Japana folkloro
La Japana folkloro estas influata de la du ĉefaj religioj de la lando: Ŝintoismo kaj Budhismo.
Ĝi ofte implikas personojn en ridindaj aŭ bizaraj situacioj en kiuj intervenas supernaturaj estaĵoj:
Religiaj estaĵoj:
- Bodhisatvoj: budhismaj saĝuloj
- Kamioj (神, kami?): malgrandaj diaĵoj de Ŝintoismo
Demonetoj, diaĵoj aŭ jokajoj (妖怪):
- Onioj (鬼): gigantoj, ogroj
- Kapaoj (河童) aŭ Gaturoj (川太郎): akvaj koboldoj similantaj testudojn
- Tengu'oj (天狗, tengu) : montaraj koboldo, flugantaj longnazuloj; iuj similas korvojn.
- Obake'oj (お化け),aŭ Bakemonoj (化け物): form-ŝanĝantaj spiritoj
- Jurej'oj (幽霊): fantomoj
- Cukumogamo (付喪神 ) "fantomo" de objeto, iĝinte conscia
Malicaj aŭ petolemaj bestoj dotitaj je supernaturaj povoj:
- Kicuneoj (狐): vulpoj
- Tanukoj (狸): niktereŭtoj, aŭ procionaj hundoj
- Muĝinoj (貉): meloj
- Bakenekoj (化け猫): katoj
- Drakoj (龍, rju) aŭ (竜, tatsu): male al la okcidentaj, la aziaj drakoj ne estas (ĉiam) malamikaj.
Historio
[redakti | redakti fonton]Fremdaj inspiroj
[redakti | redakti fonton]Multe da japanaj rakontoj estas adaptitaj de rakontoj de fermdaj landoj: Barato, Ĉinio, Tibeto, Birmo, Koreio. Ekzemple, la rakontoj koncernataj simioj estis influitaj dela sanskrita Ramajano aus de la klasika ĉina "Pilgrimado al okcidento"
Jātakoj (Teravadaj budhismaj rakontoj) ankaŭ estas adaptataj al popularaj japanaj rakontoj.
Originaj japanaj legendoj
[redakti | redakti fonton]Ili originas aŭ de la komenco de la Ŝintoismo, aŭ de la japana mezepoko, aŭ de ilustrataj historietoj transportataj de urboj al urboj far de rakontistoj nomataj Kamiŝibaj'oj.
Japanaj legendoj kaj rakontoj
[redakti | redakti fonton]Ŝintoismaj rakontoj
[redakti | redakti fonton]- La kreo de la mondo
- La iro al infero
- Iŭajado, la forkaŝiĝo de suno
- Susanoo kaj la ok-kapa drako
- Uraŝimo Taro, la fiŝkaptisto kiu savas testudon, kaj vizitas la marfundon
- La drako de Enoŝimo
Konfuceaj rakontoj
[redakti | redakti fonton]- Komacuo Seiĉio, modelo de familia pio
Budhismaj rakontoj
[redakti | redakti fonton]- La nanaj arboj
- La ses ĝizo
- La bronza spektro
- La saliko de la samurajo (aŭ la saliko de Kjoto)
Mezepokaj rakontoj
[redakti | redakti fonton]- La sinofero de Nakamicuo
- La du Daimioj kaj iliaj servantoj
- La muŝo de Himeĝi, aŭ la fantomo de O'Kiku kaj la naŭ teleroj
- La rimorso de Kagumaj
- Ŭatanabe kaj la sorĉistino
- La meduzo kaj la simio
- La Holoturio
Modernaj rakontoj
[redakti | redakti fonton]- La vampira kato
- La ronino Hara kaj sia patrino
- La komercisto Rihei
- La dankemo de la vulpo
- La spegulo
- Eltrovo de drinkemulo
- La fonto de juneco
"Ferakontoj"
[redakti | redakti fonton]- Kintaro, knabo superhome forta (ekvivalento de la roma Herkulo)
- Momotaro, knabo naskita de persiko (en Japanio, persiko
estas simbolo de lonviveco)
- Ŝoki, mortiganto de demonoj (onioj)
- Isun Boŝi, la malgrandega knabo
- La tekruĉo, kiu transformiĝas al tanuko (procionhundo)
- Ema-o reĝo de infero
- La malica virino-vulpino Tamamo-no-Mae (varianto de la rakonto pri la vampira kato, en kiu la kato estas anstataŭigita de vulpino)
- La plukistino de perloj
- La pasero kun tranĉita lango (Ŝita-kiri Suzume)
- Kijohime, la venĝanta drako
- La fantomo de Oiŭa Yocuja Kaidan
- La monto, kiu krakas (Kaĉi-kaxhi Jama)
- La oldulo, kiu revivigis la mortintajn arbojn (Hanasaka Yiisan)
- Kaguja-hime, mistera knabino, trovita el tranĉita bambuo, kaj kiu venis de la ĉefurbo de Luno
- La oferado de la leporo