Μαραθώνιος της Βοστώνης

Δρομείς στον Μαραθώνιο της Βοστώνης του 2010, στα μισά της διαδρομής

Ο Μαραθώνιος της Βοστώνης (αγγλ. Boston Marathon) είναι μια ετήσια διοργάνωση μαραθώνιου δρόμου, που διεξάγεται στην ευρύτερη περιοχή της Βοστώνης των ΗΠΑ. Η ημερομηνία του είναι κινητή: παραδοσιακά λαμβάνει χώρα την «Ημέρα των πατριωτών», που είναι η τρίτη Δευτέρα του Απριλίου.[1] Εμπνευσμένος από την επιτυχία του πρώτου μαραθωνίου, εκείνου των Ολυμπιακών Αγώνων του 1896 στην Αθήνα, ο Μαραθώνιος της Βοστώνης διεξάχθηκε για πρώτη φορά το 1897. Αυτό τον καθιστά την παλαιότερη ετήσια διοργάνωση μαραθωνίου στον κόσμο, ενώ είναι και μία από τις γνωστότερες. Η διαδρομή του ξεκινά από την πόλη Χόπκιντον στα νότια της Κομητείας Μίντελσεξ και καταλήγει στην Πλατεία Κόπλυ στην κεντρική Βοστώνη.

Η διοργάνωση γίνεται από την Ένωση Κλασικού Αθλητισμού της Βοστώνης (Boston Athletic Association) κάθε χρόνο από το 1897[2], με μοναδική εξαίρεση το 2020, εξαιτίας της πανδημίας COVID-19. Εκείνη τη χρονιά ο μαραθώνιος έγινε αργότερα, τον Οκτώβριο. Χιλιάδες ερασιτέχνες και μη δρομείς από όλο τον κόσμο αγωνίζονται στον Μαραθώνιο της Βοστώνης. Οι κυριότερες δυσκολίες είναι το λοφώδες έδαφος της Μασαχουσέτης και οι μεγάλες διακυμάνσεις των καιρικών συνθηκών από έτος σε έτος.

Η εκδήλωση συγκεντρώνει περίπου μισό εκατομμύριο θεατές κάθε χρόνο, οι περισσότεροι από κάθε άλλο αθλητικό γεγονός σε όλη τη Νέα Αγγλία. Αρχίζοντας με 15 μόλις συμμετέχοντες το 1897, στην εποχή μας έχει κατά μέσο όρο περί τους 30 χιλιάδες εγγεγραμμένους δρομείς κάθε χρόνο.[3] Το ρεκόρ συμμετοχών έχει η εκατοστή διοργάνωση, το 1996, με 38.708 εγγραφές, 36.748 που ξεκίνησαν τον αγώνα και 35.868 που τερμάτισαν.

Ιστορία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ως πρώτος νικητής στην ιστορία του Μαραθωνίου της Βοστώνης αναφέρεται ο 22χρονος τότε Τζων Τζ. Μακντέρμοτ (γνωστός και ως «Τζ. Τζ.» ή «Λιτλ Μακ»), Ιρλανδικής καταγωγής. Σημείωσε χρόνο 2 ώρες 55 λεπτά και 10 δευτερόλεπτα (2:55:10), αλλά η διαδρομή ήταν μικρότερη, 39,4 χιλιόμετρα. Μόλις το 1924 η αφετηρία μετακινήθηκε από την πόλη Άσλαντ (θέση Μύλος του Μέτκαλφ) στο Χόπκιντον και η διαδρομή επιμηκύνθηκε στα 42.195 μέτρα, ώστε να ταιριάζει με το πρότυπο που τέθηκε στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1908 και υιοθετήθηκε από τη Διεθνή Ένωση Ομοσπονδιών Κλασικού Αθλητισμού το 1921, με βάση την απόσταση Μαραθώνας-Αθήνα (Παναθηναϊκό Στάδιο). [4]

Ο Μαραθώνιος της Βοστώνης για το μεγαλύτερο μέρος της ιστορίας του ήταν διοργάνωση με δωρεάν συμμετοχή και το μόνο βραβείο που δινόταν στον νικητή ήταν ένα στεφάνι από κλαδιά ελιας[5]. Χρηματικά βραβεία, με σπόνσορες εταιρείες, άρχισαν να δίνονται[6] από το 1986.

Οι γυναίκες στη διοργάνωση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ούτε οι κανονισμοί του Μαραθωνίου της Βοστώνης, ούτε η Ερασιτεχνική Αθλητική Ένωση (ΗΠΑ) απαγόρευαν τη συμμετοχή γυναικών σε αγώνες ανδρών, ωστόσο ως η πρώτη γυναίκα που έτρεξε ολόκληρη τη διαδρομή αναφέρεται η Ρομπέρτα («Μπόμπι») Γκιμπ (Bobbi Gibb, γενν. 1942), το 1966. Δεν είχε πάντως εγγραφεί επισήμως, καθότι της το είχε αρνηθεί ο διευθύνων τη διοργάνωση Γουίλ Κλόουνυ, με επιστολή του στην οποία έγραφε ότι «οι γυναίκες είναι φυσιολογικώς ανίκανες» να διατρέξουν την απόσταση ενός μαραθωνίου. Η πρώτη επισήμως εγγεγραμμένη που έτρεξε και τερμάτισε στον αγώνα ήταν η Κάθριν Σουίτσερ, το επόμενο κιόλας έτος, σε ηλικία μόλις 20 ετών. Ξεχωριστός μαραθώνιος γυναικών άρχισε να διεξάγεται από το 1972.

Το 1980 η Ρόζι Ρούις τερμάτισε πρώτη στην κούρσα των γυναικών με εκπληκτικό νέο ρεκόρ διαδρομής, 2:31:56. Οι διοργανωτές την υποπτεύθηκαν και βρήκαν ότι δεν εμφανιζόταν σε βίντεο του αγώνα μέχρι σχεδόν το τέλος της διαδρομής. Η έρευνα που ακολούθησε κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η Ρούις είχε παραλείψει το μεγαλύτερο μέρος του αγώνα και μπήκε στη διαδρομή μόλις 800 μέτρα περίπου πριν τον τερματισμό, οπότε ακυρώθηκε και νικήτρια ανακηρύχθηκε η Καναδή Ζακλίν Γκαρώ με χρόνο 2:34:28, επίσης νέο ρεκόρ γυναικών στη διοργάνωση.

Θάνατοι αθλητών

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1996 ο 61χρονος Σουηδός Χάμφρεϋ Σισάγκε (Humphrey Siesage) πέθανε από καρδιακή προσβολή ενώ έτρεχε στον εκατοστό Μαραθώνιο της Βοστώνης. Το 2002 η Σύνθια Λούσερο, 28 ετών, πέθανε από υπονατριαιμία.[7]

Τρομοκρατική επίθεση του 2013

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Κύριο λήμμα: Τρομοκρατική επίθεση στον μαραθώνιο της Βοστώνης

Στις 15 Απριλίου 2013, στη διάρκεια του 117ου Μαραθώνιου της Βοστώνης, από την έκρηξη δύο αυτοσχέδιων βομβών με διαφορά 14 δευτερολέπτων κοντά στη γραμμή του τερματισμού, έχασαν τη ζωή τους τρεις άνθρωποι και τραυματίστηκαν 183, πολλοί από τους οποίους ακρωτηριάστηκαν.

Αξιοσημείωτοι νικητές και ρεκόρ

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο πρώτος δρομέας που κέρδισε για δεύτερη φορά τον Μαραθώνιο της Βοστώνης ήταν ο Καναδός Τζακ Κάφερυ, το 1901. Ο Αμερικανός Κλάρενς ντε Μαρ κέρδισε τον αγώνα επτά φορές, περισσότερες από κάθε άλλον άνδρα (πρώτη φορά το 1911 και τελευταία το 1930, σε ηλικία 41 ετών), ενώ κατέρριψε και τρεις φορές το ρεκόρ διαδρομής. Στις γυναίκες η Κενυάτισσα Κάθριν Νντερέμπα έχει κερδίσει τις περισσότερες φορές, 4 (την πρώτη το 2002 και την τελευταία το 2005), χωρίς όμως να καταρρίψει ποτέ το ρεκόρ γυναικών του αγώνα. Το σημερινό ρεκόρ αγώνα κατέχει στους άνδρες ο επίσης Κενυάτης Τζέφρεϋ Μουτάι από το 2011 με χρόνο 2:03:02 (επίδοση που δεν αναγνωρίσθηκε ως παγκόσμιο ρεκόρ επειδή ο μαραθώνιος της Βοστώνης έχει πάνω από 42 μέτρα υψομετρική διαφορά μεταξύ αφετηρίας και τερματισμού, είναι δηλαδή υπερβολικά κατηφορικός) και στις γυναίκες η Μπιζουνές Ντέμπα από την Αιθιοπία με χρόνο 2:19:59 από το 2014 (στον αγώνα εκείνο είχε τερματίσει πρώτη η Ρίτα Τζέπτου, η οποία αργότερα ακυρώθηκε εξαιτίας λήψεως απαγορευμένων φαρμάκων ενισχυτικών της αποδόσεως).

Ως προς τις χώρες, οι ΗΠΑ έχουν τις περισσότερες νίκες σε αμφότερα τα φύλα (44 στους άνδρες και 16 στις γυναίκες) και ακολουθεί η Κένυα (με 23 και 12 νίκες αντιστοίχως). Αξιοσημείωτες είναι και οι δύο ελληνικές νίκες, του Παναγιώτη Τριβουλίδη το 1920 και του Στέλιου Κυριακίδη το 1946. Η Ελλάδα είναι έτσι μία από τις 10 μόλις χώρες (και τις 4 μόνο ευρωπαϊκές, μαζί με τη Φινλανδία, το Ηνωμένο Βασίλειο και το Βέλγιο) με τουλάχιστον 2 νίκες στους άνδρες στον Μαραθώνιο της Βοστώνης.


Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ «Marathon Dates». BAA.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Μαΐου 2020. Ανακτήθηκε στις 13 Μαρτίου 2020. 
  2. ↑ «About Us». BAA.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Απριλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 12 Αυγούστου 2019. 
  3. ↑ «Boston Marathon Race Statistics, 2015». Race Statistics, 2015. Boston Athletic Association. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Μαΐου 2015. Ανακτήθηκε στις 10 Μαΐου 2015. 
  4. ↑ «Timeline of Events». Boston Athletic Association. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Μαΐου 2013. Ανακτήθηκε στις 16 Απριλίου 2013. 
  5. ↑ «Q&A: The Boston Marathon». Wasabi Media Group. 20 Απριλίου 2010. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Οκτωβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 4 Απριλίου 2011. 
  6. ↑ «De Castella and Kristiansen Win First Cash Prize». NY Times Co.. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις November 3, 2012. https://web.archive.org/web/20121103084526/http://www.boston.com/zope_homepage/sports/marathon_archive/history/1986.shtml. Ανακτήθηκε στις April 4, 2011. 
  7. ↑ «Fluid Cited in Marathoner's Death», Associated Press, 13 Αυγούστου 2002

Βιβλιογραφία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Tom Derderian: History of the Boston Marathon, Human Kinetics Publishers, 1996, 634 σελίδες
  • Tom Derderian: Boston Marathon, 3η έκδοση του προηγούμενου, επικαιροποιημένη και επηυξημένη, 2017, 827 σελ., ISBN 978-1-5107-2428-0 (E-Book 978-1-5107-2429-7)

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]