Σύνοψις Ιστοριών

Σύνοψις Ιστοριών
Η μοναδική σωζόμενη αυθεντική απεικόνιση του υγρού πυρός
ΤίτλοςΣύνοψις Ιστοριών
ΓλώσσαΕλληνικά
ΜορφήΕλληνική Γραμματεία
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π • σ • ε )

Η Σύνοψις Ιστοριών είναι ιστοριογραφικό έργο του Ιωάννη Σκυλίτζη, το οποίο χρονολογείται στη δεκαετία του 1070. Εικονογραφημένο χειρόγραφο, αντίγραφό του, σώζεται στην Εθνική Βιβλιοθήκη της Ισπανίας.

Περιεχόμενο

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το έργο γράφτηκε τη δεκαετία του 1070. Περιέχει την ιστορία των Βυζαντινών αυτοκρατόρων από τον θάνατο του αυτοκράτορα Νικηφόρου Α´ το 811 μέχρι την εκθρόνιση του Μιχαήλ ΣΤ´ το 1057 και είναι συνέχεια του Χρονικού του Θεοφάνη.

Το χειρόγραφο

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το εικονογραφημένο με 574 μινιατούρες χειρόγραφο (γνωστό ως Skylitzes Matritensis, Codex Græcus Matritensis Ioannis Skylitzes ή Madrid Skylitzes) του Βυζαντίου σώζεται στην Ισπανική Εθνική Βιβλιοθήκη στη Μαδρίτη, με σήμανση Codex Vitr. 26-2. Είναι το μοναδικό εικονογραφημένο χειρόγραφο της μέσης Βυζαντινής εποχής που σώζεται στις ημέρες μας.

Οι Βυζαντινοί αποκρούουν τη ρωσική επίθεση του 941

Αυτό δημιουργήθηκε μεταξύ των ετών 1150 και 1175 στη νορμανδική βασιλική αυλή στο Παλέρμο με πρότυπο ένα χειρόγραφο από το Αυτοκρατορικό Σκριπτόριο της Κωνσταντινούπολης. Ένας από τους δύο συγγραφείς του κειμένου ήταν πιθανόν υπάλληλος της νορμανδικής βασιλικής αυλής[1]. Το μονόστηλο κείμενο διακόπτεται από μία έως τρεις μινιατούρες, οι οποίες συνήθως απεικονίζουν το κείμενο αμέσως πριν ή μετά τη μινιατούρα και έχουν περισσότερο ή λιγότερο εκτενείς λεζάντες.

Το χειρόγραφο περιλαμβάνει πολλές παραστάσεις τειχισμένων πόλεων που αναφέρονται στο κείμενο, στις οποίες περιλαμβάνονται και θρησκευτικά κτίρια, όπως η Νίκαια, η Έδεσσα και ο Μυστράς. Οι πόλεις του Ευρίπου (στην Ακαρνανία) και της Θεσσαλονίκης εμφανίζονται ως παλάτια. Στην τελευταία εμφανίζεται και η εκκλησία του Αγίου Δημητρίου, προστάτη της πόλης, ο οποίος έσωσε θαυματουργικά τους κατοίκους της από την πολιορκία των Βουλγάρων[2].

Οι Σέρβοι σφαγιάζουν τους Βυζαντινούς σε ορεινά περάσματα

Οι ειδικοί διακρίνουν στις μινιατούρες του χειρογράφου κάποιες με καθαρά βυζαντινή έμπνευση και άλλες με δυτική επιρροή. Ορισμένες παρουσιάζουν επίσης εξοικείωση με το ύφος ισλαμικών έργων ζωγραφικής. Η ομάδα που τις δημιούργησε, αφομοιώνει σε αυτές και τις τρεις επιρροές, οι οποίες ήταν παρούσες στη Σικελία εκείνη την εποχή. Η ιστορία των Ανατολικών Αυτοκρατόρων αναμφίβολα ενέπνεε τους Νορμανδούς βασιλείς της Σικελίας και κολάκευε τις αυτοκρατορικές φιλοδοξίες τους[3].

Ακριβώς αυτός ο συνδυασμός βυζαντινών, δυτικών και αραβικών στοιχείων στις μινιατούρες προσδίδει στο χειρόγραφο ιδιαίτερη πολιτιστική σημασία. Τον 15ο αιώνα αναφέρεται στην κατοχή της Μονής του Σωτήρος στη Μεσσήνη της Σικελίας[α]. Το 1712 περιήλθε στην Εθνική Βιβλιοθήκη της Ισπανίας[3].

Εικόνες

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Εικονογραφήσεις από τη Σύνοψη Ιστοριών
α. Ο Λέων ΣΤ΄ με βουλγαρική αντιπροσωπία
β. Η Μάχη του Βουλγαρόφυγου
α. Ο Λέων ΣΤ΄ με βουλγαρική αντιπροσωπία
β. Η Μάχη του Βουλγαρόφυγου  
Ο Θωμάς ο Σλάβος αναζητεί καταφύγιο στους Άραβες
Ο Θωμάς ο Σλάβος αναζητεί καταφύγιο στους Άραβες  
α. Ο Θωμάς ο Σλάβος διαπραγματεύεται με τους Σαρακηνούς
β. Τα στρατεύματα του Θωμά νικούν τον αυτοκρατορικό στρατό
α. Ο Θωμάς ο Σλάβος διαπραγματεύεται με τους Σαρακηνούς
β. Τα στρατεύματα του Θωμά νικούν τον αυτοκρατορικό στρατό  
α. Η δολοφονία του Βάρδα στα πόδια του Μιχαήλ Γ΄ (865-866)
β. Επιστροφή του στρατού και στέψη του Βασιλείου Α΄ ως συμβασιλέα
α. Η δολοφονία του Βάρδα στα πόδια του Μιχαήλ Γ΄ (865-866)
β. Επιστροφή του στρατού και στέψη του Βασιλείου Α΄ ως συμβασιλέα  

Υποσημειώσεις και παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Υποσημειώσεις

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ Αναφέρεται ότι ο Κωνσταντίνος Λάσκαρις, ο οποίος τότε ζούσε στην περιοχή, το κράτησε στα χέρια του και το διάβαζε[4] στη Μονή του Σωτήρος.

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ Guglielmo Cavallo: La cultura italo-greca nella produzione libraria. Στο: I Bizantini in Italia, Μιλάνο 1982, σελ. 559.
  2. ↑ Σαράντη, Ελένη Γ. (2010). Architecture as icon : perception and representation of architecture in Byzantine art. New Jersey: Princeton University Art Museum. ISBN 978-0-300-12211-4. 
  3. ↑ 3,0 3,1 The Glory of Byzantium, σελίδες 501-502.
  4. ↑ Σκυλίτσης, Ιωάννης. ««Χρονογραφία», Νεοελληνική μετάφραση με τις μικρογραφίες του Κώδικα της Μαδρίτης». Ανακτήθηκε στις 28 Μαΐου 2020. [νεκρός σύνδεσμος]

Βιβλιογραφία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Evans, Helen C.· Wixom, William D. (1997). The Glory of Byzantium, art and culture of the Middle Byzantine era, A.D. 843-1261. New York: The Metropolitan Museum of Art. ISBN 978-0-8109-6507-2. 
  • Sebastián Cirac Estopañán: Scylitzes Matritensis I: Reproducciones y miniatures. Herder, Βαρκελώνη & Μαδρίτη, 1965.
  • André Grabar, Manolis Manoussakas: Die Madrider Bilderhandschrift des Skylitzes (Scylitzes Matritensis) in Faksimile: Scylitzes Matritensis I: Reproducciones y miniatures por Sebastian Cirac Estopañan. Βαρκελώνη & Μαδρίτη, 1965.
  • André Grabar, Manolis Manoussakas: L'illustration du manuscrit de Skylitzès de la Bibliothèque Nationale de Madrid. Institute Hellenique d'Études Byzantines et Postbyzantines, Βενετία 1979.
  • Synopsis Historiarum. Κώδικας Vitr. 26-2 της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Μαδρίτης; Codex Matritensis Graecus Vitr. 26-2 conscripta a Joanne Scylitze. Εκδόσεις Μίλητος, Αθήνα 2000, ISBN 960-8460-16-6.
  • Βασιλική Τσαμακδά: The Illustrated Chronicle of Ioannes Skylitzes., Alexandros Press, Leiden 2002, ISBN 90-806476-2-4.
  • Bente Bjørnholt, J. Burke, (Hrsg.): The Cultures and Contexts of the Madrid Skylitzes, International Medieval Congress, University of Leeds 2005.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]