Arca (abeslaria) | |
---|---|
(2019) | |
Bizitza | |
Jaiotza | Caracas, 1989ko urriaren 14a (35 urte) |
Herrialdea | Venezuela |
Hezkuntza | |
Heziketa | New Yorkeko Unibertsitateko Tisch Arte-Eskola |
Hizkuntzak | ingelesa gaztelania |
Jarduerak | |
Jarduerak | musikagilea, abeslaria, kantugilea, DJ producer (en) eta estudioko musikaria |
Izengoitia(k) | Arca eta Nuuro |
Genero artistikoa | experimental music (en) |
Diskoetxea | XL Recordings |
arca1000000.com eta arca1000000.com | |
Alejandra Ghersi Rodríguez, artistikoki Arca izengoitiz ezaguna (Caracas, Venezuela, 1989ko urriaren 14a) venezuelar abeslaria, konpositorea, disko-ekoizlea, DJ eta modeloa da, Bartzelonan (Katalunia) bizi dena.[1] Musika elektronikoan, noise-n eta musika esperimentalean espezializatuta dago.[2] Guztira zortzi estudio-album argitaratu ditu, eta ekoizle edo laguntzaile gisa aritu da nazioarteko beste artista batzuekin batera, hala nola Björk, Kanye West, Rosalía, Kelela, FKA Twigs, Frank Ocean, Lady Gaga, Shygirl, Sia, Sophie, Tainy, Lil Uzi Vertekin.[3][4][5] Hasieran, Arcak musika argitaratu zuen Nuuro izengoitiarekin, 2005etik 2010era arte; izen horrekin bi estudio-album argitaratu zituen, All Clear eta The Reddest Rubby[6][7]. WENCH musika-bikotearen parte ere bada 2015etik, Shayne Oliverrekin batera. Bikotearekin batera, hainbat soil eta estudioko lehen albuma argitaratu zuen 2022an, eta Greatest Hits ’88 - ‘16 izenburuduna.[8][9][10]
Bere ibilbide musikalarengatik eta nazioartean egin dituen aitorpen ugariengatik, musika elektroniko eta esperimentalaren generoan Latinoamerikako erreferente handienetakotzat hartzen da, eta hiri eremu latinoko artista apurtzaileenetakoa.[11][12][13][14] Halaber, Latinoamerikan musika-industrian eragin handiena izan duen LGBTQ figuretako bat da, eta musika-industria anglo-hiztunen barruan artista transgeneroen belaunaldi berriaren aitzindarietako bat.[15][16][17][18][19][20]
EP Barón Libre merkaturatu zuen 2012an, lehen aldiz Arca izenarekin, eta, ondoren, EP Stretch 1 eta Stretch 2 kaleratu zituen. Azken horietan, hip hop musika eta trip hop direlakoekin esperimentatu zuen, eta hainbat artistaren musika- eta laudorio-argitalpen garrantzitsuen arreta erakarri zuen, batez ere Ameriketako Estatu Batuetakoa eta Kanye West rapzalea barne.[21][22][23][24][25][26]
Ondoren, Xen eta Mutant izenburudun estudioko lehen bi albumak atera zituen, hurrenez hurren, 2014. eta 2015. urteetan, baita Sheep mixtapea ere, 2015. urtean, noise, club, industrial eta ambientekin esperimentuak egiten jarraitu zuen.[27][28][29] Hirugarren album homonimoa, Arca (2017), lehena izan zen bere ahotsa modu nabarmenean aurkezten, eta bertan Venezuelako doinua aztertu zuen; Simon Diaz-en eta Venezuelako tradizio folklorikoetan inspiratua. Remezcla atariak honelaxe deskribatu zuen:
"Venezuelako diasporako queer umezaroko oda suntsitzailea".[30]
Nazioarteko kritikak unibertsalki txalotu zuen album hori.[31] 2020tik 2021era, Arcak Kick album-boskotea kaleratu zuen, Kick I albumarekin hasi (2020) eta Kick IIII.arekin amaitu (2021). Grabazio horiek hainbat estilotan oinarritu ziren: musika elektronikoa, musika esperimentala, intelligent dance music delakoa, hip hop, ambient, industrial, decnoap, reguetón alternatiboa, neoperre, trip hop, club deconstruido, art pop, noise eta tekno.[32][33][34]
2021ean, lehen Grammy sarirako izendatu zuten, dance album onenaren edo album elektroniko onenaren kategorian, laugarren estudio-albumarengatik eta Kick I bost albumeko serieko lehenbizikoarengatik. Historiako lehen artista venezuelarra eta latinoamerikarra izan zen sari-kategoria horretan lehiatzen.[35][36] Bi Grammy Latindar saritarako ere izendatu zuten, 2021ean eta 2022an musika alternatiboko album onenaren kategorian; Kick I eta Kick II albumengatik, hurrenez hurren.[37][38] 2022an, UK Musika BideoSariak irabazi zuen, Dance/Nazioarteko Bideo Onenaren kategorian; Prada/Rakata bideoarengatik.[39] 2017an XL Recordings diskoetxe britainiarrarekin sinatu zuen Arcak.[40]
Modelo gisa, nazioarteko kanpainak egin ditu hainbat markarekin: Calvin Klein, Bottega Veneta, Reebok, Mugler, Loewe[41] eta Proenza Schouler.[42][43][44][45][46] Eta aldizkari hauen azala izan da, besteak beste: Vogue Mexiko eta Latinoamerika, Paper Magazine[47], The Fader, The Wire[48], Dazed, i-D Magazine eta Pop Magazine.[49][50][51][52][53]
2012tik 2018ra, Jesse Kandarekin elkarlanean aritu zen Arca, albumen alderdi bisualari erreparatzen.[54] Bere albumetarako karatula sortu zuen: Xen (2014), Mutant (2015) eta Arca (2017).[55][56][57] Daniel Sannwald argazkilari eta zuzendari alemanarekin ere aritu zen lankidetzan, hainbat musika-bideo sortzeko.[58]
Kick serierako, Frederik Heymanek album guztien karatula sortu zuen, Kick I.a izan ezik, hura Carlota Guerrero artista katalanak eta Carlos Sáez artista multimediak sortu baitzuten.[59][60]
Tormenta lanean agertu zen, David Chipperfield arkitekto britainiarrak diseinatutako Montrealeko bost pisuko SSENSE ontzi intsigni berrian egin zen jarduera hibrido eta instalazio batean. Lankidetza berria izan zen Carlos Sáez ikus-artista espainiarrarekin.[61]
Albert Moya artista eta zuzendariari ere lagundu zion.[62]
Portadetarako eta musika-bideoetarako Arcaren irudiak, batzuetan, sexualki esplizituak dira, nahita deserosoak edo kezkagarriak.[63][64] Bereziki, Vanity lan bakunaren bideo irudiak eta Thieveryren bideo musikala NSFW (Ez da segurua) gisa markatu ziren.[65] Reverie lanerako Arcaren bideo musikalak (Jesse Kandak zuzendua) adin-murrizketa du YouTuben irudi grafiko, bortitz eta eduki sexualengatik; halako beste bideo batzuk ere baditu, hala nola Cayo, Electra Rex, Mequetrefe eta Xen.
Arca bideojokoen eta animearen zale amorratua da, eta bere estilo eszentrikoarengatik da ezaguna. Moda "adierazteko modu pertsonal" gisa deskribatu du. Garage aldizkariak honelaxe definitu du haren estiloa:
"Benetan kezkagarria den zerbait, askotan giza gorputza eta body izua animearen eta ziborgaren estetikarekin nahasten dituena, jarduketaren eta bizitzaren arteko lerroa lausotuz".
Emakume trans gisa publikoki identifikatu aurretik, bere jantziak toreatzaileen estiloan oinarritu ziren, eta haien jakek erreproduzitu egin zituen. «Asko pentsatu nuen Pedro Almodóvarren 'Hable con ella' filmean. Filme horretan torero-kasakan inguratu behar duen norbait, bularrera itsatsita mantenduz». Moda, orduan, bere genero-identitatea adierazteko eta bere burua onartzeko bitarteko bihurtu zen.
«Modak asko lagundu dit neure burua garatzen eta onartzea lortzen». «Takoi altuak erabiltzen hasi nintzen ni ausartu baino askoz lehenago, edo neure buruari hormonak eskatzen utzi aurretik».
Besteak beste, Ιon-Flux (telebistako serie biziduneko protagonista eta izen bereko filma), Trinity (Matrix film-sortakoa), Lulu (Final Fantasy X bideojokokoa, Japoniako rol-bideojokoen frankizia, artista haurtzaroan eta nerabezaroan markatzen duena) eta Maria Lionza (Venezuelako herrialde folklore aren jainkosa bat). Beste hauxe ere esan zuen: "panpina bat izaten saiatzea, artea bera izatea" eta "dibaren" arketipoarekin liluratuta egotea, edo "emakume famatu bat babesten duen exoeskeleto distiratsuarekin", "diba-ahalmen horren zerbait kanalizatzeko aukera emanez taxira igotzen denean, argazkilarientzat modako festa batean posatzen duenean". Bere ibilbidean zehar, Arca hainbat modako marka eta enpresarekin elkarlanean aritu da, bere desfileetan eredu edo musikari gisa parte hartuz, eta, gainera, shooting-ak, aldizkarien azalak edo promozio-filmak egiteko posatu du.[66][67][68][69] Arca ere oso ezaguna izan da bere ibilbidean prostetikoak eta zankoak erabiltzeagatik, "Diva Experimentaleko" arketipoarekin.
«Gustatzen zait pentsatzea modaren hizkuntza oso berezia landu dudala, borrokak gogortutako hizkuntza bat».
«Zenbat eta errazagoa izan ni janztean erortzea, orduan eta zoragarriagoa iruditzen zitzaidan mozorroa».
«Zenbat eta kable eta alanbre gehiago izan, zenbat eta handiagoak estriboak, orduan eta bertigo handiagoko estileteak, orduan eta praktikoagoa moda, orduan eta ederragoa da batzuetan, sadikoa da, nolabait, eszenatokitik jaitsi nintzen eta odol faltsua eta odol erreala nituen, eta ezin nituen bereizi».
Adierazpen artistiko horretan sartzen dira, halaber, "printzesa gerlariaren" arketipoaren erabilera eta Kick-etan zehar “gaiztoak” diren emakumeen arketipoak. Sorginak, alabak eta piztia basatiak zentzua hartzen hasi dira. “Haiek nire parte dira, baita inkontziente kolektiboaren parte ere”, “nik ez nituen asmatu, baina haiekin borrokatu nahi dut, eta irudi horiek duten eta izaten jarraitzen duten bizitasuna erakutsi nahi dut”. Vogue aldizkarian ere zera esan zuen: “Niretzat, haurra nintzenean, amets bat zen orain daramadan janzkera mota erabiltzea, eta modaren munduko parte izatea”, “oraindik ere atximurka egiten diot neure buruari sinesteko”. Bere lanak eta estiloak nazioarteko diseinatzaile eta moda-etxe askoren arreta erakarri du, hala nola Gucci, Burberry, Calvin Klein, Bottega Veneta, Loewe, Mugler, Proenza Schouler.[70][71][72][73]
Arca emakume transgenero ez-bitar gisa identifikatzen da.[104]
Daniel Sannwald argazkilari alemaniarrarekin harreman laburra izan zuen, eta, gero, hiru urteko harremana izan zuen Carlos Sáez artista multimedia espainiarrarekin. Sarritan aritu da harekin elkarlanean bere proiektuak egiteko.[105][106]
Mexikoko Voguen egindako elkarrizketan, esan zuen kataluniar jatorriko mutil batekin ateratzen ari zela, eta honako hau erantsi zuen: «Izugarri gustatzen zait mutil-lagunarentzat entsaladak egitea eta noizbait emakume ezkontza-soinekoa erabiltzen imajinatzea, eta hori nahi dut benetan, zorigaiztokoa edo kursia dirudien arren, queer bizitza eta maitasun-fantasia heteronormatiboak kontraesankorrak diruditen arren, baina beste batzuetan oso antzekoak dirudite. Gauza eder bat dago horretan, baita samurra ere; debekatuta ez dagoen zerbait dela sinetsita, guztiz egingarria dela sinetsita».[107] Pertsona transgeneroen eta ez-bitarren eskubideen aktibista da, eta LGBTQ komunitatearena, oro har.[108]
Vogue Mexikori egindako elkarrizketan, Venezuelako etorkin gisa izandako esperientziari buruz honako hau esan zuen: «Migratzaile gisa adiera literalean, queer pertsona guztiak mugaren bateko migratzaileak direla topatzen dut, mugak erronka askorik gabe gurutzatzen dituztenei emandako segurtasuna eta pribilegioa daude. Zenbat eta gehiago erakutsi esplizituki maite dituzunei, zein familiatan jaio zinen, zure komunitatean, hori ekintza heroikoa dela uste dut».[109]
[[Fitxategi:Arca Sonar 4.jpg|thumb|358x358px|Arca Bartzelonako Sónar Jaialdian, 2019ko uztailaren 18a.
Titulua | Xehetasunak |
---|---|
In Transit[110][111] (Nuuro izengoitiaz) |
|
Paper Heart[112][113] (Nuuro izengoitiaz) |
|
Amigos[114] (Nuuro izengoitiaz) |
|
Baron libre[115] |
|
Stretch 1[116] |
|
Stretch 2[117] |
|
Madre[118] |
|
Urtea | Izenburua | Albuma |
---|---|---|
2014 | «Thievery» | Xen |
«Now You Know» | ||
«Xen» | ||
2015 | «Wound» / «Sad Bitch» | |
«Vanity» | Mutant | |
«Soichiro» | ||
«En» | ||
«Front Load» | ||
«Monstruosidad» | Ez du albumik | |
2016 | «Sin rumbo» | Entrañas |
2017 | «Piel» | Arca |
«Anoche» | ||
«Reverie» | ||
«Saunter» | ||
«Desafío» | ||
2020 | «@@@@@» | Ez du albumik |
«Nonbinary» | Kick I | |
«Time» | ||
«Mequetrefe» | ||
«KLK» (Rosaliarekin) | ||
2021 | «Madre» (Oliver Coatesekin) |
Madre |
«Incendio» | Kick III | |
«Born Yesterday» (Siarekin) | Kick II | |
«Prada / Rakata» | ||
«Electra Rex» | Kick III | |
«Queer» (Planningtorockekin) | Kick IIII | |
2022 | «Cayó» | Kick |
2023 | «Ritual» | Kick |
Titulua | Xehetasunak |
---|---|
Riquiquí; Bronze-Instances (1-100)[119] |
|
Titulua | Xehetasunak |
---|---|
Greatest Hits'88-'16 (Shayne Oliverrekin[120]) |
|
Titulua | Xehetasunak |
---|---|
&&&&& |
|
Sheep |
|
Entrañask |
|
^^^^^[121] |
|
±±±±±[122] |
|
Titulua | Xehetasunak |
---|---|
Baron Foyel[123] |
|
FADER/MoMA PS1 Warm Up Mix[124] |
|
@@@@@[125] |
|
Urtea | Titulua | Albuma |
---|---|---|
2016 | «Meditation» (Babyfather Arcarekin) | "BFF" Hosted by DJ Escrow[126] |
«Deep» (Babyfather Arcarekin) | ||
«Snm» (Babyfather Arcarekin) | ||
«Wound Bootleg» (Napo Arcarekin)[127] | Too Fusty | |
2019 | «Country Pursuits» ( Arca Woody Jacksonekin)[128] | The Music of Red Dead Redemption 2 (Original Score) |
2020 | «Love & Basketball 2» (Dean Bluntetik Arcarekin) | Roaches, 2012-2019 (*D’lux)[129] |
«Vanessa Casas» (Dean Blunt-en Arcarekin) | ||
«Maitaleak»[130] | Mutants bol. 1: 1312 | |
«Shifting» (Oneohtrix Point Neverrekin) | Magic Oneohtrix Point Never | |
«Mallorca»[131] | Mutants bol. 2: Riot | |
«Skullqueen»[132] | Mutants bol. 3: Seed | |
2021 | «Bitter Orange (Papi Club Remix 2002)» (Releford-en eskutik Arca eta Papi Club)[133] | Paper: Precision Array to Probe the Epoch of Reionization |
«Ni bai (arima)»[134] | Mutants bol. 4: Love | |
«Panggilan»[135] | B.RB Musika | |
«Transitents in the Render» (Oliver Coates Arcarekin)[136] | Ez du albumik | |
«Risueño»[137] | Mutants bol. 5: Free | |
2022 | «El Alma que Te Trajo» (Trance Arcarekin)[138] | Beldurrezko gauak |
2023 | «Unconditional» (Shygirl Arcarekin)[139] | Nymph_o |
Urtea | Izenburua | Artista | Albuma | Kreditoak |
---|---|---|---|---|
2013 | «The Redeemer» | Dean Blunt | The Redeemer | Ekoizpena |
«New Slaves» | Kanye West | Yeezus | Ekoizpen gehigarria | |
«Hold My Liquor» | Ekoizpen gehigarria eta konposaketa | |||
«Send It Up» | ||||
«I'm in It» | Ekoizpen gehigarria | |||
«Blood on the Leaves» | ||||
«Water Me» | FKA Twigs | EP2 | Ekoizpena, ahots ekoizpena, konposaketa | |
«Ultraviolet» | ||||
«How's That» | Ekoizpena, konposaketa | |||
«Papi Pacify» | ||||
2014 | «Lights On» | LP1 | ||
«Hours» | Ekoizpena, konposaketa | |||
«Give Up» | Ekoizpen gehigarria | |||
2015 | «Lionsong» | Björk | Vulnicura | Ekoizpena, programazioa |
«History of Touches» | ||||
«Black Lake» | ||||
«Family» | Ekoizpena, programazioa, konposaketa | |||
«Notget» | ||||
«Atom Dance» | Ekoizpena, programazioa | |||
«Mouth Mantra» | ||||
«A Message» | Kelela | Hallucinogen | Ekoizpena, konposaketa, nahasketa, grabazioa | |
«Hallucinogen» | Ekoizpena, konposaketa, nahasketa | |||
2016 | «Meditación» | Babyfather | "BFF" Hosted by DJ Escrow | Artista gonbidatua, Ekoizpena |
«Deep» | ||||
«Snm» | ||||
«Mine» | Frank Ocean | Endless | Ekoizpena | |
2017 | «Take Me Apart» | Kelela | Take Me Apart | Ekoizpen gehigarria |
«Enough» | Ekoizpena | |||
«Onanon» | Ekoizpena, konposaketa | |||
«Turn to Dust» | ||||
«Arisen My Senses» | Björk | Utopia | ||
«The Gate» | ||||
«Sue Me» | ||||
«Claimstaker» | ||||
«Future Forever» | ||||
«Blissing Me» | Ekoizpena | |||
«Utopia» | ||||
«Body Memory» | ||||
«Courtship» | ||||
«Losss» | ||||
«Tabula Rasa» | ||||
«Saint» | ||||
2019 | «Take It Back» | Blood Orange | Angel's Pulse | Ahotsa |
2021 | «Human's Lament» | Juaki Pesudo | Ez du albumik | Masterizazioa, nahasketa |
2022 | «Come For Me» | Shygirl | Nymph | Ekoizpena, nahasketa |
Urtea | Izenburua | Artista |
---|---|---|
2011 | «Are You That Somebody»[140] | Aaliyah |
«Love You in Chains»[143] | Nelly Furtado | |
2014 | «Hips Don't Lie»[144] | Shakira |
2015 | «Lana Monument»[145] | Lana Del Rey |
2017 | «Async»[146] | Ryūichi Sakamoto |
2020 | «Little Demon»[147] | Frank Ocean |
2021 | «Rain on Me»[148] | Lady Gaga Ariana Grande |
2022 | «Colourgrade»[149] | Tirzah |
Urtea | Abestia | Zuzendaria(k) | Erreferentzia |
---|---|---|---|
2012 | «Ass Swung Low» | Jesse Kanda | [150] |
«Manners» | [151] | ||
2014 | «Held Apart» | [152] | |
«Thievery» | [153] | ||
«Now You Know» | [154] | ||
«Xen» | [155] | ||
2015 | «Sad Bitch» | [156] | |
«Soichiro» | [157] | ||
«En» | Arca | [158] | |
«Vanity» | Arca
Daniel Sanwald |
[159] | |
«Front Load» | Jesse Kanda | [160] | |
2016 | «Sin rumbo» | [161] | |
2017 | «Anoche» | [162] | |
«Reverie» | [163] | ||
«Desafío» | [164] | ||
2018 | «Fetiche» | Arca Carlos Sáez |
[165] |
2020 | «@@@@@» | Frederik Heyman | [166] |
«Nonbinary» | [167] | ||
«Time» | Manson | [168] | |
«Mequetrefe» | Arca Carlos Sáez Kynan Puru Watt |
[169] | |
2021 | «Madre» (Oliver Coatesekin) | Aron Sanchez | [170] |
«Prada/Rakata» | Frederik Heyman | [171] | |
«Born Yesterday» | Guillermo Aliaga Pedro Triviño |
[172] | |
«Electra Rex» | Arca Carlota Guerrero |
[173] | |
2022 | «Cayó» | Albert Moya | [174] |
«El Alma Que te Trajo» (Safety Trancerekin) | Arca Unax LaFuente |
[175] | |
2023 | «Ritual» | Albert Moya | [176] |
Urtea | Titulua | Zuzendaria(k) | Erreferentziak |
---|---|---|---|
2014 | Trauma | Arca
Jesse Kanda |
[177] |