Persa Konstitucia Revolucio

La reĝa proklamado anoncante la Parlamentan monarkion

La Persa Konstitucia RevolucioIrana Konstitucia Revolucio (perse: مشروطيت, latina transliterumado: Maŝrutijjat) okazis inter 1905 kaj 1911. La revolucio kondukis al la establado de parlamento en Persio (Irano).

La Persa Konstitucia Revolucio estis la unua tiaspeca okazaĵo en Azio. La Revolucio malfermiĝis laŭ la maniero por kataklisma ŝanĝo en Irano, anoncante la modernan epokon. Ĝi vidis periodon de senprecedenca debato en burĝona gazetaro. La revolucio kreis novajn eblecojn kaj malfermis ŝajne senfinajn eblecojn por la estonteco de Irano. Multaj malsamaj grupoj batalis por formi la itineron de la Revolucio, kaj ĉiuj sektoroj de la socio estis finfine laŭ iu maniero ŝanĝita de ĝi. La malnova ordo, kiun Nasser-al-Din Ŝaho Kaĝaro luktis por subteni ĝin por longe, finfine mortis, estis anstataŭita de novaj institucioj, novaj formoj de esprimo, kaj nova socia kaj politika ordo.

La sistemo de konstitucia monarkio kreita per la dekreto de Mozafar-al-Din Ŝaho kiu estis establita en Irano kiel rezulto de la Revolucio finfine venis en la fino en 1925 kun la dissolvo de la Kaĝar-dinastio kaj la entroniĝo de de Reza Ŝaho Pahlavi.

Rirmarkindas ke la movado, aliflanke, ne finiĝis kun la Revolucio kaj estis sekvita de la Irana Soveta Respubliko.