Friedrich Achleitner

Membrecoj
Membrecoj	Bavara Akademio de Belartoj vd

Honorigoj
Honorigoj	(2008) Heinrich Gleißner award (en) ; (2007) Viena literatura premio; (2004) Mauriz Balzarek Prize (en) ; (2002) Grand Decoration of Honour in Gold for services to the State of Vienna (en) ; (1995) honora medalo de la urbo Vieno; (1995) culture award of Upper Austria (en) ; (1990) Preis der Stadt Wien für Publizistik (en) ; (1984) State Prize for Cultural Journalism (en) ; (1983) Camillo Sitte Prize (en) ; (1957) Theodor Körner Prize (en) ; vd

**Friedrich Achleitner**
Friedrich Achleitner
Persona informo
	Friedrich Achleitner
Naskiĝo	23-an de majo 1930; en Schalchen
Morto	27-an de marto 2019 (88-jaraĝa); en Vieno
Tombo	Feuerhalle Simmering (en) , Abteilung 1, Ring 1, Gruppe 2, Nummer 22 vd
Lingvoj	germana vd
Ŝtataneco	Aŭstrio vd
Alma mater	Akademio de Belartoj de Vieno vd
Profesio
Okupo	arkitekto ; arkitekturhistoriisto ; artokritikisto ; verkisto ; poeto ; arthistoriisto ; universitata instruisto vd
Laborkampo	Arkitekturo kaj literaturo vd
Aktiva en	Vieno vd
Aktiva dum	1965–1990 vd
Honorigoj
Honorigoj	(2008) Heinrich Gleißner award (en) ; (2007) Viena literatura premio; (2004) Mauriz Balzarek Prize (en) ; (2002) Grand Decoration of Honour in Gold for services to the State of Vienna (en) ; (1995) honora medalo de la urbo Vieno; (1995) culture award of Upper Austria (en) ; (1990) Preis der Stadt Wien für Publizistik (en) ; (1984) State Prize for Cultural Journalism (en) ; (1983) Camillo Sitte Prize (en) ; (1957) Theodor Körner Prize (en) ; vd
Membrecoj
Membrecoj	Bavara Akademio de Belartoj vd
vd	Fonto: Vikidatumoj
	v • d • r

Friedrich ACHLEITNER (naskiĝinta en la 23-a de majo 1930 en Schalchen, mortinta la 27-an de marto 2019 en Vieno]^[1]) estas aŭstra verkisto kaj arkitekturteoriisto. Kiel membro de la Viena Grupo li aŭtoris eksperimente, poste li okupiĝis kiel docento kaj verkisto pli pri arkitekturo.

Vivo verkista

Post la abiturienta ekzameno en Salcburgo li studis en Vieno de 1950-55 ĉe Clemens Holzmeister kaj Emil Pirchan ĉe la Akademio pri vidigaj artoj arkitekturon kaj enscenejigajn dekoraciojn. En 1955 li aniĝis al la Viena Grupo kaj kunlaboris ĉe ties eksperimentaj literaturproduktoj (hosn rosn baa, 1959; kinderoper, 1964). Krome li partoprenis la literaturajn kabaredojn ("literarische cabarets").

Liaj teksturoj konstruktivismaj rilate al lingva materialo aperis en 1970 en la volumo prosa, konstellationen, montagen, dialektgedichte, studien; krome li kontribuis al la serio konkrete poesie de Eugen Gomringer. Lia plej ampleksa libro, quadratroman (1973) resumas memkritike-ironie la lingvoeksperimentaĵojn. Sub la titolo kaaas (1991) kaŝiĝis volumo kun dialektpoemoj. Einschlafgeschichten (2003) kaj wiener linien (2004) estas kolektoj de akurate komponitaj etprozaĵoj, en kiuj la terminoj nuliĝis per turnigo de metaforoj kaj abstraktaĵoj. Fariĝas kvazaŭ ŝveba stato de lingvo.

Vivo arkitekta

En 1961 li komencas deĵoradon kiel arkitekto kaj arkitekturkritikisto; i.a. li publikigis: Österreichische Architektur im 20. Jahrhundert (1980-95, en 4 volumoj), Nieder mit Fischer von Erlach (1986), Aufforderung zum Vertrauen. Aufsätze zur Architektur (1987). Ekde 1963 li estis docento ĉe la Akademio pri vidigaj artoj en Vieno, ekde 1983 profesoro pri historio kaj teorio de arkitekturo ĉe la Altlernejo pri dekoraj artoj.

Premioj kaj honoroj

1957: Theodor-Körner-Preis
1983: Camillo-Sitte-Preis
1984: Österreichischer Staatspreis für Kulturpublizistik
1990: Preis der Stadt Wien für Publizistik
1995: Kulturpreis des Landes Oberösterreich für Architektur
1995: Ehrenmedaille der Bundeshauptstadt Wien in Gold
1999: Preis des Architekturmuseum Basel
2002: Goldenes Ehrenzeichen für Verdienste um das Land Wien
2004: Mauriz-Balzarek-Preis
2006: Montfortorden in Gold
2007: Literaturpreis der Stadt Wien
2008: Schelling-Preis für Architekturtheorie
2008: Heinrich-Gleißner-Preis
2011: Paul-Watzlawick-Ehrenring

Literaturo

Martin A. Hainz: »do schraib i fai nix nai«. Architektur, Sprache und Möglichkeit bei Friedrich Achleitner. En: Roman Kopriva / Jaroslav Kovác (eld.): Kunst und Musik in der Literatur. Ästhetische Wechselbeziehungen in der österreichischen Literatur der Gegenwart. Praesens, Wien, 2005, p. 73-99.

Notoj

↑ Mortanonco ĉe orf.at

Eksteraj ligiloj

Kategorio Friedrich Achleitner en la Vikimedia Komunejo (Multrimedaj datumoj)

Informoj pri Friedrich Achleitner en katalogo de la Germana Nacia Biblioteko (germane)
Eta biografio ĉe Literaturhaus Wien.
Listo de la insbruka gazetarkivo.

Intervjuo radia el la 2008-a jaro. Arkivigite je 2016-03-03 per la retarkivo Wayback Machine

[1] Mortanonco ĉe orf.at

[1]