Κρέζιμιρ Τσόσιτς

Κρέζιμιρ Τσόσιτς
1970
Προσωπικά στοιχεία
Πλ. ΌνομαΚρέζιμιρ Τσόσιτς / Krešimir Ćosić
ΕθνικότηταΚροατική
Γέννηση26 Νοεμβρίου 1948
Ζάγκρεμπ, Σ.Δ. Κροατίας, Γιουγκοσλαβία
Θάνατος25 Μαΐου 1995 (46 ετών)
Βαλτιμόρη, Μέριλαντ, ΗΠΑ
Ύψος2,09 μ.
Στοιχεία καριέρας
Ντραφτ1972 - 144ος (Μπλέιζερς)
1973 - 84ος (Λέικερς)
ΘέσηΠίβοτ
Καριέρα σε συλλόγους
Ως παίκτης:0
1964 - 1969 0 ΚΚ Ζάνταρ
1970 - 1973 0 Μπρίγχαμ Γιανγκ Κούγκαρς
1973 - 1976 0 ΚΚ Ζάνταρ
1976 - 1978 0 Ολίμπια Λιουμπλιάνας
1978 - 1980 0 Βίρτους Μπολόνια
1980 - 1983 0 Τσιμπόνα Ζάγκρεμπ
Ως προπονητής:0
1983 - 1984 0 Γιουγκοπλάστικα
1985 - 1988 0 Γιουγκοσλαβία
1987 - 1988 0 Ντιέτορ Μπολόνια
1988 - 1989 0 ΑΕΚ
1990 - 1992 0 ΑΕΚ
Εθνικές ομάδες
Ως παίκτης:0
1967 - 1983 0 Εθνική Γιουγκοσλαβίας
Τίτλοι
Διοργάνωση 1ο 2ο 3ο
Ολυμπιακοί Αγώνες 1 2 0
Παγκόσμιο Πρωτάθλημα 2 2 0
Ευρωμπάσκετ 3 3 1
Συνολικά 6 7 1

Ο Κρέζιμιρ Τσόσιτς (σερβικά κυριλλικά: Крешимир Ћосић, Ζάγκρεμπ 1948 – Βαλτιμόρη 1995) ήταν Γιουγκοσλάβος (από την Κροατία) καλαθοσφαιριστής και προπονητής, από τις σπουδαιότερες προσωπικότητες του γιουγκοσλαβικού αθλητισμού. Το 1991 ψηφίστηκε τέταρτος καλύτερος παίκτης όλων των εποχών της FIBA (πλην NBA).[1]

Υπήρξε ένας από τους πρώτους καλαθοσφαιριστές παγκόσμιου βεληνεκούς της Ευρώπης. Χρυσός ολυμπιονίκης, δύο φορές παγκόσμιος πρωταθλητής και τρεις πρωταθλητής Ευρώπης, ανέβηκε συνολικά στο βάθρο 14 μεγάλων διοργανώσεων εθνικών ομάδων ως παίκτης και ακόμα τριών ως προπονητής. Το 1996, ένα χρόνο μετά το θάνατό του, έγινε ο μόλις δεύτερος Ευρωπαίος που εισήχθη στο Naismith Memorial Basketball Hall of Fame, μολονότι δεν είχε αγωνιστεί ποτέ στο NBA.[2] Όταν η FIBA ξεκίνησε το δικό της Hall of Fame το 2007, ήταν ανάμεσα στα πρώτα έξι μέλη του, ενώ ήταν στα πρώτα μέλη του Τάγματος Αξίας της FIBA. Το όνομά του έχει δοθεί στο γήπεδο της ΚΚ Ζάνταρ, σε πλατεία του Ζάγκρεμπ, καθώς και στο ιστορικό Κάστρο Καλίφι της Δαλματίας.

Καριέρα ως παίκτης

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σύλλογοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Κρέζιμιρ Τσόσιτς γεννήθηκε στο Ζάγκρεμπ, έδρα της τότε Κροατικής Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας της Γιουγκοσλαβίας, αλλά ξεκίνησε το μπάσκετ στην ΚΚ του Ζαντάρ, όπου ζούσε από παιδί με την οικογένειά του. Οι άνθρωποι στο Ζαντάρ έχουν ένα ρητό: «Ο Θεός δημιούργησε τον άνθρωπο και το Ζαντάρ δημιούργησε το μπάσκετ». Πρωτοέπαιξε σε επίσημο αγώνα της ανδρικής ομάδας δύο ημέρες μετά τα 16α γενέθλιά του και έως τα 21 του είχε ήδη κατακτήσει τρία Πρωταθλήματα Γιουγκοσλαβίας, έφτασε δε μία φορά έως τα ημιτελικά του Κυπέλλου Πρωταθλητριών.[3][4] Σε αντίθεση με τα στερεότυπα της εποχής που ήθελαν τους πίβοτ (σέντερ στη σημερινή ορολογία) να μοιάζουν με ογκόλιθο, αυτός ήταν ελαφρύς, αδύνατος, ευκίνητος και διέθετε ασυνήθιστα καλό - για το ύψος του - σουτ από μέση απόσταση. Χρησιμοποίησε την ευφυΐα του απέναντι σε πιο ογκώδεις αντιπάλους με ιδιαίτερη επιτυχία. Ήταν όμως παρορμητικός, μερικές φορές υπερβολικά, και τα νεύρα του μπορούσαν να τον προδώσουν κατά καιρούς. Εκρήγνυτο στο γήπεδο θυμωμένος με τον εαυτό του, τους συμπαίκτες του ή - πιο συχνά - τους διαιτητές, αλλά ήταν ήρεμος ξανά σε λίγο χρόνο.[5]

Το 1970 έλαβε υποτροφία από το αμερικανικό πανεπιστήμιο Μπρίγχαμ Γιανγκ (BYU), γνωστό επίσης ως «πανεπιστήμιο των Μορμόνων».[4] Αγωνίστηκε στο Κολεγιακό Πρωτάθλημα με τους Κούγκαρς, την ομάδα του BYU, έως το 1973. Ήδη την πρώτη χρονιά με 22,3 πόντους μέσο όρο και 12,8 ριμπάουντ, επιλέχθηκε ως All American, ο πρώτος μη Αμερικανός που κατάφερε κάτι τέτοιο.[4][6] Σε τρία χρόνια, πάντα με τη φανέλα του νούμερο 11, σημείωσε κατά μέσο όρο 19,1 πόντους και 11,6 ριμπάουντ. Εντυπωσίασε τους Αμερικανούς με τον τρόπο παιχνιδιού του, μερικές φορές ανορθόδοξο για ένα παίκτη του ύψους του.[7] Ήταν ένα ίνδαλμα για τους οπαδούς, τον άνθρωπο που επέτρεψε τη δημιουργία ενός νέου γηπέδου με χωρητικότητα για περισσότερους από 20.000 θεατές.[5] Το 1972 και το 1973 μπήκε επίσης στη διαδικασία επιλογής του (NBA Ντραφτ), επιλεγόμενος στις θέσεις 144 (Μπλέιζερς) και 84 (Λέικερς) αντίστοιχα - οι θέσεις σήμερα φαίνονται χαμηλές, όμως τότε ήταν σχεδόν αδύνατον για Ευρωπαίο να επιλεγεί στο ντραφτ. Ήταν ο πρώτος Ευρωπαίος που κατάφερε κάτι τέτοιο, αλλά τελικά αποφάσισε να μην υπογράψει στο ΝΒΑ, αφού με τους τότε κανονισμούς θα έχανε το δικαίωμα συμμετοχής στην εθνική ομάδα.[8][9]

Το καλοκαίρι του 1973 επέστρεψε στη Ζάνταρ, στην οποία έμεινε τρία χρόνια και πανηγύρισε δύο ακόμα πρωταθλήματα. Ακολούθησε η Ολίμπια Λιουμπλιάνας (τότε «Μπρεστ» από το όνομα του χορηγού) μεταξύ 1976–78. Το 1978 μεταγράφηκε στην ιταλική Βίρτους Μπολόνια (τότε «Σινουντίν»). Αγωνίστηκε δύο σεζόν, κατακτώντας και τις δύο το Πρωτάθλημα Ιταλίας, όπου είχε κατά μέσο όρο, 16,9 πόντους και 9,9 ριμπάουντ.[3]

Το 1980 υπέγραψε στην Τσιμπόνα Ζάγκρεμπ, όπου έμεινε μέχρι να αποχωρήσει από την ενεργό δράση το 1983. Ήταν ο ηγέτης της ομάδας το 1982, όταν στέφθηκε (για πρώτη φορά στην ιστορία της) Πρωταθλήτρια Γιουγκοσλαβίας και Κυπελλούχος Ευρώπης. Στις 16 Μαρτίου 1982, η Τσιμπόνα κέρδισε στις Βρυξέλλες το Κύπελλο Κυπελλούχων με αντίπαλο τη Ρεάλ Μαδρίτης μετά από παράταση 96–95 με 22 πόντους από τον Τσόσιτς. Κατέκτησε επίσης και τις τρεις χρονιές το Κύπελλο Γιουγκοσλαβίας.[5]

Εθνική ομάδα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τίτλοι ως παίκτης

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  Διεθνή μετάλλια  
  Αγωνιζόταν με τη Γιουγκοσλαβία  
Ολυμπιακοί Αγώνες
χρυσό Μόσχα 1980
αργυρό Πόλη του Μεξικού 1968
Μόντρεαλ 1976
Παγκόσμιο Πρωτάθλημα
χρυσό Γιουγκοσλαβία 1970
Φιλιππίνες 1978
αργυρό Ουρουγουάη 1967
Πουέρτο Ρίκο 1974
Ευρωμπάσκετ
χρυσό Ισπανία 1973
Γιουγκοσλαβία 1975
Βέλγιο 1977
αργυρό Ιταλία 1969
Δυτική Γερμανία 1971
Τσεχοσλοβακία 1981
χάλκινο Ιταλία 1979

Ξεκίνησε την διεθνή του σταδιοδρομία από την ομάδα νέων το 1966 κατακτώντας το ασημένιο μετάλλιο στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα.[10][11] Ο Τσόσιτς πρωτοεμφανίστηκε με την Εθνική Γιουγκοσλαβίας σε μεγάλη διοργάνωση στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα της Φινλανδίας, όπου μέσο όρο 12,4 πόντους ήταν δεύτερος σκόρερ της εθνικής.[12] Το 1970 στέφθηκε για πρώτη φορά πρωταθλητής κόσμου στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα της Λιουμπλιάνας, όπου ήταν πρώτος σκόρερ της ομάδας με 17,3 πόντους.[13]

Ήταν ο «παλιός» της θρυλικής τετράδας που κατέστησε τη Γιουγκοσλαβία παγκόσμια υπερδύναμη κατά τη δεκαετία του 1970 (μαζί με τους Ντράζεν Νταλιπάγκιτς, Ντράγκαν Κιτσάνοβιτς και Μίρζα Ντελίμπασιτς) - ή όπως λεγόταν τότε, το μπάσκετ επινοήθηκε από Αμερικανούς και τελειοποιήθηκε από Γιουγκοσλάβους.[14] Η ομάδα των πλάβι βασίζονταν περισσότερο στο ατομικό ταλέντο των σημαντικότερων παικτών παρά σε συγκεκριμένα συστήματα στο παιχνίδι τους και ήταν πραγματικός φόβος για τους αντιπάλους της.[15]

Έως την αποχώρησή του το 1983, αγωνίστηκε σε 9 Ευρωπαϊκά Πρωταθλήματα (επίδοση που είναι ακατάρριπτο ρεκόρ[16]), 4 Παγκόσμια Πρωταθλήματα και 4 Ολυμπιακούς Αγώνες, σχεδόν σε όλα ως βασικός, και κατέκτησε 14 μετάλλια. Από αυτά, τα έξι ήταν χρυσά - τρία σε Ευρωμπάσκετ, δύο σε Παγκόσμια Πρωταθλήματα και ένα σε Ολυμπιακούς.[17][18] Είναι πρώτος σε συμμετοχές με 303 στην Εθνική Γιουγκοσλαβίας, ο τρίτος σκόρερ της μετά τους Νταλιπάγκιτς, Κιτσάνοβιτς. Είναι επίσης πρώτος ριμπάουντερ αριθμητικά και κορυφαίος σε μέσο όρο μαζί με τον Ραντιβόι Κόρατς.[19] Σε αριθμό μεταλλίων είναι δεύτερος μετά τα 15 του Σοβιετικού Σεργκέι Μπέλοφ, υπερτερεί όμως σε συμμετοχές σε τελικούς (13 έναντι 10).[4][5] Ήταν ο πρώτος (από τους μόνο δύο) που ήταν πολυτιμότερος παίκτης σε δύο Ευρωπαϊκά Πρωταθλήματα, το 1971 έχοντας μέσο όρο 15,1 πόντους (πρώτος σκόρερ της ομάδας)[20] και το 1975 έχοντας μέσο όρο 20,0 πόντους (και πάλι πρώτος σκόρερ της ομάδας,[21][22] ενώ πέντε φορές ήταν στην καλύτερη ομάδα του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος (1969–77).[23] Κλήθηκε σε 6 επιλογές της Μικτής Ευρώπης της FIBA (1968, 1970, 1971, 1972, 1973, 1974).[24]

Καριέρα ως προπονητής

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1984 ξεκίνησε δεύτερη καριέρα ως προπονητής. Εργάστηκε στις Γιουγκοπλάστικα (1984–85), Βίρτους Μπολόνια (1987–88) και ΑΕΚ (τη σεζόν 1988–89 και ξανά τη διετία 1990–92). Στην ελληνική ομάδα δεν γνώρισε κάποια επιτυχία.[25][26]

Παράλληλα, οδήγησε την Εθνική Γιουγκοσλαβίας σε τέσσερα τουρνουά μεταξύ 1985 και 1988: Ευρωμπάσκετ 1985 (7η), Παγκόσμιο Πρωτάθλημα 1986 (3η), Ευρωμπάσκετ 1987 (3η) και Ολυμπιακοί 1988 (2η). Επί των ημερών του, προωθήθηκε στην ανδρική ομάδα η τελευταία μεγάλη γενιά του γιουγκοσλαβικού μπάσκετ (Ντίβατς, Κούκοτς, Ράτζα, Τζόρτζεβιτς κ.ά.) που θα μεγαλουργούσε τα επόμενα χρόνια με προπονητή τον Ντούσαν Ίβκοβιτς.

Τελευταία χρόνια

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μετά την ανεξαρτητοποίηση της Κροατίας, ο Τσόσιτς εγκατέλειψε τον αθλητισμό και εντάχθηκε στο διπλωματικό σώμα. Υπηρέτησε στην πρεσβεία της χώρας στην Ουάσινγκτον. Ήταν επίσης δραστήριο μέλος της Εκκλησίας των Αγίων των Τελευταίων Ημερών (η επίσημη ονομασία των Μορμόνων), της οποίας είχε γίνει μέλος από την εποχή που σπούδαζε στην Αμερική. Μετέφρασε στη σερβοκροατική γλώσσα ιερά κείμενα της εκκλησίας, μεταξύ των οποίων και το θεμελιακό Βιβλίο του Μόρμον.[6]

Το άγαλμα του Τσόσιτς στο Ζάνταρ
Το άγαλμα του Τσόσιτς στο Ζάνταρ

Πέθανε στη Βαλτιμόρη (ΗΠΑ) το 1995 από ένα είδος καρκίνου του αίματος (Non-Hodgkin lymphoma), σε ηλικία 46 ετών. Στο Ζάνταρ τοποθετήθηκε ένα άγαλμά του και λίγο μετά το νέο κλειστό γυμναστήριο πήρε το όνομα του. Το Κύπελλο Κροατίας επίσης πλέον λέγεται Kresimir Cosic Cup.[27]

Τίτλοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Διοργανώσεις συλλόγων

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Πρωτάθλημα Γιουγκοσλαβίας (6) : 1965, 1967, 1969, 1974, 1975, 1982
  • Κύπελλο Γιουγκοσλαβίας (4) : 1970, 1981, 1982, 1983
  • Πρωτάθλημα Ιταλίας (2) : 1979, 1980
  • Κύπελλο Κυπελλούχων Ομάδων Ευρώπης : 1982

Διοργανώσεις εθνικών ομάδων

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ατομικές διακρίσεις

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • MVP στα Ευρωπαϊκά Πρωταθλήματα του 1971 και του 1975
  • Καλύτερη πεντάδα Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος (5) : 1969, 1971, 1973, 1975, 1977
  • Το 1991 ψηφίστηκε ανάμεσα στους 50 καλύτερους μπασκετμπολίστες όλων των εποχών της FIBA (πλην NBA) : 4η θέση
  • Μέλος του Naismith Memorial Basketball Hall of Fame από το 1996
  • Μέλος του FIBA Hall of Fame από το 2007
  • 50 Σπουδαιότεροι Συνεισφέροντες της Ευρωλίγκα (2008)[28]

Τιμές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Τάγμα Αξίας της FIBA (FIBA Order of Merit) : 1994

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ «FIBA's 50 Greatest Players» (στα Πολωνικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Ιουνίου 2021. Ανακτήθηκε στις 21 Ιουνίου 2021. 
  2. ↑ «Ευρωμπάσκετ: Η κορυφαία δωδεκάδα όλων των εποχών!». Ανακτήθηκε στις 28 Μαΐου 2021. 
  3. ↑ 3,0 3,1 «Ćosić, Krešimir». Ανακτήθηκε στις 27 Σεπτεμβρίου 2021. 
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 «Ahead of His Time» (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 27 Σεπτεμβρίου 2021. 
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 «Kresimir Cosic, a player ahead of his time» (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Σεπτεμβρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 27 Σεπτεμβρίου 2021. 
  6. ↑ 6,0 6,1 «KRESIMIR COCIC» (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 27 Σεπτεμβρίου 2021. 
  7. ↑ «Remembering Kresimir Cosic, legendary BYU and international superstar» (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Μαρτίου 2022. Ανακτήθηκε στις 4 Μαρτίου 2022. 
  8. ↑ «KRESIMIR COSIC» (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 27 Σεπτεμβρίου 2021. 
  9. ↑ «Kresimir Cosic will be remembered for stardom, dedication, drive and faith» (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Μαρτίου 2022. Ανακτήθηκε στις 4 Μαρτίου 2022. 
  10. ↑ «1966 EUROPEAN CHAMPIONSHIP FOR JUNIOR MEN» (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 15 Νοεμβρίου 2021. 
  11. ↑ «1966 EUROPEAN CHAMPIONSHIP FOR JUNIOR MEN : Kresimir Cosic» (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 15 Νοεμβρίου 2021. 
  12. ↑ «1967 EUROPEAN CHAMPIONSHIP FOR MEN : Kresimir Cosic» (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 15 Νοεμβρίου 2021. 
  13. ↑ «1970 WORLD CHAMPIONSHIP FOR MEN : Kresimir Cosic» (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 15 Νοεμβρίου 2021. 
  14. ↑ «Κρέζιμιρ Τσόσιτς: Ο παίκτης που ξεπέρασε τα δεδομένα της εποχής». Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2021. 
  15. ↑ «Η Γιουγκοσλαβία που… όλοι οι αντίπαλοι έτρεμαν!». Ανακτήθηκε στις 15 Νοεμβρίου 2021. 
  16. ↑ «The most remarkable Eurobasket records» (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 19 Οκτωβρίου 2021. 
  17. ↑ «IOC : KRESIMIR COSIC» (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 27 Σεπτεμβρίου 2021. 
  18. ↑ «FIBA ARCHIVE : Eurobasket - All time medallist (Top 10)» (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 8 Νοεμβρίου 2021. 
  19. ↑ «101 Greats: Radivoj Korac» (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 7 Οκτωβρίου 2021. 
  20. ↑ «1971 EUROPEAN CHAMPIONSHIP FOR MEN : Kresimir Cosic» (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 15 Νοεμβρίου 2021. 
  21. ↑ «1975 EUROPEAN CHAMPIONSHIP FOR MEN : Kresimir Cocic» (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 15 Νοεμβρίου 2021. 
  22. ↑ «FIBA : All-Time Medalists» (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 10 Μαρτίου 2022. 
  23. ↑ «FIBA EuroBasket All-Tournament Team explained» (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 15 Οκτωβρίου 2021. 
  24. ↑ «FIBA All-Star Games» (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 11 Νοεμβρίου 2021. 
  25. ↑ «Όταν Ο Κρέζιμιρ Τσόσιτς Ήρθε Στην ΑΕΚ». Ανακτήθηκε στις 27 Σεπτεμβρίου 2021. 
  26. ↑ «Η μέρα που έφυγε ο θρύλος του μπάσκετ Κρέζιμιρ Τσόσιτς». Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2021. 
  27. ↑ «25 χρόνια χωρίς τον Κρέζιμιρ Τσόσιτς». Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2021. 
  28. ↑ «50 GREATEST CONTRIBUTORS LIST» (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 7 Νοεμβρίου 2021. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]