Βονιφάτιος Άμερμπαχ

Βονιφάτιος Άμερμπαχ
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση11  Οκτωβρίου 1495[1][2][3]
Βασιλεία[4]
Θάνατος24  Απριλίου 1562[5][1][3]
Βασιλεία[6]
Χώρα πολιτογράφησηςΕλβετία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΓερμανικά
λατινική γλώσσα[1]
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητασυνθέτης
διδάσκων πανεπιστημίου
νομικός[7]
ΕργοδότηςΠανεπιστήμιο της Βασιλείας
Οικογένεια
ΤέκναBasilius Amerbach
ΓονείςJohann Amerbach
ΑδέλφιαMargaretha Amerbach
Basilius Amerbach
Bruno Amerbach
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΑξίωμαΠρύτανης του Πανεπιστημίου της Βασιλείας
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Βονιφάτιος Άμερμπαχ (Bonifacius Amerbach, 11 Οκτωβρίου 1495 – Απρίλιος 1562[8][9]) ήταν Ελβετός νομικός, λόγιος και αναγεννησιακός ανθρωπιστής με μεγάλη επίδραση. Γεννήθηκε και πέθανε στην πόλη Βασιλεία, στο Πανεπιστήμιο της οποίας διετέλεσε πρύτανης με αρκετές θητείες.

Οικογένεια και σπουδές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Βονιφάτιος ήταν ο μικρότερος γιος του τυπογράφου Ιωάννη Άμερμπαχ[10], ο οποίος είχε μεταναστεύσει στη Βασιλεία από το Άμορμπαχ της Βαυαρίας, και της Βαρβάρας Όρτενμπεργκ.[11] Βαπτίσθηκε στον Ναό του Αγίου Θεοδώρου της Βασιλείας και είχε δύο νονούς και μία νονά.[12] Αφού τελείωσε τη βασική εκπαίδευση στη Βασιλεία, στάλθηκε από την οικογένειά του μακριά από την πόλη το 1502 και πάλι το 1507 ώστε να προστατευθεί από επιδημίες πανούκλας.[13] Τη δεύτερη φορά έζησε για λίγο καιρό στο μοναστήρι Ένγκενταλ του Μούτεντς, όπου διδάχθηκε από τον Κόνραντ του Λέονμπεργκ[14], και στην ονομαστή Λατινική Σχολή του Σλέτσταντ, όπου κατέλυσε στην οικία του διευθυντή της Ιερώνυμου Γκεμπβίλερ.[15] Ο Βονιφάτιος σπούδασε εκεί μέχρι τον Νοέμβριο του 1508.[16] Κατόπιν επέστρεψε στη Βασιλεία, όπου εγγράφηκε και σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο της Βασιλείας, παίρνοντας το πτυχίο του το 1511 και μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών[17] το 1513. Επιπλέον, από το 1510 διδασκόταν την ελληνική γλώσσα από τον Δομινικανό μοναχό Ιωάννη Κούνο, που έγινε δάσκαλος των γιων των Ιωάννη Άμερμπαχ και του Μπεάτους Ρενάνους.[18] Μεταξύ του[17][19] 1513 και του 1519, σπούδασε τη νομική και στο Φράιμπουργκ με τον Ζάσιο, με τον οποίο απέκτησε φιλική σχέση.[20] Στην ίδια πόλη ανέπτυξε φιλία και με τον μεγάλο ουμανιστή Έρασμο.[10] Συνέχισε τις μελέτες του με καθηγητή τον Αλκιάτο στο Πανεπιστήμιο της Αβινιόν από το 1520 και μετά.[9] Το 1519, προτού αναχωρήσει για την Αβινιόν, ο Άμερμπαχ δέχθηκε να ζωγραφίσει το πορτρέτο του ο Χανς Χόλμπαϊν ο νεότερος, προκειμένου να αφήσει στην οικογένειά του ένα ενθύμιο αν πέθαινε κάπου στα ταξίδια του.[9] Στην Αβινιόν γνώρισε τον Γκιγιόμ Μπυντέ, λόγιο πρόμαχο του γαλλικού νομικού ανθρωπισμού, του οποίου τα έργα είχε μελετήσει στο Φράιμπουργκ.[21] Το 1521, όταν η πανούκλα κυρίευσε και την Αβινιόν, ο Άμερμπαχ πήγε για ένα έτος στη Βασιλεία[11], αλλά το 1522 επέστρεψε στην Αβινιόν, όπου πήρε διδακτορικό[22][23] το 1525, με επιβλέποντα τον Φραντσέσκο Ρίπα.[20]

Πανεπιστημιακή σταδιοδρομία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ως ο διάδοχος του Κλ. Καντιούνκουλα[24] ο Β. Άμερμπαχ δίδαξε στο Πανεπιστήμιο της Βασιλείας από το 1525 και μετά[25][26], συντελώντας στην επαναλειτουργία του ιδρύματος μετά το κλείσιμό του κατά τη θρησκευτική Μεταρρύθμιση[26] το 1529. Κατά την περίοδο εκείνη αρνήθηκε να αποδεχθεί τις διδαχές του εκεί μεταρρυθμιστή Ιωάννη Οικολαμπάδιου και για λίγο ήταν αποφασισμένος να εγκαταλείψει τη Βασιλεία εάν οι απόψεις του σχετικώς με τον Μυστικό Δείπνο και τη Θεία Ευχαριστία επικρατούσαν, γενόμενες αποδεκτές από τις αρχές της πόλεως.[27] Ωστόσο, αν και οι θέσεις του Οικολαμπάδιου επεβίωσαν, ο Άμερμπαχ παρέμεινε, καθώς οι απαιτήσεις για τη θέση του καθηγητή στο Πανεπιστήμιο τροποποιήθηκαν και απαλλάχθηκε έτσι από το καθήκον να παρευρίσκεται στην προτεσταντική λειτουργία.[27] Του ανατέθηκε να διδάσκει Ρωμαϊκό Δίκαιο[22] το 1530 και μέχρι το 1532 είχε απομείνει ο μοναδικός καθηγητής που δίδασκε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου της Βασιλείας.[22] Το 1544 ο γιος του πρώην δασκάλου του, του Ζάσιου, δίδαξε στη σχολή αυτή.[28] Το 1539, εξαιτίας νέας επιδημίας στη Βασιλεία, ο Άμερμπαχ έφυγε για μια ακόμα φορά από την πόλη, παραμένοντας για λίγο φιλοξενούμενος του πατριού του στο Νόυενμπουργκ.[29] Εκλέχθηκε πρύτανης του Πανεπιστημίου της Βασιλείας πέντε φορές, με την πρώτη του θητεία να αρχίζει[9] το έτος 1526. Ως πρύτανης, ο Άμερμπαχ δημιούργησε έδρα Αριστοτελικής Ηθικής.[22] Παρέμεινε καθηγητής της νομικής μέχρι τον θάνατό του[30] το 1562.

Απόψεις και δραστηριότητες

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Β. Άμερμπαχ υπήρξε εξέχων νομικός ανθρωπιστής (ουμανιστής) του αιώνα του και αλληλογραφούσε με μεγάλο αριθμό σύγχρονών του ανθρωπιστών.[31] Σε όλη τη σταδιοδρομία του υπήρξε μια μετριοπαθής φωνή ανάμεσα στους υπέρμαχους του mos italicus και εκείνους του mos gallicus.[30] Δεν του αρκούσε να γνωρίζει μόνο το περιεχόμενο ενός κειμένου, αλλά ενδιαφερόταν και για το τι έλεγαν οι λόγιοι και οι ειδικοί για αυτό.[30]

Χριστιανική πίστη

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μαζί με τον Ρωμαιοκαθολικό Έρασμο, ο Β. Άμερμπαχ υιοθετούσε μια συμφιλιωτική προσέγγιση ως προς τους Λουθηρανούς και τους Ζβίγγλιανούς θρησκευτικούς μεταρρυθμιστές. Δεν ήταν ενεργός υποστηρικτής της Μεταρρυθμίσεως στην Ελβετία, η οποία εισάχθηκε στη Βασιλεία το 1529, και καθώς η δυτική εικονομαχία έφθασε στην πόλη, μπόρεσε να διασώσει αρκετά έργα ζωγραφικής του μεγάλου καλλιτέχνη Χανς Χόλμπαϊν του νεότερου[32], τα οποία συνέλεγε επί πολλά χρόνια.[33] Ως αντιτιθέμενος στη Μεταρρύθμιση, ο Άμερμπαχ εγκατέλειψε τη Βασιλεία για κάποιους μήνες, αλλά τελικώς επέστρεψε.[34] Μόλις το 1534 ενέδωσε και έγινε τυπικώς Μεταρρυθμιστής, συμμετέχοντας και στην προτεσταντική λειτουργία.[22] Ωστόσο, παρά την επίσημη αυτή προσχώρηση, η φιλία του με τον Έρασμο διατηρήθηκε[26] και το 1535 ο Άμερμπαχ τον έπεισε να επιστρέψει στη Βασιλεία από το Φράιμπουργκ.[22] Ο Άμερμπαχ ήταν απεσταλμένος στη θρησκευτική Σύνοδο του Στρασβούργου[22] το 1533. Κληρονόμησε την περιουσία του Εράσμου μετά τον θάνατό του[9] το 1536 και εξαιτίας αυτού έγινε ο υπεύθυνος για το Legatum Erasmianum, ένα ίδρυμα με σκοπό τη στήριξη των χηρών, των ορφανών και των φοιτητών.

Μουσικά ενδιαφέροντα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Β. Άμερμπαχ διατηρούσε καλές σχέσεις με τους συνθέτες Χανς Κότερ και Σιξτ Ντήτριχ από τη διαμονή του στο Φράιμπουργκ.[8] Από αμφότερους παράγγελνε συνθέσεις.[35] Ο μουσικός και ποιητής Heinrich Loriti είναι επίσης γνωστό ότι γνωριζόταν μαζί του.[36]

Ο Άμερμπαχ ως συλλέκτης

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Άμερμπαχ είχε συγκεντρώσει μεγάλο αριθμό αντικειμένων, νομισμάτων και μεταλλίων κατά τη διάρκεια της ζωής του.[37] Από τον πατέρα του κληρονόμησε τη μεγάλη βιβλιοθήκη του[38] το 1513. Ενδιαφερόταν επίσης για τα σχέδια και τα έργα των χρυσοχόων.[37] Η συλλογή του κληρονομήθηκε στον γιο του Βασίλειο και απετέλεσε τη βάση της Γενικής Συλλογής Άμερμπαχ, που σήμερα βρίσκεται χωρισμένη στο Πανεπιστήμιο, το Μουσείο Τέχνης και το Ιστορικό Μουσείο της Βασιλείας[22]

Κατά τη διάρκεια των σπουδών του, ο Βονιφάτιος Άμερμπαχ φαίνεται ότι είχε μια ερωμένη στην Αβινιόν, αλλά η αδελφή του Μαργκαρέτε τον απέτρεψε από το να φέρει μια Γαλλίδα στο σπιτικό τους (η Γαλλία και η Ελβετία ήταν αντίπαλες χώρες).[39] Έχοντας αρνηθεί αρκετά προξενιά από την αδελφή του και τον δάσκαλό του Αλκιάτο, τελικώς νυμφεύθηκε στις 25 Φεβρουαρίου 1527 τη Μάρτα Φουχς στο Νόυενμπουργκ[39]. Στον γάμο του παρευρέθηκαν προσωπικότητες όπως ο Παράκελσος και ο Έρασμος[40][41] Τα Χριστούγεννα του 1528 γεννήθηκε η κόρη τους Ούρσουλα, που απεβίωσε νήπιο, στις 20 Ιουνίου[41] 1532. Το 1530 είχε γεννηθεί μία άλλη κόρη, η Φαουστίνα.[41] Το 1533 γεννήθηκε ο γιος τους Βασίλειος Άμερμπαχ. Η Μάρτα και μια ακόμα νεότερη κόρη, η Έστερ, πέθαναν από την επιδημία πανούκλας του 1541-1542 στη Βασιλεία.[9][42] Μετά και τον θάνατο του πεθερού τού Άμερμπαχ, του Λέοναρντ Φουχς, το 1546 στο Νόυενμπουργκ, ο Βονιφάτιος Άμερμπαχ έγινε η κεφαλή αμφότερων των οικογενειών Άμερμπαχ και Φουχς.[40] Απεβίωσε σε ηλικία 66 ετών και τάφηκε στη Μονή του Μαργκαρέτενταλ έξω από τη Βασιλεία.[9]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 12330781b. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  2. 2,0 2,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. 118502522. Ανακτήθηκε στις 17  Οκτωβρίου 2015.
  3. 3,0 3,1 3,2 (Γερμανικά) Εγκυκλοπαίδεια Μπρόκχαους. amerbach-bonifacius. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 17  Δεκεμβρίου 2014.
  5. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 20  Μαρτίου 2015.
  6. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 1  Ιανουαρίου 2015.
  7. Ανακτήθηκε στις 24  Ιουνίου 2019.
  8. 8,0 8,1 Merian, Wilhelm (1917). Basler Zeitschrift für Geschichte und Altertumskunde. σελ. 144. 
  9. 9,0 9,1 9,2 9,3 9,4 9,5 9,6 Müller, Christian. «1495: Zum 500. Geburtstag des Bonifacius Amerbach - Basler Stadtbuch 1995». www.baslerstadtbuch.ch (στα Γερμανικά). σελ. 46. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Ιουλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 8 Απριλίου 2021. 
  10. 10,0 10,1 Sander, Jochen (2005). Hans Holbein, Tafelmacher in Basel 1515-1532. Μόναχο: Hirmer Publishers. σελ. 123. ISBN 3-7774-2375-0. 
  11. 11,0 11,1 Merian, Wilhelm (1917), σελ. 145
  12. Jenny, Beat R. (1995). Jacob-Friesen, Holger· Jenny, Beat R., επιμ. Bonifacius Amerbach (στα Γερμανικά). Βασιλεία: Schwabe Verlag. σελ. 35. ISBN 9783796510083. 
  13. Jenny, Beat R. (1995): Bonifacius Amerbach, σελ. 38
  14. Jenny, Beat R. (1995): Bonifacius Amerbach, σσ.38-39
  15. Jenny, Beat R.: Bonifacius Amerbach, σελ. 40
  16. Barral-Baron, Marie (2016). «Rhenanus, Beatus. Epistulae Beati Rhenani. La Correspondance latine et grecque de Beatus Rhenanus de Sélestat. Édition critique raisonnée, avec traduction et commentaire. Vol. 1 (1506-1517). Édité, par James Hirstein avec la collaboration de Jean Boës, François Heim, Charles Munier†, Francis Schlienger, Robert Walter† et d'autres collègues» (στα γαλλικά). Renaissance and Reformation / Renaissance et Réforme 39 (3): 17. doi:10.33137/rr.v39i3.27744. ISSN 0034-429X. https://www.erudit.org/fr/revues/renref/2016-v39-n3-renref06781/1086535ar/resume/. 
  17. 17,0 17,1 Hilgert, Earle (1971). «Johann Froben and the Basel University Scholars, 1513-1523». The Library Quarterly: Information, Community, Policy 41 (2): 145. doi:10.1086/619934. ISSN 0024-2519. https://www.jstor.org/stable/4306069. 
  18. Jenny, Beat R.: Bonifacius Amerbach, σελ. 43
  19. Holger Jacob Friesen (1995): Bonifacius Amerbach, σελ. 56
  20. 20,0 20,1 Jacob-Friesen, Holger (1995): Bonifacius Amerbach, σελ. 56
  21. Jenny, Beat R.: Bonifacius Amerbach, σελ. 54
  22. 22,0 22,1 22,2 22,3 22,4 22,5 22,6 22,7 von Scarpatetti, Beat. «Amerbach, Bonifacius». Historical Dictionary of Switzerland (στα Γερμανικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Ιουλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 8 Απριλίου 2021. 
  23. Müller, Christian (2006). Hans Holbein the Younger: The Basel Years, 1515-1532. Prestel. σελ. 38. ISBN 978-3-7913-3580-3. 
  24. Die Malerfamilie Holbein in Basel. Kunstmuseum Basel. 1960. σελ. 180. 
  25. Kisch, Guido (1962). "Die Anfänge der Juristischen Fakultät der Universität Basel 1459–1529" (στα Γερμανικά). Βασιλεία: Helbing & Lichtenhahn. σελ. 112. 
  26. 26,0 26,1 26,2 Hartmann, Alfred. «Amerbach, Bonifacius - Deutsche Biographie». Deutsche Biographie (στα Γερμανικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιουλίου 2016. Ανακτήθηκε στις 8 Απριλίου 2021. 
  27. 27,0 27,1 Teuteberg, René (1986). Basler Geschichte (στα Γερμανικά). Christoph Merian Verlag. σελ. 217. ISBN 978-3-85616-027-2. 
  28. «Der Aufstieg der Romanistik im 16. Jahrhundert». unigeschichte.unibas.ch. Ανακτήθηκε στις 8 Απριλίου 2021. 
  29. Jenny, Beat Rudolf (2001). «Die Beziehungen der Familie Amerbach zur Basler Kartause und die Amerbachsche Grabkapelle daselbst» (PDF). edoc.unibas.ch. Πανεπιστήμιο της Βασιλείας. σελ. 269. Αρχειοθετήθηκε (PDF) από το πρωτότυπο στις 3 Νοεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 15 Απριλίου 2021. 
  30. 30,0 30,1 30,2 Gilmore, Myron P. (1961). «The Jurisprudence of Humanism». Traditio 17: 497. doi:10.1017/S0362152900008618. ISSN 0362-1529. https://www.jstor.org/stable/27830438. 
  31. Gilmore, Myron P. (1961), σελ. 500
  32. Die Malerfamilie Holbein in Basel. Kunstmuseum Basel. 1960. σελ. 173. 
  33. Wilson, Derek (1996), σελ. 42
  34. Wilson, Derek (1996). Hans Holbein: Portrait of an Unknown Man. σελ. 161. ISBN 978-0-297-81561-7. 
  35. Merian, Wilhelm (1917), σελ. 152
  36. Merian, Wilhelm (1917), σελ. 146
  37. 37,0 37,1 Braungart, Wolfgang (1988), σελ. 291
  38. Braungart, Wolfgang (1988). «Kunst-Besitzindividualismus : das Amerbachsche Kunstkabinett und die Entstehung der frühneuzeitlichen Kunstkammer». Unsere Kunstdenkmäler: Mitteilungsblatt für die Mitglieder der Gesellschaft für Schweizerische Kunstgeschichte (39): 289. https://www.e-periodica.ch/cntmng?pid=kas-001:1988:39::568. 
  39. 39,0 39,1 Jenny, Beat R., Jacob-Friesen, Holger (1995): Bonifacius Amerbach, σελ. 51
  40. 40,0 40,1 «Stadt Neuenburg am Rhein - Neuer Name für ein altes Haus - Wer ist Bonifacius Amerbach?». www.neuenburg.de. Ανακτήθηκε στις 8 Απριλίου 2021. 
  41. 41,0 41,1 41,2 Jenny, Beat R. (1995): Bonifacius Amerbach, σσ. 62-63
  42. Jenny, Beat R. (1995): Bonifacius Amerbach, σελ. 36