Περικλής Ιακ. Αργυρόπουλος

Περικλής Ι. Αργυρόπουλος
Χαρακτικό σχέδιο που απεικονίζει τον ανθυποπλοίαρχο Περικλή Αργυρόπουλο το 1903 με «μεγάλη» στολή του Β.Ναυτικού.
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση	1871[1] Αθήνα
Θάνατος	16  Ιουλίου 1955[1] Αθήνα
Χώρα πολιτογράφησης	Ελλάδα
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	νέα ελληνική γλώσσα
Σπουδές	Σχολή Ναυτικών Δοκίμων
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	πολιτικός διπλωμάτης στρατιώτης
Οικογένεια
Σύζυγος	Ευφροσύνη Μαυρομιχάλη
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Βαθμός/στρατός	ναύαρχος/Ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμα	Υπουργός Συγκοινωνιών της Ελλάδας
δεδομένα

Για τον ομώνυμο πάππο του, δείτε Περικλής Αργυρόπουλος.

Ο Περικλής Αργυρόπουλος (1871-1955), ήταν Έλληνας υποναύαρχος, πολιτικός και διπλωμάτης. Υπηρέτησε ως βουλευτής στην Δ΄ Συντακτική Συνέλευση από το 1920 έως το 1922, στην Αναθεωρητική του 1935 και το 1953 με τον Ελληνικό Συναγερμό, υπηρετώντας μέχρι το θάνατό του.

Βιογραφικά στοιχεία

Οικογενειακή καταγωγή - Σπουδές

Γεννήθηκε στην Αθήνα στις 20 Μαρτίου του 1871, γιος του Ιάκωβου Αργυρόπουλου. Ακολούθησε το ναυτικό στάδιο όπου και εξήλθε από τη Σχολή Δοκίμων. Στον Α΄ Βαλκανικό Πόλεμο ήταν κυβερνήτης του τορπιλοβόλου 14 με το οποίο και τορπίλισε μέσα στον όρμο του Αϊβαλί την τουρκική κανονιοφόρο "Τραπεζούντα".

Παράλληλα από το 1909 που αναμίχθηκε στο Κίνημα του 1909 ασχολήθηκε και με την πολιτική. Το 1917 διετέλεσε υπουργός Συγκοινωνίας^[2] επί κυβερνήσεως Ζαΐμη, καθώς και το 1926 επί κυβερνήσεως Αθανάσιου Ευταξία.^[3]

Η αγορά του Θωρηκτού Αβέρωφ - Βαλκανικοί πόλεμοι (1910-1914)

Αναμφίβολα μια από τις μεγαλύτερες υπηρεσίες του Αργυρόπουλου στην πατρίδα του ήταν ο σημαντικός παρασκηνιακός του ρόλος στην αγορά του θωρηκτού Αβέρωφ. Ο Αργυρόπουλος έπεισε τον υπουργό Ναυτικών Ιωάννη Δαμιανό με τον οποίο είχε άριστες σχέσεις και ουσιαστικά συνδιοικούσε το υπουργείο, να χρησιμοποιηθεί το διαθέσιμο κληροδότημα του Γεωργίου Αβέρωφ για την αγορά ενός ισχυρού θωρηκτού.  Στη διαδικασία της απόφασης βοήθησε και ο προσωπάρχης του υπουργείου Μιχαήλ Γούδας. Μετά από δραματικές διαπραγματεύσεις, η κυβέρνηση Κυριακούλη Μαυρομιχάλη τελικά δαπάνησε 23.650.000 δρχ. για την απόκτησή του. Τα 8.000.000 δρχ. προέρχονταν από το 20% της συνολικής κληρονομιάς του Γεωργίου Αβέρωφ, που είχε παραχωρήσει με τη διαθήκη του στο Ταμείο Εθνικού Στόλου το 1899. Ο Αργυρόπουλος πρωταγωνίστησε τόσο στην εξεύρεση του υπολοιπόμενου ποσού εκμεταλλευόμενος τη συγγενική του σχέση με τον διοικητή της Εθνικής Τράπεζας Ιωάννη Βαλαωρίτη, όσο και στις διαπραγματεύσεις για την τελική αγορά με την ιταλική πλευρά, καθώς το πλοίο προσπαθούσε να αγοράσει εναγωνίως και η τουρκική πλευρά.

Οι μελέτες του για το ελληνικό ναυτικό και την υπηρεσιακή του διαχείριση φαίνεται ότι επηρέασαν και την τακτική του Παύλου Κουντουριώτη κατά τις νικηφόρες ναυμαχίες του Α΄ Βαλκανικού Πολέμου κατά της Τουρκίας. Εκτός από ικανός επιτελικός, ο Αργυρόπουλος υπήρξε αναμφίβολα ικανός και γενναίος ναυτικός και το απέδειξε στον Α΄ Βαλκανικό Πόλεμο καθώς ως κυβερνήτης του τορπιλοβόλου-14 συμμετείχε στην απελευθέρωση του Αγίου Ευστρατίου. Το μεγάλο του επίτευγμα όμως ήταν στις 8 Νοεμβρίου 1912, όταν ως κυβερνήτης του τορπιλοβόλου-14 εισήλθε στο λιμάνι των Κυδωνιών με μια τολμηρή αιφνιδιαστική καταδρομική κίνηση και βύθισε την τουρκική κανονιοφόρο Trabzon. Για την ενέργειά του αυτή, έλαβε εύφημο μνεία του υπουργού Ναυτικών για: «την ενώπιον του εχθρού εκτελεσθείσαν υπέρ Πατρίδος πράξιν». Το ναυτικό αυτό κατόρθωμα έμεινε δυστυχώς στη σκιά του αντίστοιχου κατορθώματος του Νικολάου Βότση, καθώς το δεύτερο έγινε στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης και είχε μεγαλύτερη συμβολική και προπαγανδιστική αξία, αφού η πόλη απελευθερώθηκε λίγες εβδομάδες μετά.

Εθνικός διχασμός και μεσοπόλεμος - κάθοδος στη πολιτική και ανάληψη χαρτοφυλακίων (1914-1932)

Κατά τον εθνικό διχασμό που ακολούθησε μετά το 1914, ο Αργυρόπουλος τάχθηκε χωρίς ενδοιασμούς υπέρ του Θρόνου και κατά του Βενιζέλου. Επέδειξε μεγάλη ναυτική και πολιτική ικανότητα όταν βρέθηκε στην ευρύτερη ναυτική περιοχή της Κέρκυρας ως κυβερνήτης του αντιτορπιλικού Νέα Γενεά, αντιμετωπίζοντας τις ύποπτες κινήσεις ιταλικών πλοίων που είχαν σκοπό να αμφισβητήσουν τα ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα στη περιοχή. Προσπάθησε με επιτηδειότητα να διασώσει το κύρος της Ελλάδας και τα προσχήματα της ουδετερότητας της έναντι των εμπολέμων τηρώντας Σε αναγνώριση των υπηρεσιών του, ορκίστηκε υπουργός συγκοινωνίας το 1916 στη κυβέρνηση Ζαΐμη.  Μετά την εκθρόνιση του βασιλιά Κωνσταντίνου και την ανάληψη της εξουσίας από τους βενιζελικούς, υπουργός Ναυτικών ανέλαβε ο Παύλος Κουντουριώτης που τον αποστράτευσε από το Ναυτικό για πολιτικούς λόγους, όπως έκανε και για το σύνολο των αντιβενιζελικών αξιωματικών του Όπλου.

Εξελέγη βουλευτής Αττικοβοιωτίας τον Νοέμβριο του 1920 με δικό του κόμμα, επανήλθε στις τάξεις του Ναυτικού και αποστρατεύτηκε εκ νέου με αίτησή του στις 29 Οκτωβρίου 1922. Στα μεσοπολεμικά χρόνια ίδρυσε δικό του κόμμα στον ευρύτερο αντιβενιζελικό χώρο και προσπάθησε να συντελέσει στη πολιτική ενοποίηση του χώρου στο επιτυχημένο πρότυπο των εκλογών του 1920, ενώ συμπαρατάχθηκε με τους υπόλοιπους αντιβενιζελικούς πολιτευτές υπέρ της διατήρησης του Θρόνου στο δημοψήφισμα του 1924. Όταν ο δικτάτορας Θεόδωρος Πάγκαλος έκανε πολιτικά ανοίγματα στους αντιβενιζελικούς, ο Αργυρόπουλος ήταν ανάμεσα σε αυτούς που δέχθηκαν να συνεργαστούν μαζί του λαμβάνοντας εκ νέου το χαρτοφυλάκιο της Συγκοινωνίας στη κυβέρνηση Ευταξία. Δεν είναι άσχετη η πληροφορία ότι ο Αργυρόπουλος γνωριζόταν με τον Αθανάσιο Ευταξία από την επανάσταση του 1909, όταν ο τελευταίος είχε αναλάβει υπουργός Οικονομικών στη δοτή κυβέρνηση Μαυρομιχάλη. Από τότε είχε άριστη εικόνα για τον Ευταξία και η αποδοχή του να εισέλθει στη κυβέρνηση ίσως επηρεάστηκε και από αυτό το γεγονός. Η κυβέρνηση είχε μόλις ένα μήνα θητεία καθώς στις 22.8.1926 ανατράπηκε από τον Γεώργιο Κονδύλη, που συνέλαβε όλους τους υπουργούς της και τους απαγόρευσε με (αντισυνταγματικό) νόμο να πολιτευτούν στις επερχόμενες εκλογές.^[4]

Πρέσβης στη Μαδρίτη (1936-1941)

Αργότερα επί κυβερνήσεως Ι. Μεταξά διορίστηκε πρέσβης στη Μαδρίτη.

Κατά τον ελληνοϊταλικό πόλεμο του 1940 και συγκεκριμένα στις 17 Δεκεμβρίου τον συνάντησε ο εκεί πρέσβης της Ουγγαρίας στρατηγός Ρούντολφ Αντόρκα, με τον οποίο διατηρούσε φιλικές σχέσεις, ο οποίος και του μετέφερε γερμανική πρόταση ανακωχής του ελληνοϊταλικού πολέμου. Ο Αργυρόπουλος στην αρχή ξαφνιάστηκε με τους όρους του προτεινόμενου σχεδίου. Λόγω της μεγάλης όμως σπουδαιότητας ζήτησε από τον συνομιλητή του να μάθει τίνος πρωτοβουλία ήταν αυτή ή αν ομιλούσε εξ ονόματος της Γερμανίας ή της Ιταλίας. Τότε ο Αντόρκα του γνώρισε ότι ερχόταν από μια μεγάλη γερμανική προσωπικότητα, που βεβαίως αμέσως αντιλήφθηκε ο Αργυρόπουλος ότι μιλούσε για τον Φον Κανάρι, με τον οποίο οι συνεργασίες του συνομιλητή του του ήταν γνωστές. Πρόσθετα ο Αντόρκα του μετέφερε τη διαβεβαίωση "πως καμία άλλη αξίωση δεν θα ήγειραν οι Γερμανοί".

Τη ίδια ημέρα ο Περικλής Αργυρόπουλος, μη χάνοντας χρόνο, διαβίβασε τηλεγραφικά στην Αθήνα στον Ιωάννη Μεταξά τη γερμανική πρόταση με μια συμπληρωματική έκθεση (εισήγηση) αποδοχής της. Την πρόταση εκείνη βέβαια αρχικά απέρριψε ο Ιωάννης Μεταξάς πλην όμως φαίνεται πως αργότερα περί το τέλος του ίδιου μήνα, μετά την άφιξη στην Ελλάδα του Γκρατσία Πονιέρο, την επανεξέτασε μαζί με τον βασιλέα Γεώργιο όπου και τελικά απορρίφθηκε.

Συγγραφικό Έργο

Συγγραφικά έργα του Περικλή Αργυρόπουλου είναι "Το Ναυτικόν της Ελλάδος πρόγραμμα" (1905), "Οι Έλληνες και η Θάλασσα" που εξέδωσε το 1909 και οι "Αναμνήσεις" που εκδόθηκαν μετά το θάνατό του και που αποτελούν στοιχεία του προσωπικού του ημερολόγιου.

Ο Περικλής Ιακ. Αργυρόπουλος πέθανε από ανακοπή καρδιάς στις 16 Ιουλίου 1955 και η κηδεία του έγινε δημοσία δαπάνη δύο ημέρες αργότερα.^[5] Αδελφή του ήταν η Μαρία Αργυροπούλου, μητέρα της Ασπασίας Μάνου.

Οικογένεια

Νυμφεύτηκε πρώτα την Ευφροσύνη Μαυρομιχάλη (απεβ. Αθήνα 1920) και μετά τη Χαρίκλεια Ράλλη.

Παραπομπές

1. Faceted Application of Subject Terminology. 432241. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
2. «ΚΥΒΕΡΝΗΣΙΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΖΑΪΜΗ». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Αυγούστου 2011. Ανακτήθηκε στις 11 Νοεμβρίου 2008. 
3. «ΚΥΒΕΡΝΗΣΙΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΕΥΤΑΞΙΑ». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Αυγούστου 2011. Ανακτήθηκε στις 11 Νοεμβρίου 2008. 
4. «Περικλής I. Αργυρόπουλος: μια βιογραφία (1871-1953)». Ανακτήθηκε στις 24 Μαΐου 2022. 
5. Απέθανεν ο βουλευτής Περικλής Αργυρόπουλος, εφ. Το Φως, φύλλο 17ης Ιουλίου 1955, σελ. 5.

Πηγές

• "Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια Δρανδάκη" τ.Ε΄, σ.406 και τ. Α΄ (συμπληρ.), σ.684