μεγάλο και ο Τζον Χιούστον και ο Βόλφγκανγκ Ράινχαρντ κλήθηκαν για να αναλάβουν τις περικοπές, ενώ ο Έιμπεμ Φίνκελ που είχε γράψει μαζί με άλλους το σενάριο της ταινίας Στιγματισμένες γυναίκες (Marked Woman, 1937) και Ζέζεμπελ (Jezebel, 1938) συνέβαλε στη συγγραφή των διαλόγων[2].

Τον Αύγουστο του 1938 ο Γουόλις και ο Μπλάνκε ταξίδεψαν στο Μεξικό για να συγκεντρώσουν πληροφορίες πάνω στη ζωή του Χουάρες, επισκέφτηκαν 15 πόλεις και το Εθνικό Μουσείο του Μεξικού, όπου βρήκαν προσωπικά αντικείμενα του Χουάρες. Γνώρισαν έναν άνδρα 116 χρονών που είχε πολεμήσει στο πλευρό του Χουάρες και του Πορφίριο Ντίας και τον ρώτησαν για τις συνήθειες του πολιτικού[2]. Ο άνδρας εκείνος συνεργάστηκε με τον μακιγιέρ Περκ Γουέστμορ, για τη μεταμόρφωση του Πολ Μιούνι σε Χουάρες. Ο Γουέστμορ άλλαξε κυριολεκτικά το πρόσωπο του Μιούνι, πράγμα που δυσαρέστησε τον Τζακ Γουόρνερ, ο οποίος σχολίασε το γεγονός λέγοντας: Πληρώνουμε τόσα χρήματα και στο τέλος δεν μπορούμε καν να τον αναγνωρίσουμε[2].

Τον Οκτώβριο της ίδιας χρονιάς, ο Γουόλις προσέφερε το ρόλο της Καρλότας στην Μπέτι Ντέιβις, η οποία γύριζε την ταινία Το λυκόφως μιας ζωής (Dark Victory, 1939) για λογαρισμό της Γουόρνερ. Η Ντέιβις, μετά την επιτυχία της ταινίας Ζέζεμπελ (Jezebel) που της απέφερε το δεύτερο της Όσκαρ Α' Γυναικείου Ρόλου ήταν το μεγαλύτερο αστέρι της εταιρίας και μια από τις πιο σεβάσμιες ηθοποιούς του Χόλυγουντ. Παρά το γεγονός ότι ο ρόλος της Καρλότας δεν ήταν πρωταγωνιστικός, η Ντέιβις τον δέχτηκε θεωρώντας ότι ήταν μια καλή ευκαιρία να ξεδιπλώσει για μια ακόμη φορά το υποκριτικό της ταλέντο στη σκηνή στην οποία η Καρλότα τρελαίνεται. Της ζητήθηκε να κάνει πρόβες για το μακιγιάζ και τα κοστούμια της ταινίας, αλλά η ηθοποιός αρνήθηκε δεδομένου ότι τα γυρίσματα του Λυκόφωτος μιας ζωής δεν είχαν ολοκληρωθεί και δεν ήθελε να έρθει σε επαφή με άλλο ρόλο[1]. Όταν ξεκίνησαν τα γυρίσματα της ταινίας η Ντέιβις πήρε διαζύγιο από τον πρώτο της σύζυγο Χάρμον Όσκαρ Νέλσον κάτι που δεν της επέτρεψε να είναι συγκεντρωμένη στην ερμηνεία της. Γι' αυτό το λόγο ζήτησε άδεια ξεκούρασης. Όταν επέστρεψε στα κινηματογραφικά πλατό ήταν ακόμη εκτός εαυτού και στα όρια νευρικής κρίσης. Μετά τις διακοπές των Χριστουγέννων της διέγνωσαν οξεία πλευρίτιδα και γι' αυτό το λόγο έμενε στο κρεβάτι μέχρι τις 3 το μεσημέρι κι εργαζόταν μόνο τα απογεύματα, με υψηλό πυρετό. Η σκηνή στην οποία η Καρλότα αντιμετωπίζει τον Ναπολέοντα Γ' κι έπειτα τρελαίνεται γυρίστηκε μόνο αφότου η Ντέιβις είχε ανακτήσει την υγεία της κι ένιωθε έτοιμη[1].

Η Μπέτι Ντέιβις το 1939 είχε τέσσερις ταινίες στο Box Office: Το λυκόφως μιας ζωής (Dark Victory), Χουαρέζ (Juarez), Το δράμα μιας αμαρτωλής (The Old Maid) και το Ελισάβετ και Έσσεξ (The private lives of Elisabeth & Essex).

Η ταινία σηματοδότησε την 1η συνεργασία της Μπέτι Ντέιβις με τον Κλόντ Ρέινς, ο οποίος εμφανίζεται στο ρόλο του Ναπολέοντα Γ', ο Ρέινς επίσης γνωστός από το ρόλο του αστυνόμου Ρενώ στο Καζαμπλάνκα, συνεργάστηκε με τη Ντέιβις άλλες τρεις φορές: Το ξέσπασμα μιας ψυχής (Now Voyager, 1942), Μαραμένο λουλούδι (Mr. Skeffington, 1944) και Η άπιστη (Deception, 1946) κι η Ντέιβις δήλωσε κάποτε ότι επρόκειτο για τον αγαπημένο της συμπρωταγωνιστή.

Ο Τζον Γκάρφιλντ ανέλαβε το ρόλο του Πορφίριο Ντίας έπειτα από παράκληση του Πολ Μιούνι, ο οποίος εξέφρασε θαυμασμό για την θεατρική πορεία του νεαρού ηθοποιού. Ο Γκάρφιλντ ήταν ακόμη άγνωστος στο Χόλυγουντ, αλλά οι θετικές κριτικές που έλαβε για την ερμηνεία του στην ταινία του Μάικλ Κερτίζ Τέσσερα υπέροχα κορίτσια (Four Daughters, 1938) είχαν ως αποτέλεσμα την πρόσληψή του. Οι κριτικές που έλαβε όμως για τη σκιαγράφηση του επαναστάτη Ντίας ήταν αρνητικές κι ο Γκάρφιλντ δε ανέλαβε ποτέ ξανά ρόλο σε ταινία εποχής[3].

Το μεγαλειώδες αυτό καστ πλαισιώθηκε από 1,186 κομπάρσους και τα γυρίσματα έγιναν σε ράντσο στην Καλαμπάζας της Καλιφόρνιας όπου στήθηκαν σκηνικά που αναπαριστούσαν την Πόλη του Μεξικού του 19ου αιώνα, ενώ τη μουσική επένδυση της ταινίας έκανε ο Έριχ Βόλφγκανγκ Κόρνγκολντ.

Η πρώτη προβολή της ταινίας συνοδεύτηκε από αρνητικά σχόλια [1], κάτι που οδήγησε τους παραγωγούς σε κόψιμο σκηνών και αλλαγές στον χαρακτήρα του Χουάρες τον οποίο προσπάθησαν να μαλακώσουν.

Μετά τη γενική πρεμιέρα της ταινίας, οι κριτικές ήταν θετικές, αν και πολλοί στάθηκαν στη στατικότητα της κάμερας του Ντίτερλι, ο οποίος την ίδια χρονιά είχε σκηνοθετήσει και την κινηματογραφική μεταφορά της Παναγίας των Παρισίων του Βίκτωρος Ουγκό.

Η ταινία προτάθηκε για δυο όσκαρ. Ο Μπράιαν Αχέρν τιμήθηκε με υποψηφιότητα Β' Ανδρικού Ρόλου για την ερμηνεία του Μαξιμιλιανού, αλλά έχασε το αγαλματίδιο από τον Τόμας Μίτσελ που κέρδισε για την ταινία του Τζον Φορντ Η ταχυδρομική άμαξα (Stagecoach, 1939). Επίσης ο Τόνι Γκάουντιο προτάθηκε για την ασπρόμαυρη φωτογραφία της ταινίας αλλά έχασε από τον Γκρεγκ Τόλαντ που κέρδισε για την ταινία Ανεμοδαρμένα ύψη (Wuthering Heights, 1939).

Βραβεία Ακαδημίας Κινηματογράφου (Όσκαρ)

Υποψηφιότητα:

  • Β' Ανδρικού Ρόλου - Μπράιαν Αχέρν
  • Ασπρόμαυρης Φωτογραφίας - Τόνι Γκάουντιο
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 Higham, Charles, The Life of Bette Davis. New York: Macmillan Publishing Company 1981. ISBN 0-02-551500-4, pp. 118-124
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Stine, Whitney, and Davis, Bette, Mother Goddam: The Story of the Career of Bette Davis. New York: Hawthorn Books 1974. ISBN 0-8015-5184-6, pp.101-104
  3. Juarez at Turner Classic Movies

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]