Adrien Barthe

Adrien Barthe
Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotza	Baiona, 1828ko ekainaren 7a
Herrialdea	Lapurdi, Euskal Herria
Heriotza	Asnières-sur-Seine, 1898ko abuztuaren 13a (70 urte)
Familia
Ezkontidea(k)	Anna Barthe-Banderali ^(en)
Hezkuntza
Heziketa	Parisko Kontserbatorioa
Hizkuntzak	frantsesa
Jarduerak
Jarduerak	musikagilea
Enplegatzailea(k)	Parisko Kontserbatorioa
Jasotako sariak	ikusi Prix de Rome  (1854)
Mugimendua	musika klasikoa

Adrien Barthe (Baiona, Lapurdi, 1828ko ekainaren 7a^[1] - Asnières-sur-Seine, Frantzia, 1898ko abuztuaren 13a^[2]) musikagilea izan zen.

Biografia

Adrien Barthek gaztetan deskubritu zuen musika bere aitarekin, organista afizionatuarekin^[3]. Ondoren, pianoa eta konposizioa ikasi zituen eta Aimé Leborneren ikasle izan zen Parisko Kontserbatorioan^[4]. Erromako Sari Nagusia irabazi zuen 1854an^[5], Émile Bounaureren testu bati buruzko Francesca de Rimini kantatarengatik^[6].

Villa Medicisen bakarlari, abesbatza eta orkestrarako Te Deum bat konposatu zuen Erromako bere lehen urtetan^[7], baita ekitaldi bateko opera erdi bat ere, Teresa eta Claudio^[8]. Bigarren urtean opera handi baten lehen bi ekitaldiak idatzi zituen, Don Carlos^[9]. 1858an, Judith oratorioagatik, Académie des Beaux-Artsek Édouard Rodrigues saria jaso zuen. Urte horretan bertan, Anna Banderali abeslariarekin ezkondu zen, Mme Barthe-Banderali izenpean karrera handia egingo zuena^[10].

Frantziara itzuli zenean, nazioko eszenatoki handietako ateak ez ziren naturaltasunez ireki, eta, beraz, 1864an Prix de Romeko irabazleentzat gordetako lehiaketa batean parte hartu zuen. Lehiaketa horren obretako bat ere ez zen oraindik Operan antzeztu^[11]. Haren partitura aho batez hautatu zuten^[12], eta horrela sortu zen La Fiancée d'Abydos opera, Jules Adenisen libreto batean oinarrituta^[13]. 1865eko abenduaren 30ean estreinatu zen Théâtre-Lyriquen^[14].

Barthe eszenatokietatik irten zen orduan, irakaskuntzan bakarrik aritzeko. 1881ean, Harmoniako (emakume ikasleentzako) irakasle izendatu zuten Parisko Kontserbatorioan, eta ikasle ugari trebatu zituen bertan. Postu horretan egon zen 1898an hil zen arte^[15].

Akademiako ofiziala izan zen, Palma Akademikoen Ordenan 1883tik^[16], eta Ohorezko Legioko Zaldun izendatu zuten 1898an^[17], Asnièresen hil baino lehentxeago.

Erreferentziak

• Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/27 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.

1. «1826-1837» earchives.le64.fr (Noiz kontsultatua: 2021-12-28).
2. «GAIA 9 : moteur de recherche» consultation.archives.hauts-de-seine.net (Noiz kontsultatua: 2021-12-28).
3. (Frantsesez) «Sud Ouest : actualités en direct et infos du journal Sudouest.fr» SudOuest.fr (Noiz kontsultatua: 2022-12-29).
4. (Frantsesez) Fétis, François-Joseph (1784-1871) Auteur du texte. (1878-1880). Biographie universelle des musiciens et bibliographie générale de la musique. Supplément et complément. [vol. 1 / par F.-J. Fétis ; publ. sous la dir. de M. Arthur Pougin.... ] (Noiz kontsultatua: 2022-12-29).
5. (Frantsesez) «Le Ménestrel : journal de musique» Gallica 1854-07-16 (Noiz kontsultatua: 2022-12-29).
6. Baker, Theodore. (1995). Dictionnaire biographique des musiciens. (Ed. adaptée et augmentée par Alain Pâris. argitaraldia) R. Laffont ISBN 2-221-06510-7. PMC 33096600. (Noiz kontsultatua: 2022-12-29).
7. (Frantsesez) Barthe, Adrien (1828-1898) Compositeur. (1855). «Te Deum. A. Barthe [signature. Naples 5 Juin 1855 (manuscrit autographe)»] Gallica (Noiz kontsultatua: 2022-12-29).
8. (Frantsesez) Barthe, Adrien (1828-1898) Compositeur. «Teresa & Claudio // opera semi seria... A Barthe. [Signature (manuscrit autographe)»] Gallica (Noiz kontsultatua: 2022-12-29).
9. (Frantsesez) Barthe, Adrien (1828-1898) Compositeur. (1857-1859). «Don Carlos Opéra français... Barthe. 1857 (manuscrit autographe)» Gallica (Noiz kontsultatua: 2022-12-29).
10. «Category:Barthe-Banderali, Anna - IMSLP» imslp.org (Noiz kontsultatua: 2022-12-29).
11. (Frantsesez) Lavignac, Albert (1846-1916) Auteur du texte. (1931). Encyclopédie de la musique et dictionnaire du conservatoire.. 1,3, Encyclopédie de la musique et dictionnaire du conservatoire. première partie, Histoire de la musique. [3, France, Belgique, Angleterre / Albert Lavignac,... Lionel de La Laurencie,.... ] (Noiz kontsultatua: 2022-12-29).
12. (Frantsesez) «Le Ménestrel : journal de musique» Gallica 1898-08-21 (Noiz kontsultatua: 2022-12-29).
13. (Frantsesez) Clément, Félix (1822-1885) Auteur du texte; Larousse, Pierre (1817-1875) Auteur du texte. (1881). Dictionnaire des opéras (dictionnaire lyrique) : contenant l'analyse et la nomenclature de tous les opéras et opéras-comiques représentés en France et à l'étranger, depuis l'origine de ce genre d'ouvrages jusqu'à nos jours... / par Félix Clément,... et Pierre Larousse,.... (Noiz kontsultatua: 2022-12-29).
14. (Frantsesez) «La Semaine musicale : musique sacrée, concerts, musique dramatique : littérature et beaux-arts» Gallica 1866-01-11 (Noiz kontsultatua: 2022-12-29).
15. (Frantsesez) Pierre, Constant (1855-1918) Auteur du texte. (1900). Le Conservatoire national de musique et de déclamation : documents historiques et administratifs / recueillis ou reconstitués par Constant Pierre.... (Noiz kontsultatua: 2022-12-29).
16. (Frantsesez) «Le Ménestrel : journal de musique» Gallica 1883-08-05 (Noiz kontsultatua: 2022-12-29).
17. «Recherche - Base de données Léonore» www.leonore.archives-nationales.culture.gouv.fr (Noiz kontsultatua: 2022-12-29).

Kanpo estekak