Princepiskoplando

Princepiskoplando aŭ princepiskoplando estas lando regata de princepiskopo, do, la teritorio kie li havas ŝtatan povon, kaj kiu ne necese koincidis kun la teritoria diocezo (episkopujo), sur kiu li plenumis sian religian aŭtoritaton. Princepiskoplandoj ekzistis plejgrandaparte en la Sankta Romia Imperio.

Por pliaj detaloj, vidu la artikolon: Princepiskopo

Princepiskoplandoj en la Sankta Romia Imperio

Je antaŭtempo de la sekularigo de 1806, la Sankta Romia Imperio nombris la sekvajn princepiskoplandojn.

Elektoepiskoplandoj

Elektoepiskoplando = germane Kurerzstift: Samtempe elektoprinclando kaj princĉefepiskoplando.

Princĉefepiskoplandoj

Princĉefepiskoplando = germane Fürsterzbistum, Erzstift

Princĉefepiskoplando Salcburgo
Princĉefepiskoplando Olomouc (ne imperie senpera, feŭdo de la reĝo de Bohemio)

Princepiskoplandoj

Princepiskoplando = germane Fürstbistum, Hochstift

Princepiskoplando Augsburg
Princepiskoplando Bamberg
Princepiskoplando Bazelo
Princepiskoplando Breslaŭo, Breslau (hodiaŭ Vroclavo) (ne imperie senpera, feŭdo de la reĝo de Bohemio)
Princepiskoplando Brixen
Princepiskoplando Koiro, Chur
Princepiskoplando Corvey
Princepiskoplando Eichstätt
Princepiskoplando Feltre
Princepiskoplando Freising
Princepiskoplando Fulda
Princepiskoplando Hildesheim
Princepiskoplando Konstanco
Princepiskoplando Lubeko, Lübeck, luterana
Princepiskoplando Lieĝo
Princepiskoplando Monastero, Münster
Princepiskoplando Osnabrück, alterne luterana kaj katolika
Princepiskoplando Paderborn
Princepiskoplando Passau
Princepiskoplando Regensburg
Princepiskoplando Spiro, Speyer
Princepiskoplando Strasburgo
Princepiskoplando Trento
Princepiskoplando Worms
Princepiskoplando Würzburg

Ĉiuj princepiskoplandoj en la ĉi-supra listo escepte de Lübeck kaj Osnabrück estis katolikaj.

Finiĝis antaŭ 1806

Pluraj aliaj princ(ĉef)episkopujoj jam pli frue estis sekularigitaj kaj ĉesis ekzisti en sia antaŭa formo, inter ili:

Princĉefepiskopujo Bremen kaj Princepiskoplando Verden en 1648, iĝis Duklandoj Bremen kaj Verden
La princepiskoplandoj de Metz, Toul kaj Verduno estis konkeritaj de reĝlando Francio en 1631/32, kaj en 1648 per la Vestfalia Paco oficiale forlasis la Sanktan Romian Imperion kaj fariĝis franca provinco Tri-Episkoplandoj
La princepiskoplando de Meißen, germane Hochstift Meißen, luteraniĝis 1581 en la Reformacio. Ĝi ne ĉesis ekzisti, sed ekzistas eĉ hodiaŭ, kiel jura persono ligita al la Luterana Eklezio de Saksio.
Princepiskoplando Siono ĝis 1798, nun en kantono Valezo en Svisio
Princepiskoplando Utreĥto ekzistis kiel memstara potenco ĝis en la 16-a jarcento, aliĝis en 1579 kiel parto de la Unio de Utreĥto al ekestanta Nederlando.
Ekde 926 ĝis 1676/77 Cambrai apartenis al la Sankta Romia Imperio; la episkopo (ekde 1559 ĉefepiskopo) estis princepiskopo. La urbon konkeris Ludoviko la 14-a en la jaro 1676, de tiam ĝi estas parto de Francio.

Princepiskoplandoj el la Ordeno de germanaj kavaliroj

La ŝtato de la Ordeno de germanaj kavaliroj kun episkopaj teritorioj (blankaj makuloj ĉirkaŭataj de bluo).
R. = Riga, K. = Kurland, D. = Dorpat, Ö. = Ösel.
E. = Ermland/Varmio, Km. = Kulm, S. = Samland/Sambio, P. = Pomesanien

En la ŝtato de la Ordeno de germanaj kavaliroj iuj episkopoj ricevis propran regatan teritorion.

La princepiskoplando Sambio estis la civila reg-teritorio de la episkopoj de Sambio ene de la ŝtato de la Germana Ordeno. Ĝi ekzistis de 1257 ĝis 1525, kiam ĝi aliĝis al la nove fondita Duklando Prusio.

Ekde 1466 ĝis 1772 ekzistis la princepiskoplando Varmio kun ioma memregado ene de la reĝlando Pollando, poste Pollando-Litovio ("Reĝa Prusio"). Ĝiaj princepiskopoj havis rangon de imperiaj princoj en la Sankta Romia Imperio, kvankam la lando mem situis ekster ĝi. En 1772 dum la Dispartigoj de Pollando-Litovio, la teritorio estis akirita de Prusio, kaj same kiel la iama Sambio nun ankaŭ Varmio iĝis parto de la prusia provinco Orienta Prusio.

Aliaj princepiskop(uj)oj

Vidu la artikolon: Princepiskopo