Αλέξανδρος Χατζηκυριάκος

Αλέξανδρος Χατζηκυριάκος
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση1  Ιανουαρίου 1874
Ερμούπολη
Θάνατος1956
Αθήνα
Χώρα πολιτογράφησηςΕλλάδα
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςνέα ελληνική γλώσσα
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταπολιτικός
διπλωμάτης
Οικογένεια
ΤέκναΝίκος Χατζηκυριάκος-Γκίκας
ΟικογένειαΟικογένεια Χατζηκυριάκου
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Βαθμός/στρατόςΑντιναύαρχος/Ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό
Πόλεμοι/μάχεςΒαλκανικοί Πόλεμοι
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμαμέλος της Βουλής των Ελλήνων
Υπουργός Ναυτικών της Ελλάδας
Υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας
πληρεξούσιος
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Ο Αλέξανδρος Χατζηκυριάκος (1874 - 1956) ήταν Έλληνας αξιωματικός του Πολεμικού Ναυτικού και πολιτικός.

Η ζωή του

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γεννήθηκε στην Ερμούπολη της Σύρου και καταγόταν από παλιά ναυτική οικογένεια των Ψαρών. Πατέρας του ήταν ο βιομήχανος Νικόλαος Χατζηκυριάκος και αδερφός του ο Ανδρέας Χατζηκυριάκος.[1] Ακολούθησε την οικογενειακή παράδοση και κατατάχθηκε στις τάξεις του Πολεμικού Ναυτικού. Συμμετείχε στον ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897 ως κυβερνήτης τορπιλοβόλου καθώς και στην επανάσταση του 1909 ως μέλος του επαναστατικού συμβουλίου.[2][1] Έλαβε μέρος στους Βαλκανικούς Πολέμους και το 1916 με το ξέσπασμα του κινήματος της Εθνικής Αμύνης τάχθηκε με το πλευρό του Ελευθερίου Βενιζέλου.[1] Μετά την επικράτηση του τελευταίου ανέλαβε πλοίαρχος του θωρηκτού "Αβέρωφ".[2] Διετέλεσε μέλος της επαναστατικής επιτροπής του κινήματος 11ης Σεπτεμβρίου 1922 και στη συνέχεια εξελέγη πληρεξούσιος Αθηνών στην Δ' Συντακτική Συνέλευση.[1] Από τη θέση του μέλους της επαναστατικής επιτροπής διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην τελική απόφαση της Δίκης των έξι. Διετέλεσε επίσης αρχηγός του Στόλου (1922 - 1923) και αποστρατεύθηκε με τον βαθμό του υποναυάρχου.[3]

Στην κυβέρνηση Παπαναστασίου ανέλαβε το υπουργείο Ναυτικών. Βενιζελογενής αξιωματικός εντούτοις διαφώνησε με τον Ελευθέριο Βενιζέλο, όταν εκείνος υπέγραψε τη Συνθήκη της Λωζάννης[4]. Τον Ιούνιο του 1925 μαζί με τον στρατηγό Θεόδωρο Πάγκαλο ανέτρεψαν την κυβέρνηση Ανδρέα Μιχαλακόπουλου εγκαθιδρύοντας δικτατορία και αναλαμβάνοντας παράλληλα το υπουργείο ναυτικών.[2] Τον Ιανουάριο του 1926, ύστερα από διαφωνία με τον Πάγκαλο επειδή κήρυξε τη δικτατορία[5], παραιτήθηκε από το υπουργικό αξίωμα δημιουργώντας σοβαρό εσωτερικό πρόβλημα στην δικτατορία Παγκάλου.[2] Στην κυβέρνηση του Θεόδωρου Πάγκαλου συμμετείχε προσωρινώς ως Υπουργός Εξωτερικών.[6] Οι Άγγλοι διπλωμάτες σε αναφορές τους προς τους προϊσταμένους τους σχολίαζαν για την περίοδο άσκησης των καθηκόντων του Χατζηκυριάκου στο Υπουργείο Εξωτερικών: «Όσο ικανός κι αν είναι, ο τελευταίος, ως αρχηγός του ναυτικού, άλλο τόσο είναι ελάχιστα προετοιμασμένος, τόσο λόγω εκπαίδευσης, όσο και ιδιοσυγκρασίας, για την αντιμετώπιση διπλωματικών ζητημάτων». Κι αφού επισημαίνεται η απογύμνωση των κεντρικών υπηρεσιών του Υπουργείου Εξωτερικών από τα πιο ικανά στελέχη, συνεχίζουν για τον Χατζηκυριάκο, «... οι εντολές του μυρίζουν περισσότερο κατάστρωμα και λιγότερο διπλωματική εθιμοτυπία...»[7] Το 1932 διορίστηκε υπουργός επί των ναυτικών στην κυβέρνηση Τσαλδάρη, θέση στην οποία παρέμεινε μέχρι το 1935 με μια μικρή διακοπή λίγων μηνών. Μετά το τέλος της θητείας του αποσύρθηκε από την πολιτική και ιδιώτευσε. Η τελευταία του θητεία συνέπεσε με το πραξικόπημα του 1935 και είχε ως συνέπεια να μειωθεί το κύρος[8] του λόγω της πλήρους του αποτυχίας ελέγχου του ναυτικού. Αυτός ήταν και ο βασικός λόγος που αποχώρησε από την πολιτική.[8]

Απεβίωσε στην Αθήνα το 1958. Ήταν παντρεμένος με την Ελένη Γκίκα και γιος του ήταν ο ζωγράφος και ακαδημαϊκός Νίκος Χατζηκυριάκος - Γκίκας. Ανιψιός του ήταν ο Μιχαήλ Χατζηκωνσταντής.

Πηγές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Εγκυκλοπαίδεια Παπυρος Λαρους Μπριταννικα, Αθήνα, τόμος 61, σελίδα 13 - 14
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Εγκυκλοπαίδεια Δομή, εκδοτικός οργανισμός Τεγόπουλου - Μανιατέα, Αθήνα, τόμος 35, σελ. 171
  3. ↑ Διατελέσαντες αρχηγοί του Στόλου Αρχειοθετήθηκε 2011-11-05 στο Wayback Machine., από την ιστοσελίδα του Πολεμικού Ναυτικού
  4. ↑ Σπύρος Μαρκέτος, Πώς φίλησα τον Μουσολίνι! Τα πρώτα βήματα του ελληνικού φασισμού, τομ.Ι, εκδ.Βιβλιόραμα, Αθήνα, 2006, σελ.70,161
  5. ↑ Σπύρος Μαρκέτος, Πώς φίλησα τον Μουσολίνι! Τα πρώτα βήματα του ελληνικού φασισμού, τομ.Ι, εκδ.Βιβλιόραμα, Αθήνα, 2006, σελ.232
  6. ↑ Αντώνης Μακρυδημήτρης, Οι υπουργοί των εξωτερικών της Ελλάδας 1829-2000, εκδ.Καστανιώτης, Αθήνα, 2000, σελ.85
  7. ↑ Σπύρος Μαρκέτος, Πώς φίλησα τον Μουσολίνι! Τα πρώτα βήματα του ελληνικού φασισμού, τομ.Ι, εκδ.Βιβλιόραμα, Αθήνα, 2006, σελ.224,υποσ.52
  8. ↑ 8,0 8,1 Βερέμης Θάνος, Ο στρατός στην ελληνική πολιτική, εκδόσεις Κούριερ, Αθήνα 2000, σελ.214