Βουκ Καλαϊτόβιτς

Βουκ Καλαϊτόβιτς
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα		Vuk Kalaitović (Σερβικά)
Γέννηση1913
Štitkovo
Θάνατος1948
Pravoševo
Χώρα πολιτογράφησηςΓιουγκοσλαβία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Μητρική γλώσσαΣερβικά
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταστρατιωτικός
δεδομένα

Ο Βουκ Καλαϊτόβιτς (σερβικά: Vuk Kalaitović) (1913-1948) ήταν Γιουγκοσλάβος στρατιωτικός αξιωματικός με τον βαθμό του λοχαγού που ήταν διοικητής του Σώματος Τσέτνικ Μιλέσεβα κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου . [1]

Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εξέγερση κατά του Άξονα στη Σερβία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Καλαϊτόβιτς δραστηριοποιήθηκε στην αντίσταση στην κατοχή της Γιουγκοσλαβίας από τον Άξονα τον Αύγουστο του 1941. Στις 25 Αυγούστου, μαζί με τις μονάδες του βοεβόδα Đekić και Vlajko Ćurčić (βοεβόδας του Zlatar) συμμετείχε στη σύλληψη του ελεγχόμενου από τον Άξονα Kokin Brod όταν σκοτώθηκαν όλα τα μέλη της φρουράς του. [2] Αναπληρωτής του ήταν ο Μπόρισλαβ Μίρκοβιτς. [3]

Ο Καλαϊτόβιτς σχεδόν σίγουρα συμμετείχε στη μάχη του Νόβα Βάρος στις 5 Σεπτεμβρίου 1941. [4]

Ίδρυση του Σώματος Mileševa

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις 29 Οκτωβρίου 1941, ο Καλαϊτόβιτς παρευρέθηκε στη συγκέντρωση ανθρώπων από τα χωριά Στίτκοβο, Μπόζετιτς και Μπούκοβικ, που οργανώθηκε από τον αξιωματικό των Τσέτνικ Μπόζο Γιαβόρσκι. [5] Τον Φεβρουάριο του 1942 οι κοινές δυνάμεις των Τσέτνικ υπό τη διοίκηση του Καλαϊτόβιτς και της μουσουλμανικής πολιτοφυλακής με διοικητή τον Χασάν Ζβίζντιτς επιτέθηκαν στις κομμουνιστικές δυνάμεις. [6] Το φθινόπωρο του 1942 η οργάνωση των μονάδων Τσέτνικ στην κοιλάδα του ποταμού Λιμ άλλαξε, με πρωτοβουλία του Pavle Đurišić, και ιδρύθηκε η Mileševa Corp. [7]

Σύμφωνα με τους ισχυρισμούς, κατά τη διάρκεια μιας μάχης με τις κομμουνιστικές δυνάμεις, οι Τσέτνικ με διοικητή τον Καλαϊτόβιτς συνέλαβαν 120 στρατιώτες του εχθρού και ανακάλυψαν ότι 22 από αυτούς φορούσαν στολή Ούστασε, στον οποίο ανήκαν πριν ενταχθούν στους κομμουνιστές, και τους εκτέλεσαν αμέσως. [8] 

Συμμετοχή στις επιδρομές εκδίκησης του Đurišić

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Έκθεση του Đurišić της 13ης Φεβρουαρίου 1943 που πληροφορούσε τον Mihailović για τις δολοφονίες μουσουλμάνων στις κομητείες Čajniče και Foča στη νοτιοανατολική Βοσνία και στην κομητεία Pljevlja στο Sandžak.

Στις 5 Ιανουαρίου 1943, οι Τσέτνικ του Μαυροβουνίου, με διοικητή τον Pavle Đurišić, επιτέθηκαν σε 33 χωριά που κατοικούσαν κυρίως μουσουλμάνοι στην περιοχή του Lower Bihor . [9] Επιδίωξαν επιδρομές εκδίκησης κατά των μουσουλμάνων του Σαντζάκ, πολλοί από τους οποίους ήταν αθώοι χωρικοί, με στόχο να ξεκαθαρίσουν τους λογαριασμούς με μουσουλμάνους πολιτοφύλακες. [10] [11] [12]

Τον Φεβρουάριο του 1943, μονάδες Τσέτνικ υπό τον Καλαϊτόβιτς, μαζί με εκείνες που διοικούνταν από τους Ostojić, Baćović, Đurišić και Lukačević σκότωσαν περίπου 1.200 μουσουλμάνους πολιτοφύλακες και περίπου 8.000 γυναίκες, παιδιά και ηλικιωμένους. [13]

Υποχώρηση με τον Đurišić προς τη Σλοβενία μέσω Βοσνίας

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Mileševa Corp με 200 άνδρες εκείνη την εποχή με διοικητή τον Καλαϊτόβιτς εντάχθηκε στις υποχωρούσες μονάδες του Pavle Đurišić στα τέλη του 1944 [14] Στις 16 Δεκεμβρίου 1944 οι μονάδες του δέχθηκαν ενέδρα κοντά στη Μιλιεβίνα και υπέστησαν σημαντικές απώλειες που τον άφησαν ανίκανο για περαιτέρω ενέργειες. [15]

Οι μονάδες των Τσέτνικ αναδιαρθρώθηκαν ενάντια στη διαταγή που δημοσιεύτηκε στις 5 Ιανουαρίου 1945, αλλά το σώμα Mileševa παρέμεινε μη αναδιαρθρωμένο και υπό τη διοίκηση του Kalaitović και μεταξύ άλλων μονάδων Τσέτνικ του στρατηγείου των Τσέτνικ για το Μαυροβούνιο, την Boka και το Old Ras. [16] Ο Καλαϊτόβιτς και οι μονάδες του συμμετείχαν στο πεδίο της μάχης του Lijevče .

Φεύγοντας από τον Đurišić και επιστροφή στο Štitkovo

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μετά τη μάχη, ο Καλαϊτόβιτς και η ομάδα των Τσέτνικ του υποχώρησαν από την περιοχή της Μπάνια Λούκα με σκοπό να επιστρέψουν στην περιοχή Σαντζάκ. [17] Έφυγαν από το Đurišić στις 9 Απριλίου 1945.

Ο Καλαϊτόβιτς ήταν ένας από τους διοικητές των Τσέτνικ που επέζησε της ήττας των δυνάμεων των Τσέτνικ στη Ζελενγκόρα στις 13 Μαΐου 1945. [18]

Κληρονομιά

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 2010 ένα μνημείο αφιερωμένο στον Καλαϊτόβιτς τοποθετήθηκε στο χωριό Στίτκοβο στο κτήμα της οικογένειας Καλαϊτόβιτς. [19] Ο Σέρβος ιστορικός Σαλίχ Σελίμοβιτς δηλώνει ότι ο Καλαϊτόβιτς προστάτευε τον μουσουλμανικό πληθυσμό και ποτέ δεν επιτέθηκε σε καμία από τις μουσουλμανικές τοποθεσίες εντός της ζώνης ευθύνης του. Όταν, το 1945, οι κομμουνιστικές αρχές ανακάλυψαν ότι ο Καλαϊτόβιτς κρυβόταν στο χωριό Κλάντνιτσα, απέκλεισαν την περιοχή, αλλά μουσουλμάνοι χωρικοί βοήθησαν τον Καλαϊτόβιτς να κρυφτεί και να δραπετεύσει. [20] Η Σέρβα ιστορικός Ντουμπράβκα Στογιάνοβιτς αντιτάχθηκε στο μνημείο στο Στίτκοβο επειδή οι μονάδες του Καλαϊτόβιτς διέπραξαν όντως εγκλήματα πολέμου. [21] Το 2013 τοποθετήθηκε στο Στίτκοβο μια αναμνηστική πλακέτα για τους 108 Τσέτνικ που πέθαναν στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. [22]

Βιβλιογραφικές αναφορές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ (Đurić & Mijović 1993):" капетан Вук Калаитовић, Командант Првог милошевског корпуса"
  2. ↑ Милутин Живковић - НДХ У СРБИЈИ Усташки режим у Прибоју, Пријепољу, Новој Вароши и Сјеници (април–септембар 1941, Последице усташке управе НДХ и рецидиви њене политике према муслиманима, Publishers: ДРУШТВО ИСТОРИЧАРА СРБИЈЕ „СТОЈАН НОВАКОВИЋ“, ИНСТИТУТ ЗА СРПСКУ КУЛТУРУ ПРИШТИНА-ЛЕПОСАВИЋ, Belgrade 2017 p.195, "Одред војводе Ђекића извршио је крајем августа 1941. године неколико успешних напада на оружничке станице у Нововарошком и Сјеничком котару. Дана 25. августа заузета је постаја Кокин Брод, а њена целокупна посада ликвидирана. У овом нападу су вероватно учествовали и одреди које су водили Влајко Ћурчић, војвода златарски, чија се јединица (настала маја 1941) кретала Божетићком општином, те бивши поручник Југословенске војске Вук Калаитовић (1913– 1948) из Штиткова, који се активира управо током августа."
  3. ↑ Treća proleterska sandžačka brigada: zbornik sećanja. Vojnoizdavaćki zavod. 1970. σελ. 121. Борислав Мирковић, заменик Вука Калаитовића. 
  4. ↑ Милутин Живковић - НДХ У СРБИЈИ Усташки режим у Прибоју, Пријепољу, Новој Вароши и Сјеници (април–септембар 1941, Последице усташке управе НДХ и рецидиви њене политике према муслиманима, Publishers: ДРУШТВО ИСТОРИЧАРА СРБИЈЕ „СТОЈАН НОВАКОВИЋ“, ИНСТИТУТ ЗА СРПСКУ КУЛТУРУ ПРИШТИНА-ЛЕПОСАВИЋ, Belgrade 2017 p.242
  5. ↑ Милутин Живковић - НДХ У СРБИЈИ Усташки режим у Прибоју, Пријепољу, Новој Вароши и Сјеници(април–септембар 1941, Последице усташке управе НДХ и рецидиви њене политике према муслиманима, Publishers: ДРУШТВО ИСТОРИЧАРА СРБИЈЕ „СТОЈАН НОВАКОВИЋ“, ИНСТИТУТ ЗА СРПСКУ КУЛТУРУ ПРИШТИНА-ЛЕПОСАВИЋ, Belgrade 2017 p.254
  6. ↑ Ужице 1941: устанак у ужичком крају. Војно дело. 1961. σελ. 421. ....фебруара 1942. године заједничке четничке снаге поручника Калаитовића и муслиманска милиција Хасана Звиздића, почели су нападати са правца Сјенице, преко села Халиловића и Мишовића, 
  7. ↑ Војноисторијски гласник 2/2018, Volume 151, p. 151, {{quote= Реогранизацијом четничких снага у Полимљу, у јесен 1942. године настаје Милешевски корпус ЈВуО. Јак подстицај стварању јединице дат је на састанку четничких команданата у Колашину 15. септембра.37 Његов иницијатор био је мајор Павле Ђуришић}}
  8. ↑ The South Slav Journal. Dositey Obradovich Circle. 2003. σελ. 63. Vuk Kalaitovic's Chetniks seeing Ustashas side by side with Tito's Partisans took over and had them executed on the spot. 
  9. ↑ Božović, Branislav· Vavić, Milorad (1991). Surova vremena na Kosovu i Metohiji: kvislinzi i kolaboracija u drugom svetskom ratu. Institut za savremenu istoriju. σελ. 246. ISBN 9788674030400. Четници Павла Ђуришића су, 5. јануара 1943. године, напали 33 села у Доњем Бихору, настањеном Муслиманима. 
  10. ↑ Redžić 2002
  11. ↑ Sedlar, Jean W. (2007). The Axis empire in southeast Europe, 1939–1945. Booklocker. σελ. 163. ISBN 978-1-60145-297-9. 
  12. ↑ Lampe, John R. (2000). Yugoslavia as History: Twice There Was a Country. Cambridge University Press. σελ. 215. ISBN 978-0-521-77401-7. 
  13. ↑ Dedijer, Vladimir· Miletić, Antun (1990). Genocid nad Muslimanima, 1941-1945. Svjetlost. σελ. 591. ISBN 9788601015258. U februaru 1943. četnici, pod komandom Zaharija Ostojića, Petra Baćovića, Pavla Đurišića, Voje Lukačevića, Vuka Kalaitovića i drugih, u srezovima pljevaljskom, čajničkom i fočanskom zaklali su 1 200 muškaraca i 8000 staraca, žena i dece i 
  14. ↑ Kovačević, Branislav (1993). Od vezirovog do zidanog mosta: tragična sudbina crnogorskih četnika u završnoj fazi rata : 1944-1945. Službeni list SRJ. σελ. 107. ISBN 9788635501895. У саставу Ђуришићевих јединица био је и Милешевски корпус од око двије стотине бораца, којим је командовао Вук Калаитовић. 
  15. ↑ Serbia), Vojnoistorijski institut (Belgrade (1968). Zbornik dokumenata i podataka o narodnooslobodilačkom ratu naroda Jugoslavija. Vojnoistorijski institut. σελ. 287. Kalaitović ima oko 300 ljudi ali je 16. (decembra) bio iznenađen kod Miljevine, pretrpeo gubitke, nesposoban he za dalju akciju. 
  16. ↑ Pajović, Radoje· Željeznov, Dušan (1987). Pavle Đurišić, Lovro Hacin, Juraj Špiler. Centar za informacije i publicitet. σελ. 88. ISBN 978-86-7125-006-1. Preformiranje jedinica prema toj odluci obavljeno je 5. siječnja 1945. U sastavu komande Crne Gore, Boke i Starog Rasa nalazio se i Mileševski korpus pod zapovjedništvom Vuka Kalaitovića, koji nije preformiran... 
  17. ↑ Vukanović, Radovan (1982). Drugi udarni korpus. Vojnoizdavački zavod. σελ. 458. Исте судбине био је Вук Калаитовић, четнички командант из Сан- иака, који се вратно из рејона Бања Луке у Санџак са групом својих припадника, али је ускоро откривен и после гоњења од јединица КНОЈа годину дана касније убијен. 
  18. ↑ Војноисторијски гласник 1/2017. MA Boris Tomanić THE MOUNTAIN GUARD OF H. M. KING PETER II IN ORAŠAC MUNICIPALITY. FORMATION, COMBATS, CRIMES, p. 133
  19. ↑ Vučićević, Vojin (23 August 2012). «Аћиф eфендија и Вук Калајитовић Калајит». Politika. http://www.politika.rs/scc/clanak/230673/Acif-efendija-i-Vuk-Kalajitovic-Kalajit. Ανακτήθηκε στις 28 October 2019. 
  20. ↑ Selimović, Salih (5 February 2019). «Светли примери заједничког живота». Politika. http://www.politika.rs/scc/clanak/421659/Pogledi/Svetli-primeri-zajednickog-zivota. Ανακτήθηκε στις 25 January 2020. «Командант 2. Златарског корпуса ЈВуО капетан Вук Калаитовић Калаит није дозволио да у Новој Вароши његови војници убију ниједног муслимана. Никада није напао суседно подручје Кладнице од осам села насељених муслиманима, нити је неко од њих био убијен од стране његових бораца. Када је Озна 1945. године лоцирала капетана Калаита у Кладници блокирала је са јединицама Кноја цело подручје настојећи да га ухвате или ликвидирају. Муслимани капетана Калаита стрпају у сламу натоварену на воловска кола и провуку га на безбедно место. Њих нико није контролисао, не верујући да би муслимани спасавали четничког команданта.». 
  21. ↑ «Bista Kalaita krivljenje istorije». b92. Ανακτήθηκε στις 26 Ιανουαρίου 2020. 
  22. ↑ «Otkriveno spomen obeležje Kalajitovim saborcima». Tanjug. Blic. 29 August 2013. https://www.blic.rs/vesti/drustvo/otkriveno-spomen-obelezje-kalajitovim-saborcima/yqw5m52. Ανακτήθηκε στις 25 January 2020. 

Πηγές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]