Be izar

Be izarrak izar mota bat dira, ohi B espektro motakoak eta euren espektroan hidrogenozko igortze lerro debekatuak erakusten dituena. Igorketa hori ez dator izarretik bertatik, baizik eta errotazio azkarraren eta izar masa galeraren ondorio den disko zirkumestelar batetik baizik. Euren ezaugarri nagusia errotazio abiada bizia da, baita B motako izarrentzako ere, eta 250 eta 500 kilometro segundoko bitartekoa izan daitekeena.

Be izarrak euren aldaketak denbora eskala ezberdinetan jasaten dituzten izar aldagarriak dira. Epe luzerako aldaketek (asteetatik hasi eta hamarkadetaraino) materialezko diskoaren eraketa eta barreiatzearekin zerikusia dute, epe ertainekoak (egunetatik asteetara) izar hauetakoren batzuen sistema bitarren barruko mugimenduarekin lotzen dira, eta epe motzerako aldaketak (0,3 eta 2 egun bitartekoak) errotazioaren edo pultsazio ez erradialen ondorio izan daitezke.

Be izarren egoera egoera iragankor bat da. Izar bat Btik Bera alda daiteke ondoren berriz normaltasunera itzultzeko. Jokaera hau duten O eta A espektro motako izarrei ere Be izena ematen zaie.

Be motako izarrik garrantzitsuenak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Izena Bayerren izendapena /
Flamsteed
Espektru mota Errotazio abiadura
(km/s) -behe muga-
Irudizko magnitudea
batez bestekoa
Achernar Alfa Eridani B3Ve 251 +0,45
Tsih Gamma Cassiopeiae B0.5IVe 300 +2,15
Eta Centauri B1Vne 333 +2,23
Phecda edo Phad Gamma Ursae Majoris A0Ve 168 +2,41
Delta Centauri B2IVne 263 +2,58
Alfa Arae B2Vne 298 +2,85
Altzione Eta Tauri B7IIIe 215 +2,85
Gomeisa Beta Canis Minoris B8Ve 276 +2,89
PP Carinae p Carinae B4Vne 285 +3,36
Elektra 17 Tauri B6IIIe 170 +3,72
Kappa Draconis B6IIIpe 250 +3,88
48 Persei B3Ve 190 +4,00
Merope 23 Tauri B6IVe 282 +4,14
Theta Coronae Borealis A B6Vnn 393 +4,14
Psi2 Aquarii B5V 332 +4,39
Fum al Samakah Beta Piscium B6Ve 104 +4,49
Ómicron Puppis B1IVnne 440 +4,50
Fi Andromedae A B6IVe 81 +4,54
Seat Pi Aquarii B1Ve 300 +4,79
Psi1 Orionis B1Ve 310 +4,87
Pleyone 28 Tauri B8Vpe 329 +5,05

Ikus, gainera

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]