Edoardo Boncinelli (Rodi, 18-an de majo 1941) estas itala fizikisto kiu tamen esploris kaj verkis kaj instruis precipe genetikon.
Naskiĝinta de florencaj gepatroj kaj vivinta en Florenco, Edoardo Boncinelli magistriĝis pri fiziko ĉe la Universitato de Florenco per eksperimenta tezo pri kvanta elektroniko (referenato: Giuliano Toraldo di Francia).
De 1968 ĝis 1992 li praktikis laŭlonge de pli ol 20 jaroj esploran aktivecon en la kampo de la genetiko ĉe la Instituto de Genetiko kaj Biofiziko de la CNR de Napolo, antaŭe kiel stipendiulo kaj poste kiel oficiala esploristo. Dum la longa napola periodo li alternigis la esploran aktivecon kun tiu instrua ĉe la fakultato de la sciencoj kaj tiu de medicino kaj kirurgio de la Universitato de Napolo. Ĝuste en tiu esplora periodo (1985) li, kune kun Antonio Simeone, malkovris la omeotikajn genojn en la homo, nome la arkitektoj kiuj projektas la disvolvon de la organismo.
Li estis direktoro de la laboratorio de molekula biologio de la kresko ĉe la Universitata Scienca Instituto Sankta Rafaelo kaj direktoro ĉe la Centro por la studo pri la molekula kaj ĉela farmakologio de CNR de Milano. La samo okazis en aliaj esploraj centroj.
Li ne disdegnis kulti, kiel apartan ĉevaleton, la antikvan grekan literaturon el kiu tradukis kaj publikigis kolekton de poemoj el Mimnermo, Alkmano, Arkiloko kaj Sapfo): 365 lirikoj, unu por ĉiu tago de la jaro.
- A caccia di geni, Roma, Di Renzo, 1986. ISBN 88-86044-50-X; 2001. ISBN 88-86044-50-X
- I nostri geni. La natura biologica dell'uomo e le frontiere della ricerca, Torino, Einaudi, 1998. ISBN 88-06-13735-2
- Il cervello, la mente e l'anima. Le straordinarie scoperte sull'intelligenza umana, Milano, Mondadori, 1999. ISBN 88-04-45841-0
- Le forme della vita, Torino, Einaudi, 2000. ISBN 88-06-15195-9
- La serva padrona. Fascino e potere della matematica, con Umberto Bottazzini, Milano, Raffaello Cortina, 2000. ISBN 88-7078-651-X
- Pensare l'invisibile. Dal DNA all'inconscio, con Aldo Carotenuto, Milano, Bompiani, 2000. ISBN 88-452-4663-9
- Prima lezione di biologia, Roma, Laterza, 2001. ISBN 88-420-6435-1
- Edoardo Boncinelli, La mente che studia se stessa, prefazione in Joseph LeDoŭ, Il sé sinaptico. Come il nostro cervello ci fa diventare quelli che siamo, Milano, Raffaello Cortina, 2002. ISBN 88-7078-795-8
- Io sono, tu sei. L'identità e la differenza negli uomini e in natura, Milano, Mondadori, 2002. ISBN 88-04-50437-4
- Tempo delle cose, tempo della vita, tempo dell'anima, Roma, Laterza, 2003. ISBN 88-420-7144-7
- Il posto della scienza. Realtà, miti, fantasmi, Milano, Mondadori, 2004. ISBN 88-04-52452-9
- Verso l'immortalità? La scienza e il sogno di vincere il tempo, con Galeazzo Sciarretta, Milano, Raffaello Cortina, 2005. ISBN 88-7078-941-1
- Sani per scelta. La scienza che ci cambia la vita, colloquio con Giangiacolo Schiavi, Milano, Corriere della Sera, 2005.
- L'anima della tecnica, Milano, Rizzoli, 2006. ISBN 88-17-00902-4
- La magia della scienza, Milano, Archinto, 2006. ISBN 88-7768-455-0
- Idee per diventare genetista. Geni, genomi ed evoluzione, Bologna, Zanichelli, 2006. ISBN 978-88-08-16802-3
- Edoardo Boncinelli, Il cervello e la mente in: Rosario Conforti (a cura di), La psicoanalisi tra scienze umane e neuroscienze. Storia, alleanze, conflitti, Soveria Mannelli, Rubbettino, 2006. ISBN 88-498-1431-3
- Le forme della vita. L'evoluzione e l'origine dell'uomo (nuova edizione), Torino, Einaudi, 2006. ISBN 88-06-18290-0
- Il male. Storia naturale e sociale della sofferenza, Milano, Mondadori, 2007. ISBN 978-88-04-51244-8
- Edoardo Boncinelli, Chi prende le mie decisioni?, prefazione in Benjamin Libet, Mind Time. Il fattore temporale nella coscienza, Milano, Raffaello Cortina, 2007. ISBN 978-88-6030-085-0
- Dal moscerino all’uomo: una stretta parentela, con Chiara Tonelli, Milano, Sperling e Kupfer. 2007. ISBN 978-88-6061-071-3
- L'etica della vita. Siamo uomini o embrioni?, Milano, Rizzoli, 2008. ISBN 978-88-17-02005-3
- L'universo e il senso della vita. Un ateo e un credente: due uomini di scienza a confronto, con George Coyne, Cinisello balsamo, San Paolo, 2008. ISBN 978-88-215-6381-2
- Edoardo Boncinelli, Il fiume e le sue propaggini, introduzione in Richard Dawkins, Il fiume della vita. Che cosa è l'evoluzione, Milano, Rizzoli, 2008. ISBN 978-88-17-02060-2
- Edoardo Boncinelli, Forzare il destino, prefazione in Maurizio Fea, Riparatori di destini. Dipendenze, etica e biologia, Milano, FrancoAngeli, 2008. ISBN 978-88-464-9139-8
- Come nascono le idee, Roma-Bari, Laterza, 2008. ISBN 978-88-420-8661-1
- Dialogo su Etica e Scienza, con Emanuele Severino, Milano, Editrice San Raffaele, 2008. ISBN 978-88-86270-57-1
- I miei lirici greci. 365 giorni di poesie, Milano, Editrice San Raffaele, 2008. ISBN 978-88-86270-73-1
- Che cos'è il tempo? (con cd audio), Roma, Luca Sossella Editore, 2007. ISBN 978-88-89829-31-8
- Lo scimmione intelligente. Dio, natura e libertà, con Giulio Giorello, Milano, Rizzoli, 2009. ISBN 978-88-17-01721-3
- Perché non possiamo non dirci darwinisti, Milano, Rizzoli, 2009. ISBN 978-88-17-03425-8
- Mi ritorno in mente. Il corpo, le emozioni, la coscienza, Milano, Longanesi, 2010. ISBN 978-88-304-2312-1
- Lettera a un bambino che vivrà 100 anni. Come la scienza ci renderà (quasi) immortali, Milano, Rizzoli, 2010. ISBN 978-88-17-04304-5
- Michele Di Francesco ed Edoardo Boncinelli (a cura di), Che fine ha fatto l'io?, Milano, Editrice San Raffaele, 2010. ISBN 978-88-96603-02-4
- Prefazione in Marcello Orazio Florita, L'intreccio. Neuroscienze, clinica e teoria dei sistemi dinamici complessi, Milano, FrancoAngeli, 2011. ISBN 978-88-568-3582-3
- La vita della nostra mente, Roma-Bari, Laterza, 2011. ISBN 978-88-420-9712-9
- Quel che resta dell'anima, Rizzoli, 2012. ISBN 978-88-17-06086-8
- La scienza non ha bisogno di Dio, Milano, Rizzoli, 2012. ISBN 978-88-17-03432-6
La esplora kaj verka aktiveco de E. Boncinelli estas akompanata de preciza vidpunkto pri la rilatoj inter scienco kaj aliaj esploroj de la homaj menso kaj psiko. En la lasta super citita verko, ekzemple kiel aliloke, la aŭtoro engaĝiĝas pruvi ke la naturaj fenomenoj ne bezonas Dion por esti justigitaj aŭ eksplikitaj. Jam en la titolo Boncinelli ŝajnas kritiki la dikredantajn scienculojn kvazaŭ ili alvokus Dion por ekspliki la kompleksecon de la naturaj fenomenoj. Dikredantaj scienculoj reagas “rimarkante ke ilia scienco restas en la kampo de la scienco kaj ĝuste ne bezonas Dion! Se scienculo volas esplori pri Dio bezonas aliajn sciencojn, nome filozofio kaj teologio ktp. Eble la kritiko de Boncinelli aplikiĝas al scienculoj de la pasintaj epokoj kiam la sciencoj ankoraŭ ne precize distingis siajn objektojn. Pro ĝuste, ĝuste, eble, li kritikas Galileon
- Edoardo Boncinelli racconta Charles Darwin. L'Uomo evoluzione di un progetto?, Gruppo Editoriale L'Espresso, 2010.