Ο Ραφαέλ Λαπέσα (Rafael Lapesa, Βαλένθια, 8 Φεβρουαρίου 1908 - Μαδρίτη1 Φεβρουαρίου 2001) ήταν Ισπανός γλωσσολόγος και φιλόλογος, μέλος της Βασιλικής Ακαδημίας και της Βασιλικής Ακαδημίας της Ιστορίας της Ισπανίας. Αποτέλεσε μαζί με άλλους Ισπανούς φιλολόγους και γλωσσολόγους, μέλος της δεύτερης γενιάς της Ισπανικής Σχολής Γλωσσολογίας.
Σπούδασε Φιλολογία στο Κεντρικό Πανεπιστήμιο της Μαδρίτης και στο Κέντρο Ιστορικών Μελετών υπό τους Ραμόν Μενέντεθ Πιδάλ, Αμέρικο Κάστρο και Τομάς Ναβάρο Τομάς. Έλαβε το διδακτορικό του πτυχίο με μια διατριβή σχετική με την αστουριανική γλώσσα και εργάστηκε στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση και σε διάφορα πανεπιστήμια. Μετά τον Εμφύλιο (όπου είχε εργαστεί ως δάσκαλος αναλφάβητων στρατιωτών της Δημοκρατίας) και μέχρι το 1958 κατείχε την έδρα Ιστορία της Ισπανικής Γλώσσας στο Πανεπιστήμιο Κομπλουτένσε. Υπήρξε προσκεκλημένος καθηγητής σε πολυάριθμα πανεπιστήμια των ΗΠΑ όπως το Χάρβαρντ, το Μπέρκλεϊ και το Πρίνστον και της Λατινικής Αμερικής όπως το Κολέγιο του Μεξικού και τα πανεπιστήμια του Πουέρτο Ρίκο και του Μπουένος Άιρες. Εντάχθηκε στη Βασιλική Ακαδημία της Ισπανίας το 1954 και διηύθυνε το Ιστορικό Λεξικό της Ισπανικής Γλώσσας.[4]
Εξέδωσε σημαντικά βιβλία αναφοράς της ισπανικής γλωσσολογίας όπως το Historia de la lengua española (1942) και τη συλλογή άρθρων του Estudios de morfosintaxis histórica del español και της ισπανικής φιλολογίας ενώ προώθησε την ιστορική σύνταξη και την λογοτεχνική υφολογία όπου συνδύασε τις ιδέες του Σαρλ Μπαλί με τον δομισμό. Ασχολήθηκε και με την καταλανική λογοτεχνία με μελέτες γύρω από τον Ζόρδι ντε Σαν Ζόρδι και τον Ρόις ντε Κορέλια.[5] Μεταξύ των μαθητών του ξεχωρίζουν ο πρωταγωνιστής των διαλεκτολογικών μελετών στο Μεξικό, Χουάν Μιγέλ Λόπε Μπλανκ.