Πηνειός (Θεσσαλία)

Συντεταγμένες: 39°56′2.0″N 22°43′3.0″E / 39.933889°N 22.717500°E / 39.933889; 22.717500

Πηνειός
Ο ποταμός Πηνειός στον χάρτη
ΠηγέςΠίνδος
ΕκβολέςΑιγαίο Πέλαγος Θερμαϊκός Κόλπος
Ελλάδα ΕλλάδαΕλλάδα Ελλάδα
Μήκος216 km
ΠαραπόταμοιΕνιπέας, Τιταρήσιος, Πορταϊκός και Ληθαίος
Χάρτης
wikidata (π • σ • ε )

Ο Πηνειός, επίσης γνωστός ως Σαλαβριάς, είναι ποταμός στη Θεσσαλία της Ελλάδας. Οι πηγές του βρίσκονται στην Πίνδο. Δεχόμενος όλα τα νερά από τους συγκλίνοντες ακτινοειδώς παραπόταμους της Δυτικής Θεσσαλίας, δηλαδή του Ορεινού Όγκου της Πύλης, τα οποία άλλοτε σχημάτιζαν λίμνη και ρέοντας από τα στενά της Καλαμπάκας, που από τη διαβρωτική του ενέργεια δημιουργήθηκαν τα Μετέωρα, φθάνει στον Θεσσαλικό κάμπο, όπου διασχίζοντας το πέρασμα της περίφημης Κοιλάδας των Τεμπών, μεταξύ Ολύμπου και Όσσας, εκβάλλει στο Αιγαίο (νότιος Θερμαϊκός Κόλπος) δημιουργώντας το Δέλτα του κοντά στην περιοχή Στόμιο. Στo μέσο της κοιλάδας των Τεμπών κοντά στην Παλαιά Εθνική Οδό βρίσκεται η εκκλησία της Αγίας Παρασκευής, που χτίστηκε περίπου το 1910, η οποία επικοινωνεί με την απέναντι όχθη με κρεμαστή πεζογέφυρα που κατασκευάστηκε το 1960 σε σχέδια του αρχιτέκτονα Παύλου Μυλωνά.[1]

Ρύπανση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Πηνειός δέχεται πιέσεις από κάθε είδους παραγωγικές δραστηριότητες των περιοχών που διασχίζει, καθώς το μείζον πρόβλημα είναι η μεγάλη μείωση της παροχής του κατά τους θερινούς μήνες, πράγμα που προκαλεί σημαντική επιβάρυνση της ποιότητας των νερών του[2]. Αυτό συμβαίνει λόγω της λειψυδρίας των καλοκαιρινών μηνών και της υπέρμετρης άντλησης νερού για άρδευση χιλιάδων στρεμμάτων του Θεσσαλικού Κάμπου.[2][3][4] Η ρύπανση του ποταμού οφείλεται κυρίως στα αστικά απόβλητα, τα λύματα από κτηνοτροφικές μονάδες και τα απόβλητα των βιομηχανιών κυρίως από τυροκομεία. Επιπλέον, η υπέρμετρη χρήση ζιζανιοκτόνων και φυτοφαρμάκων επιβαρύνουν σημαντικά τη μόλυνση. Τα κύρια θύματα της μόλυνσης είναι οι ζωντανοί οργανισμοί που ζουν στον ποταμό. Μέσα στο πέρασμα των χρόνων έχουν βρεθεί τεράστιες ποσότητες νεκρών ψαριών. Σε κίνδυνο βρίσκονται, επίσης, και οι εκτάσεις που αντλούν νερό από τον ποταμό.[5] Το 2005 ο Πηνειός κατατάχθηκε δεύτερος σε λίστα με τους πιο μολυσμένους ποταμούς της Ευρώπης.[6]

Βιοποικιλότητα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παρά τη μόλυνση ο ποταμός παραμένει πλούσιος σε βιοποικιλότητα. Τα παραποτάμια δάση περιέχουν ιτιές, πλατανιές, λεύκες, σκλήθρα, σφενδάμια, πικροκαστανιές, ελατοδάση και δρυοδάση. Επιπλέον, οι παραόχθιες περιοχές του είναι γνωστές για την ορνιθοπανίδα. Δεκάδες είδη κατοικούν στην περιοχή όπως φιδαετοί, ξεφτέρια και μπούφοι. Ακόμη, μπορεί να συναντήσει κανείς, μεταξύ άλλων, σταχτοτσικνιάδες, πελαργούς και καλαμόκιρκους είτε στις εκβολές είτε στα χωράφια κοντά στον ποταμό.[2]

Κυριότεροι παραπόταμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το συνολικό μήκος του είναι 216 χιλιόμετρα. Κυριότεροι παραπόταμοι του είναι: Ο Τιταρήσιος, ο Ενιπέας, ο Καλέτζης, ο Πορταϊκός, ο Ληθαίος, το ρέμα Μουργκάνι, ο Πάμισος, ο Καράμπαλης, ο Λείψιμος, ο Ιών, ο Ιταλικός, ο Σοφαδίτης, ο Φαρσαλιώτης, ο Γαύρας, ο Νεοχωρήτης, ο Ελασσονίτης και ο Μέγας.

Ονομασία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κατά την Ελληνική Μυθολογία ο Πηνειός ήταν γιος του Ωκεανού και της Τιθύος, όπως όλοι άλλωστε οι ποταμοί κατά την ιδεοανθρωπόμορφη τότε αντίληψη.

Με το όνομα Σαλαβριάς φέρεται κατά τον Μεσαίωνα, όπου πρώτη που τον ονομάζει έτσι είναι η Άννα Κομνηνή, το 1150 μ.Χ..

Από τον Όμηρο χαρακτηρίζεται αργυροδίνης. [7]

Δείτε επίσης

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ «Το Προσκύνημα της Αγίας Παρασκευής Τεμπών». Ιερά Μητρόπολις Λαρίσης και Τυρνάβου. 25 Ιουλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 28 Απριλίου 2023. 
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 «Πηνειός (Θεσσαλικός)». Natura Graeca. Ανακτήθηκε στις 28 Απριλίου 2023. 
  3. ↑ ««Στέγνωσε» ο Πηνειός - Εικόνες που θυμίζουν έρημο». Athens Voice. 26 Αυγούστου 2021. Ανακτήθηκε στις 28 Απριλίου 2023. 
  4. ↑ «Πηνειός: Στέρεψε από νερό το ποτάμι (βίντεο)». Η Καθημερινή. 26 Αυγούστου 2021. Ανακτήθηκε στις 28 Απριλίου 2023. 
  5. ↑ Ελαφρύς, Γιάννης (26 Οκτωβρίου 2012). «Γεμάτος ρύπανση ο Πηνειός». Η Καθημερινή. Ανακτήθηκε στις 5 Δεκεμβρίου 2022. 
  6. ↑ «Ρύπανση του Πηνειού ποταμού». WWF. 8 Ιουλίου 2005. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 5 Μαρτίου 2016. 
  7. ↑ «Δήμος Λάρισας, Πηνειός». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Μαΐου 2016. Ανακτήθηκε στις 28 Μαρτίου 2011. 

Πηγές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • "Νεώτερον Εγκυκλοπαιδικόν Λεξικόν Ηλίου", τ.15ος, σ.872

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]