Der Stürmer

Der Stürmer
Τύποςεφημερίδα
hate media
προπαγάνδα
ΙδρυτήςΓιούλιους Στράιχερ
ΕκδότηςΓιούλιους Στράιχερ[1]
Ίδρυση1923
Πολιτική τοποθέτησηαντισημιτισμός
ΓλώσσαΓερμανικά
Διακοπή έκδοσης1945
ΈδραΝυρεμβέργη
δεδομένα

Η εφημερίδα Der Stürmer (γερμ. «επιδρομέας», «καταδρομέας») ήταν εβδομαδιαία εφημερίδα που εκδιδόταν στη Νυρεμβέργη και αποτελούσε το όργανο της αντισημιτικής προπαγάνδας των Ναζιστών κατά τη διάρκεια του αγώνα τους για την εξουσία αλλά και κατά τη διάρκεια της εξουσίας τους. Εκδότης της εφημερίδας ήταν ο δάσκαλος και προσωπικός φίλος του Χίτλερ, Γιούλιους Στράιχερ. Η εφημερίδα δεν είχε την σοβαρότητα του επίσημου οργάνου του Κόμματος, του «Völkischer Beobachter» (Λαϊκός Παρατηρητής), απευθυνόταν σε λαϊκότερα στρώματα και σε αναγνώστες που δεν διέθεταν πολύ χρόνο για την ανάγνωση εφημερίδας.

Η αρχή

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το πρώτο φύλλο της εφημερίδας κυκλοφόρησε στις 20 Απριλίου 1923. Και αυτό και τα επόμενα φύλλα που ακολούθησαν δεν περιείχε τα βασικά στοιχεία που επρόκειτο να κάνουν την εφημερίδα πολύ δημοφιλή στο μέλλον. Το σχήμα της ήταν μικρό, ήταν μόνο τετρασέλιδη και τα άρθρα της εστίαζαν κυρίως στους πολιτικούς εχθρούς του εκδότη της παρά στον αντισημιτισμό του. Δεν περιείχε παρά ελάχιστα σκίτσα (για τα οποία αργότερα θα γινόταν περιζήτητη) και είχε πολύ λίγες διαφημίσεις.[2] Ο βασικός λόγος έκδοσής της ήταν ακριβώς ο έλεγχος των Ναζιστών της Νυρεμβέργης και ο Στράιχερ είχε κατηγηρηθεί από τους αντιπάλους του ότι ήταν δειλός και ψεύτης, είχε ανήθικους φίλους, κακομεταχειριζόταν τη γυναίκα του και φλερτάριζε με πολλές άλλες γυναίκες. Ο Στράιχερ, σε απάντηση, εξέδωσε την εφημερίδα. Στο πρώτο φύλλο ανασκεύασε, με αρκετά επιτυχημένο τρόπο, τους ισχυρισμούς των αντιπάλων του, σε κάποιο άρθρο, όμως, αναφερόταν και στους Εβραίους, λέγοντας ότι θα πρέπει να εκδιωχθούν. Το επόμενο φύλλο περιείχε σφοδρή επίθεση κατά του Δημάρχου της Νυρεμβέργης Λούππε (Luppe), επίθεση που συνεχίστηκε στα δύο επόμενα φύλλα. Το 5ο φύλλο διαφοροποιήθηκε: Περιείχε επίθεση εναντίον του Βάλτερ Ράτεναου (Walther Rathenau) σε άρθρο με τίτλο: «Βάλτερ Ράτεναου: Ποιος ήταν. Τι ήθελε. Τι έπραξε». Ο Ράτεναου ήταν Εβραίος πολιτικός που ήταν μόνιμος στόχος των Ναζιστών και είχε δολοφονηθεί ένα χρόνο πριν. Ήταν το πρώτο βήμα της μετεξέλιξης της εφημερίδας σε όπλο του Στράιχερ και των Ναζιστών κατά των Εβραίων.[3]

Τον Νοέμβριο του 1923 ο Χίτλερ επεχείρησε το «Πραξικόπημα της μπιραρίας» στο Μόναχο. Το πραξικόπημα απέτυχε, ο Χίτλερ και όσοι συμμετείχαν σε αυτό συνελήφθησαν και καταδικάστηκαν σε ποινές φυλάκισης. Ο Στράιχερ, ενεργός Ναζί, συνελήφθη και καταδικάστηκε σε δίμηνη φυλάκιση, εγκλειόμενος στη φυλακή του Λάντσμπεργκ. Όπως ήταν φυσικό, η έκδοση της εφημερίδας ανεστάλη, όχι όμως για πολύ: Ο Στράιχερ εξέτισε την ποινή του και, τον Μάρτιο του 1924, η έκδοση επαναλήφθηκε. Τον επόμενο κιόλας μήνα η εφημερίδα περιείχε το πρώτο σκίτσο με σαφή αντιεβραϊκό προσανατολισμό.

Ο χαρακτήρας του εντύπου

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Στράιχερ ήθελε, με το έντυπό του, να προσελκύσει τον κοινό μέσο άνθρωπο, τον εργαζόμενο που δεν μπορούσε να διαθέσει πολύ από τον ελεύθερο χρόνο του για να διαβάσει μια εφημερίδα. Τα κείμενα της εφημερίδας αποτελούνταν από μικρές, σύντομες προτάσεις και το λεξιλόγιό τους ήταν απλό. Οι τίτλοι των άρθρων ήταν έτσι φτιαγμένοι, ώστε να προσελκύουν άμεσα την προσοχή του αναγνώστη και οι ιδέες επαναλαμβάνονταν συνεχώς. Τα σκίτσα ήταν εύπληπτα από όλους. Η συμπερίληψη των σκίτσων αρχικά δεν έγινε δεκτή με ευμένεια. Η κατάσταση αυτή άλλαξε με την συμβολή του σκιτσογράφου Φίλιπ Ρούπρεχτ (Philipp Rupprecht), ο οποίος υπέγραφε τα σκίτσα του ως «Fips». Το πρώτο του σκίτσο δημοσιεύτηκε στο φύλλο της 19ης Δεκεμβρίου 1925. Τα σκίτσα του «Φιπς» ήταν απλές καρικατούρες, πάντα, όμως, με αντισημιτικό θέμα. Σχεδίαζε τους Εβραίους με μεγάλη, γαμψή μύτη, εξογκωμένα μάτια, αξύριστους, κοντούς και χοντρούς. Συχνά τους έδινε τη «μορφή» σκουληκιών, φιδιών ή αραχνών. Ήταν πολύ επιδέξιος στη σχεδίαση γυναικείων μορφών, τις οποίες σχεδόν πάντα εμφάνιζε γυμνές ή ημίγυμνες. Συχνά οι γυμνόστηθες «άρειες» κοπέλες εμφανίζονταν ως θύματα κάποιων Εβραίων. Τα γυμνά αυτά σκίτσα έκαναν το έντυπο ιδιαίτερα δημοφιλές στη νεολαία. Η αρθρογραφία άρχισε να επεκτείνεται σε ιστορίες με σκάνδαλα, με σεξουαλικό περιεχόμενο και διάφορα εγκλήματα. Ο Ουΐλιαμ Σίρερ αποκαλεί τον Στράιχερ «διάσημο πορνογράφο», αναφέροντας ότι «το έντυπό του προκαλούσε ναυτία ακόμη και σε πολλούς Ναζί»[4] Μερικές από τις ιστορίες του ίσως βασίζονταν σε πραγματικά γεγονότα, αλλά σχεδόν πάντα τα γεγονότα αυτά μεγαλοποιούνταν και διαστρέφονταν. Τα άρθρα συνέγραφε ο ίδιος ο Στράιχερ με έναν ή δύο βοηθούς και συχνά δημοσιεύονταν «ιστορίες αναγνωστών», ενώ τα στοιχεία των «εγκλημάτων» τα έδινε η Γκεστάπο.

Κυκλοφορία και τίτλοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Πλακάτ του εντύπου για δημόσια ανάγνωση. Βορμς, 1933

Η εφημερίδα πωλούνταν, εκτός από τους χώρους πώλησης όλων των άλλων εφημερίδων, και σε ειδικά «περίπτερα», τα οποία έστησαν οι κατά τόπους υποστηρικτές της σε ολόκληρη τη Γερμανία σε ειδικά επιλεγμένα σημεία, στα οποία υπήρχε συγκέντρωση πλήθους, όπως στάσεις λεωφορείων, γωνίες λεωφόρων, εισόδους πάρκων κτλ. Συχνά δεν ήταν τίποτα περισσότερο από ξύλινα κουτιά, πάνω στα οποία υπήρχαν επιγραφές με φράσεις - σλόγκαν της εφημερίδας, η χαρακτηριστικότερη των οποίων ήταν «Die Juden sind unser Unglück» (Οι Εβραίοι είναι η δυστυχία μας). Η φράση αυτή εμφανιζόταν με μεγάλα στοιχεία ως υπότιτλος της πρώτης σελίδας κάθε φύλλου. Κατάλογος με την ακριβή θέση κάθε σημείου πώλησης υπήρχε σε κάθε σχεδόν φύλλο του εντύπου, μερικές φορές, στην περίπτωση εντυπωσιακών κατασκευών, συνοδευόμενος από φωτογραφίες. Η κυκλοφορία του εντύπου ήταν αρχικά λίγες χιλιάδες φύλλα. Το 1927 είχε ανέβει στις 14.000, το 1933 έφτασε τις 27.000, την επόμενη χρονιά ανέβηκε στις 47.000. Η άνοδος συνεχίστηκε σταθερά, φθάνοντας σχεδόν τις 500.000 φύλλα το 1938. Αυτό οφειλόταν τόσο στην υποστήριξη του Κόμματος όσο και στα γυμνά σκίτσα που δημοσιεύονταν. Ωστόσο, στην πραγματικότητα το έντυπο διαβαζόταν από πολύ περισσότερους, λόγω των περιπτέρων στα οποία αναρτάτο, αλλά και επειδή οι νέοι εργαζόμενοι το δάνειζαν ο ένας στον άλλο. Τα περίπτερα, μάλιστα, στην αρχή προστατεύονταν από εθελοντές για τυχόν βανδαλισμούς από εθελοντές ή τοπικούς υποστηρικτές που αποκαλούνταν «οι φρουροί του Stürmer».

Όπως προαναφέρθηκε, η επίδραση που άσκησε το έντυπο στην κοινή γνώμη για τον αντισημιτισμό που καλλιέργησε το Ναζιστικό Κόμμα στη χώρα ήταν πάρα πολύ μεγάλη, μολονότι οι επιδράσεις στην κοινή γνώμη της εποχής είναι πάρα πολύ δύσκολο να μετρηθούν.[5] Ο Στράιχερ, σε αναγνώριση των υπηρεσιών που προσέφερε στον Χίτλερ και στο Κόμμα διορίστηκε Γκαουλάιτερ της Νυρεμβέργης και ο ίδιος ο Χίτλερ τον επισκέφτηκε στη Νυρεμβέργη για να τον τιμήσει στα 50ά του γενέθλια και η συνάντηση αυτή δημοσιεύτηκε με σχόλια στον «Λαϊκό Παρατηρητή» της 13ης Φεβρουαρίου 1934.[6] Τον μνημόνευσε επίσης σε ανεπίσημο λόγο του (table talk) της 15ης Δεκεμβρίου 1941, δηλαδή στα λογύδρια που έβγαζε μεταξύ των (ελάχιστων) προσκεκλημένων του κάθε βράδυ και επαίνεσε τον Στράιχερ για όσα είχε προσφέρει.[7]

Ο Πόλεμος και το τέλος

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Με την έναρξη του Πολέμου η κυκλοφορία του εντύπου μειώθηκε σημαντικά. Η μείωση αυτή δεν συνέβη λόγω των περιορισμών που επιβλήθηκαν στο δημοσιογραφικό χαρτί, καθώς ο Χίτλερ διαβεβαίωσε τον Στράιχερ ότι θα είχε όσο χαρτί του χρειαζόταν. Ήταν συνέπεια δύο κυρίως λόγων: Της στράτευσης του μεγαλύτερου μέρους των αναγνωστών του αλλά και της εξαφάνισης των Εβραίων από την καθημερινή ζωή των Γερμανών, καθώς ξεκίνησε ο εκτοπισμός τους, που οδήγησε στο Ολοκαύτωμα. Η εφημερίδα συνέχισε να εκδίδεται μέχρι την 1η Φεβρουαρίου 1945. Στο τελευταίο αυτό φύλλο ο Στράιχερ στηλίτευε τους Συμμάχους ως εργαλεία της Παγκόσμιας Σιωνιστικής συνωμοσίας. Ο Στράιχερ συνελήφθη και παραπέμφθηκε στη Δίκη της Νυρεμβέργης, όπου καταδικάστηκε σε θάνατο και απαγχονίστηκε στις 16 Οκτωβρίου 1946.

Πηγές, Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ «Nuremberg Trials Project»
  2. ↑ «History of 20th Century». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Φεβρουαρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 11 Ιανουαρίου 2009. 
  3. ↑ Randall Bytwerk, Der Stürmer: "A Fierce and Filthy Rag", New York: Stein and Day, 1983
  4. ↑ William Shirer, The Rise and Fall of the 3rd Reich
  5. ↑ Ian Kershaw Hitler, the Germans and the Final Solution, Yale Univ. Press, 2008
  6. ↑ Εβραϊκή Εικονική Βιβλιοθήκη
  7. ↑ Hitler's table talks 1941-1944. His Private Conversations. Μετάφραση από τον Norman Cameron και τον R.H. Stevens, Εκδόσεις Enigma Books, Νέα Υόρκη

Βιβλιογραφία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]