Fibroplanto

kanaboplanto

Fibroplanto estas termino el agrikulturo kaj indikas ĉiujn plantojn, kiuj estas kultivataj por gajni fibrojn. Diversaj plantpartoj povas enhavi fibrojn. Oni distingas inter semibroj, bastfibroj kaj folifibroj.

Superrigardo

(vidu ankaŭ la artikolojn fibroj kaj naturfibroj)

matura, malfermita katonkapsulo

sekigado de sisalfibroj

La plantfibroj konsistas el diversaj kvotoj de celulozo, lignino, pektino, duoncelulozo, aliaj, akvosolveblaj substancoj kaj part vaksoj. Ilia preciza konsisto povas esti tre diversa. Grava distingilo estas la grado de la polimerizado (mallongigita kiel GP) de la celulozo, t.s. la nombro de la glukozorestoj.^[1] Tiu ĉi havas grandan influon al la firbraj ecoj. La forteco de la fibroj kreskas kun kreskanta grado de polomerizado. Plantfibroj havas diversajn ecojn depende de la plantspecio kaj plantparto. Ili ekzistas kiel vadkula fasko en la tigo aŭ trunko, en la arboŝelo. La fibroj en la bast kaj folioj fortigas la plantpartoj kaj la fibroj en la fruktoj servas al la disvastigo de la semoj.

Jena listo enhavas la diversaj plantfibroj:

• Semfibroj
  • kotono semharoj de la frukto de la kotonujo
  • kapoko el la interno de lakapsulo de la vera kapokujo
  • popla lanugo
• bastfibroj
  • bambuso
  • urtiko, vidu ankaŭ fibrortiko
  • kanabo-fibro
  • juto
  • linfibro fibro el la ordinara lino
  • ramio
• folifibroj.^[1]
  • sisalo fibroj el la folioj de Agavo-folioj
  • abakao manila kanabo, duraj fibroj el la fibrobananoj
  • henekeno fibroj el la „Henequen agavo“ Agave fourcroydes
  • novzelanda lino
  • ananaso
  • kuraŭo fibroj de Ananas lucidus
  • Karoo
  • iĉu-greso (Jarava ichu)
  • makambiro
• fruktfibroj
  • kokoso fibroj el la fruktkovraĵo de la kokos-palmo

La folifibroj kaj kokosfibroj apartenas al la durfibroj.^[1]

Fibroplantoj en Mezeŭropo

• sem-/fruktfibroj
  • langresoWollgras gresoj el la genro Eriophorum
  • saliko
  • poplo
  • tifao

torffibroj

• bastfibroj
  • lupolo
  • urtiko, vidu ankaŭ fibrourtiko
  • kanabo
  • lupeno kaj aliaj fabacoj (pizon; fazeolon; meliloto)
  • lino
  • malvo aŭ alteo
  • citizo
  • vimeno
  • moruso
  • tilio
  • fojno
  • Eupatorium cannabinum
  • dafno
• folifibroj
  • tifao, el la longaj folioj, simile al juto
• aliaj fontoj de fibroj
  • torffibro
  • zostero
  • arbara lano; speziale kuiritaj nadloj, ofte de pino) ^[2]

Utiligado

naturfibroj ĉefe estas uzataj por fari vestaĵojnt

internaĵo de aŭtomobila pordo el plasto plifortigita per kanabofibroj (matrikso polietileno PE)

Mondvasta kultivado

La tabelo donas superrigardon pri la kultivarealo de fibroplantoj surbaze de datoj de Organizaĵo pri Nutrado kaj Agrikulturo (ONA).

tutmonda kultivareo de fibroplantoj (2005)

planto	kultivareo (en Mio. da ha)
kotono	34,74
juto	1,31
lino	0,52
sisalo	0,39
jutosimilaj fibroplantoj, ekzemple kenafo	0,29
Abakao	0,15
ramio	0,11
kanabo	0,06
aliaj agavoj, ekz. henwkeno	0,05

restaĵo de la linteksaĵo el la Morta Maro

ilustraĵo de kanabo el la jaro 1885

Referencoj

1. ↑ Robert R. Franck (Hrsg.): Bast and othe plant fibres. Woodhead, Cambridge UK 2005, ISBN 1-85573-684-5
2. Tobler, Friedrich: Deutsche Faserpflanzen und Pflanzenfasern. München, Berlin, J. F. Lehmanns Verlag, 1938

Literaturo

• Julius von Wiesner, S. Zeisel: Faserpflanzen. In: J. v. Wiesner: Die Rohstoffe des Pflanzenreichs Band 3, W. Engelmann, Leipzig (1921)
• Bibliografie bei Biodiversitylibrary.org

Eksteraj ligiloj

• Deutscher Naturfaserverband
• V.J. Brøndegaard: Der Rohrkolben als neue Kulturpflanze? Arkivigite je 2015-06-26 per la retarkivo Wayback Machine (PDF; 1,2 MB) in: Wasser und Boden, 1965