Ο Ρούντολφ Ες (γερμανικά: Rudolf Franz Ferdinand Höß· Μπάντεν-Μπάντεν, Γερμανία, 25 Νοεμβρίου 1901 - Όσβιετσιμ, Πολωνία, 16 Απριλίου 1947) ήταν Γερμανός εθνικοσοσιαλιστής, διοικητής του στρατοπέδου συγκέντρωσης και εξόντωσης Άουσβιτς.
Ο Ρούντολφ Φραντς Φέρντιναντ Ες γεννήθηκε στις 25 Νοεμβρίου 1900, γιος θρήσκων καθολικών γονέων. Ο αυστηρός πατέρας του περίμενε από τον γιο του να γίνει ιερέας. Μετά τον θάνατο του πατέρα του, ο 15χρονος Ες εγκατέλειψε το σχολείο και δήλωσε εθελοντής στον γερμανικό στρατό (ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος είχε ήδη αρχίσει). Πολέμησε στην Τουρκία, όπου στην ηλικία των 17 ετών τιμήθηκε ως υπαξιωματικός με το παράσημο Σιδηρού Σταυρού (Eisernes Kreuz). Το 1919 προσχώρησε στην ελεύθερη δεξιά πολιτοφυλακή "Ρόσμπαχ" (Freikorps Roßbach) και αγωνίστηκε στα βαλτικά κράτη, στην κοιλάδα του Ρουρ και στην Άνω Σιλεσία. Την περίοδο αυτή έζησε κάνοντας αποσπασματικές εργασίες. Οι προσωπικές ήττες που βίωσε το διάστημα αυτό παρ' ολίγο να τον οδηγήσουν στην αυτοκτονία. Νέο θάρρος του έδωσε το Εθνικοσοσιαλιστικό Γερμανικό Εργατικό Κόμμα (NSDAP), στο οποίο προσχώρησε το 1922.
Το 1923 βοήθησε στη διοργάνωση και πραγματοποίηση της δολοφονίας του μέλους του Λαϊκού Κόμματος της Ελευθερίας Βάλτερ Κάντοβ (Walter Kadow). Στους συνενόχους του ανήκε και ο Μάρτιν Μπόρμαν, ο κατοπινός του υποστηρικτής. Ο Ες καταδικάστηκε σε 10 χρόνια ειρκτή, αφέθηκε ελεύθερος όμως το 1928 κατόπιν εξαγγελίας γενικής αμνηστίας.
Πέρασε τα επόμενα χρόνια στην ανατολική Πρωσία, όπου ασχολήθηκε με τη γεωργία και δραστηριοποιήθηκε σε διάφορους ακροδεξιούς συνδέσμους, όπως π.χ. στο Artam e. V. Αυτό το διάστημα γνώρισε τον Χάινριχ Χίμλερ, ο οποίος ενθουσιάστηκε από τη δουλοπρέπεια και την ακρίβεια του Ες. Το 1934 του πρότεινε να προσχωρήσει στα SS. Το ίδιο έτος ο Ες ανέλαβε την πρώτη του θέση σε στρατόπεδο συγκέντρωσης, στο Νταχάου, όπου ήταν υπεύθυνος τμήματος του στρατοπέδου. Το 1938 έγινε υπασπιστής του διοικητή του στρατοπέδου συγκέντρωσης Ζάξενχαουζεν.
Τον Μάιο του 1940 διορίστηκε διοικητής του Στρατοπέδου Άουσβιτς. Τη θέση αυτή κατείχε μέχρι τις 9 Νοεμβρίου 1943. Το διάστημα αυτό αποδείχτηκε εξαιρετικά ασυγκίνητος μαζικός δολοφόνος. Ο Ες ήταν το πρωταρχικό παράδειγμα του πειθαρχημένου, ανίκανου για κριτική, μικροαστού - εκτελεστή διαταγών.
Ως διοικητής του Άουσβιτς αποφάσισε να χρησιμοποιηθεί το - ως τότε χρησιμοποιούμενο ως εντομοκτόνο - αέριο Zyklon B για την μαζική εξόντωση κρατουμένων, επειδή ήταν περισσότερο "αποτελεσματική" και "οικονομική" μέθοδος από την εκτέλεση με πυροβόλο όπλο. Τον Δεκέμβριο του 1943 εγκατέλειψε το Άουσβιτς και έγινε διευθυντής του τμήματος D, της κύριας οικονομικής και διοικητικής υπηρεσίας των SS. Το 1944 επέστρεψε στο Άουσβιτς για να βοηθήσει στην οργάνωση της εξόντωσης των ούγγρο-εβραίων. Το 1946 συνελήφθη από τη βρετανική στρατιωτική αστυνομία και παραδόθηκε στην Πολωνία. Στις 2 Απριλίου 1947 ο Ες καταδικάστηκε σε θάνατο και στις 16 Απριλίου οδηγήθηκε στην αγχόνη στο στρατόπεδο Άουσβιτς, μπροστά στην παλιά του κατοικία.
Το Άουσβιτς επιλέχθηκε από τον Χάινριχ Χίμλερ σαν το κύριο στρατόπεδο της εκτέλεσης του σχεδίου της τελικής λύσης λόγω της απομακρυσμένης θέσης του, της εύκολης πρόσβασης με σιδηρόδρομο και της μεγάλης ελεύθερης έκτασης γύρω από τις εγκαταστάσεις. Σε συνάντηση που έγινε το 1941 στο Βερολίνο, ο Χίμλερ ενημέρωσε τον Ες ότι ο Χίτλερ είχε αποφασίσει για την εκτέλεση του σχεδίου και ότι θα λάμβανε περαιτέρω εντολές από τον Άιχμαν. Επί πλέον του είπε ότι το όλο σχέδιο είναι μυστική επιχείρηση του Ράιχ και ότι κάνεις δεν θα έπρεπε να μάθει για αυτό, πράγμα που ο Ες τήρησε μέχρι το τέλος του 1942, οπότε και είπε στη γυναίκα του τον σκοπό ύπαρξης του στρατοπέδου. [14] Αφού επισκέφτηκε το στρατόπεδο εξόντωσης στην Τρεμπλίνκα, ώστε να ενημερωθεί για τις τακτικές που χρησιμοποιούσαν εκεί για την μαζική εξόντωση των κρατουμένων, ο Ες τελειοποίησε τις τεχνικές και με την επέκταση που έγινε στο στρατόπεδο κατά τη διάρκεια της διοίκησής του, το μετέτρεψε στην καλύτερη και πιο αποτελεσματική μηχανή μαζικής εξόντωσης, κάνοντας το Άουσβιτς το γνωστότερο από όλα τα στρατόπεδα συγκέντρωσης της ναζιστικής Γερμανίας.
Ο Ες βελτίωσε τις μεθόδους εκτέλεσης χτίζοντας θαλάμους αερίων 10 φορές μεγαλύτερους από αυτούς της Τρεμπλίνκα, ώστε να σκοτώνουν 2.000 ανθρώπους αντί για 200 που μπορούσαν στην Τρεμπλίνκα. Σύμφωνα με τα λεγόμενα του ιδίου στην ένορκη γραπτή κατάθεση κατά την δίκη της Νυρεμβέργης:
Μία ακόμα βελτίωση που κάναμε σε σχέση με την Τρεμπλίνκα ήταν ότι ενώ στην Τρεμπλίνκα τα θύματα σχεδόν πάντα ήξεραν ότι επρόκειτο να εκτελεστούν, στο Άουσβιτς καταφέρναμε να τους ξεγελάσουμε και νόμιζαν ότι πάνε για καθαρισμό (συνήθως από ψείρες). Βέβαια, συχνά συνειδητοποιούσαν τις πραγματικές μας προθέσεις και υπήρχαν ταραχές και δυσκολίες εξαιτίας αυτού. Πολύ συχνά οι γυναίκες έκρυβαν τα παιδιά τους κάτω από στίβες με ρούχα, αλλά πάντα τα βρίσκαμε και τα στέλναμε και αυτά για εξολόθρευση.[15]
Ο Ες εξήγησε πώς 10.000 άνθρωποι μπορούσαν να εξοντωθούν μέσα σε 24 ώρες:
Από τεχνική άποψη δεν ήταν και τόσο δύσκολο - δεν θα ήταν δύσκολο να εξολοθρεύσουμε ακόμα περισσότερους... Η θανάτωση έπαιρνε τον λιγότερο χρόνο, και μπορούσες να σκοτώσεις 2.000 ανθρώπους σε μισή ώρα, αλλά ήταν το κάψιμο που έπαιρνε την περισσότερη ώρα. Η θανάτωση ήταν εύκολη και δεν χρειάζονταν καν φρουροί για να τους πάνε στους θαλάμους αερίων, καθώς νόμιζαν ότι πήγαιναν για ντους, όπου αντί για νερό τους ρίχναμε δηλητηριώδη αέρια. Η όλη ιστορία γινόταν πολύ γρήγορα.[16]
Ο Ες ήταν το περισσότερο διάστημα στη δίκη του τελείως απαθής και δεν φαινόταν να συνειδητοποιούσε το μέγεθος των πράξεων του. Κατά τη διάρκεια της δίκης, όταν κατηγορήθηκε ότι θανάτωσε τριάμισι εκατομμύρια κόσμο, απάντησε:
Όχι, ήταν μόνο δυόμισι εκατομμύρια. Οι υπόλοιποι πέθαναν από αρρώστιες και ασιτία. [17]