Benzaldehido | |||
Bastona kemia strukturo de la Benzaldehido | |||
Tridimensia strukturo de la Benzaldehido | |||
Migdalujo, arbo kiu donas amigdalinon, antaŭanton de la benzaldehido. | |||
| |||
Kemia formulo | |||
CAS-numero-kodo | 100-52-7 | ||
ChemSpider kodo | 235 | ||
PubChem-kodo | 240 | ||
Merck Index | 15,1060 | ||
Fizikaj proprecoj | |||
Aspekto | senkolora aŭ flaveca likvaĵo forte refrakta | ||
Molmaso | 106.12 g·mol-1 | ||
Denseco | 1.044 g cm−3 | ||
Fandpunkto | −57 °C | ||
Bolpunkto | 178.1 °C | ||
Refrakta indico | 1,5456 | ||
Ekflama temperaturo | 64 °C | ||
Memsparka temperaturo | 192 °C | ||
Solvebleco | Akvo: 3,3 g/L (20 °C)
| ||
Mortiga dozo (LD50) | 1200 mg/kg (buŝe) | ||
Sekurecaj Indikoj | |||
Risko | R22 | ||
Sekureco | S24 | ||
Pridanĝeraj indikoj | |||
Danĝero
| |||
GHS etikedigo de kemiaĵoj[1] | |||
GHS Damaĝo-piktogramo | |||
GHS Signalvorto | Damaĝa substanco | ||
GHS Deklaroj pri damaĝoj | H227, H302+312, H315, H320, H317, H334, H401, H412 | ||
GHS Deklaroj pri antaŭgardoj | P210, P261, P264, P270, P272, P273, P280, P301+312, P302+352, P304+341, P305+351+338, P330, P333+313, P337+313, P342+311, P362, P370+378, P403+235, P501 | ||
(25 °C kaj 100 kPa) |
Benzaldehido estas organika kombinaĵo konsistante je benzena ringo kaj formiila (R-COH) substituanto. Ĝi estas la plej simpla aromata aldehido kaj unu el la plej industrie utilaj substancoj. Ĉi-senkolora likvaĵo posedas karakterizan migdalecan odoron.[2][3] Benzaldehido estas la ĉefa komponaĵo en la oleo de amaraj migdaloj kaj povas ekstraktiĝi per serio da aliaj naturaj fontoj.
Sinteza benzaldehido estas odorigagento kiu imitas la migdalan ekstraktaĵon, kiu uzatas por odorigi kukojn kaj aliajn bakitaĵojn. Benzaldehido ĉeestas en la esenco de Pleurotus ostreatus. Ĉi-substanco estas iom damaĝa al okuloj kaj mukoza membrano de la spira sistemo. Pro ĝia malalta volatileco ĝiaj stimulaj efektoj ne estas sufiĉaj por kaŭzi damaĝojn.
Justus von Liebig (1803-1873) kaj Friedrich Wöhler (1800-1882), du eminentaj germanaj sciencistoj, studis la proprecojn de la amara migdaloleo kaj malkovris ke la sama grupo (benzoila aŭ C6H5CO-) senŝanĝe pasas tra varieco da reakcioj -- ĝi estas la tiam nomata "radikalo". Von Liebig kaj Wöhler estis stimulitaj de esploroj faritaj en Francio: en 1830, la kemiistoj Pierre Jean Robiquet (1780-1840) kaj Antoine Charlard (1796-1879) konvertis la oleon de amaraj migadloj en benzoata acido per oksidado.
Ili same kreis neŭtralan komponaĵon kiu malkomponiĝis al benzoata acido kaj alia kristaleca substanco kiu formis la saman acidon ekde la oleo. Ili nomis la kristalecan materialon amigdalino kaj deduktis ke la oleo estis la benzoila radikalo.
Provante sistematigi la organikan kemion, von Liebig pli malfrue disvolvis lia teorio pri la radikaloj, kiu hipoteze asertas ke organikaj komponaĵoj estas rezulto de interagoj kaj transformoj de radikaloj anstataŭ atomoj. Pli malfrue, la vorto "radikalo" estis uzata por determinado de atomo aŭ grupo da atomoj enhavante malparigitan elektronon, kaj do ĝi iĝis sinonimo de "libera radikalo", signifante "nekombinita radikalo".[4]
En 1803, D-ro Schrader, en Berlino, malkovris ke pistitaj migdaloj liberigis "prusian acidon". La unuaj kiuj detektis la glikozidon en la substanco estis la francaj kemiistoj Robiquet kaj Charlard, en 1830. En 1837, Liebig kaj Wöhler esplori la strukturon de la komponaĵo kaj malkovris ke ĝi enhavas benzaldehidon, cianidan acidon kaj sukeron.
En antikva Egiptio, semoj de persikoj estis uzataj en la ekzekutado de mortopuno. Tamen, eĉ en la hodiaŭaj tagoj, dum farado de la germana tradicia fruktohava pano konata kiel "Stollen", kelkaj amaraj migdaloj devas aldoniĝi al la pasto por proporcii la ĝustan guston. Tamen, tiaj fruktoj ne estas vendeblaj en superbazaroj, sed en farmacioj kaj en etaj kvantoj enhavante adekvatan konsilon.
Malgraŭ tio, semoj de amaraj migdaloj povas konsideriĝi specialaĵo. Cianogenaj glikozidoj estas serioza problemo en pluraj ĉiutagaj manĝaĵoj en tropikaj landoj tiaj kiaj la maniokoj, batatoj, bambuoĝermoj kaj limofazeoloj.[5]