Γλυπτόδους
| Γλυπτόδους | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Συστηματική ταξινόμηση | ||||||||||
|
Ο γλυπτόδους (αρχαία ελληνικά: γλύφω + ὀδούς = σκαλισμένο ή λαξευμένο δόντι) ήταν ένα προϊστορικό γιγάντιο θηλαστικό. Ήταν πρόγονος του αρμαντίλλο.[1] Ανήκει στην υπερτάξη των ξέναρθρων.[2]
Πλειστόκαινος περίοδος και εξαφάνιση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Έζησε στη Γη, κατά την Πλειστόκαινο εποχή, δηλαδή, εμφανίσθηκε 2,7[3] με 2 εκατομμύρια χρόνια πριν και εξαφανίσθηκε πριν από 10[4] με 11,700 χρόνια.[3] Αν και δεν είναι γνωστά πολλά πράγματα για τη ζωή του, πιστεύεται ότι, ζούσε κοντά σε νερό (λίμνες, ρέματα,[2] έλη)[4] της Νότιας Αμερικής (σήμερα: Αργεντινή, Βραζιλία, Ουρουγουάη) και στη Βόρεια Αμερική (σήμερα: Μεξικό, Τέξας, Φλόριντα).[5] Τα ζώα αυτά ήταν, είτε φυτοφάγα,[6] είτε παμφάγα.[4] Η διατροφή τους περιελάμβανε φυτά, έντομα, κουφάρια νεκρών ζώων[7] και γρασίδι.[2] Η εξαφάνισή τους, αποδίδεται στις κλιματικές αλλαγές (Εποχή των πάγων),[8] εξαιτίας των οποίων, είχαν την ίδια τύχη και άλλα μεγαλόσωμα θηλαστικά, όπως ο γιγάντιος κάστορας και ο Διπρωτόδον. Οι άνθρωποι τούς κυνηγούσαν, για το κρέας και το κέλυφός τους, κάτι που οδήγησε στη μείωση του πληθυσμού των γλυπτοδόντων.[2] Χρησιμοποιούσαν τα καβούκια των νεκρών ζώων, για να προστατεύονται από σαρκοφάγα, όπως οι τίγρεις.[6]
Νεώτερα χρόνια
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Υπάρχουν απτές αποδείξεις, οι οποίες στηρίζουν ότι, οι πρώτοι άποικοι της Νότιας Αμερικής προστατεύονταν από το χιόνι και τη βροχή από κελύφη γλυπτοδόντων.[1] Τα απολιθώματά του ζώου αυτού, που μελετώνται σήμερα, προέρχονται, συνήθως, από την ουρά του.[7]
Ανατομία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο γλυπτόδους προστατευόταν από τα αρπακτικά, με το στρογγυλό,[1] οστέινο τεθωρακισμένο κέλυφός του, το οποίο κάλυπτε, σχεδόν, ολόκληρο το σώμα του,[6] ήταν κατασκευασμένο από 1.000 κόκκαλα,[2] είχε πάχος πάνω από 5 εκατοστά[8] και βρισκόταν στην πλάτη του.[4] Παρ'όλα αυτά, δεν μπορούσε να βάλει το κεφάλι μέσα στο καβούκι του. Ως όπλο, χρησιμοποιούσε τη σκληρή ουρά του. Τα άκρα του ήταν πολύ δυνατά, ώστε να μπορούν να βοηθήσουν στη μεταφορά του κελύφους, κάτι στο οποίο βοηθούσαν και κάποιοι σπόνδυλοι που έμοιαζαν με τους αντίστοιχους των χελώνων.[2] Είχε μήκος, συνήθως, από τρεισήμισι[5] μέχρι πέντε μέτρα,[6] ύψος 1,5 μέτρο[5] και ζύγιζε, περίπου, έναν[8] έως δύο τόνους.[5] Το κεφάλι του ήταν μικρό[1] (περίμετρος κρανίου περί τα 30 εκατοστά),[5] ο λαιμός του κοντός και τα πόδια του κοντόχοντρα.[1] Αξιοσημείωτη είναι η ύπαρξη μυών στη ρινική κοιλότητά τους, των οποίων η χρησιμότητα δεν έχει, ακόμη, εξακριβωθεί.[2] Ουσιαστικά, έμοιαζε με ένα αρμαντίλλο τεραστίων διαστάσεων, το οποίο ήταν σχεδόν αδύνατο να θηρευτεί. Πολλοί τον παρομοιάζουν με το θρυλικό αυτοκίνητο Volkswagen Beetle.[1]
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 ^ Glyptodon by Bob Strauss About.com Αρχειοθετήθηκε 2012-04-02 στο Wayback Machine.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 ^ Glyptodon Its_nature.org[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ 3,0 3,1 ^ Pleistocene epoch BBC.co.uk Αρχειοθετήθηκε 2011-01-25 στο Archive-It
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 ^ Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Larousse Britannica, Τόμος 15, σελ. 310-311
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 ^ Glyptodon stats Angellis.net Αρχειοθετήθηκε 2015-11-04 στο Wayback Machine.
- ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 ^ Didieji zinduoliai isliko, nes gyveno MILZINU PASAULYJE Vz.lt[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ 7,0 7,1 ^ Glyptodon (extinct mammal) Britannica.com
- ↑ 8,0 8,1 8,2 ^ Glyptodonts BBC.co.uk Αρχειοθετήθηκε 2013-06-27 στο Wayback Machine.
- Σημείωση: Για να ενεργοποιηθεί η πηγή του Its_nature.org, αφαιρέστε το "_".
