CYP1A1

CYP1A1
Egitura erabilgarria
PDBOrtologoaren bilaketa: PDBe RCSB
Identifikatzaileak
AliasakCYP1A1 (HUGO), AHH, AHRR, CP11, CYP1, P1-450, P450-C, P450DX, CYPIA1, cytochrome P450 family 1 subfamily A member 1
Kanpoko IDakOMIM: 108330   MGI: 88588   HomoloGene: 68062   GeneCards: CYP1A1   OMA: CYP1A1 - orthologs
Drogaren xedea
chrysin Itzul dezakezu [1]
Wikidata
Ikusi/Editatu giza geneaIkusi/Editatu saguaren genea

CYP1A1 nazioartean adostutako akronimoa da P450 zitokromoaren entzima bati nahiz haren sintesia arautzen duen geneari buruz hitz egiteko. Eskuarki, geneari dagokionez, letra etzana erabiltzen da: CYP1A1. CYP1A (EC 1.14.14.1) entzima horri Aril-hidrokarburohidroxilasa edo AHH siglak ere deitzen zaizkio. CYP1 familiakoa da, 3 subfamiliaz, 3 genez eta sasigene batez osatua.[6] Xenobiotikoen barruan sailkatuta, 1. familia osoak bezala, zenbait botikaren metabolismoan parte hartzen du (ik. g. teofilina) eta kolesterolaren, esteroideen eta beste lipido batzuen sintesian.[7]

Bere familiako beste entzima batzuk hauek dira: CYP1A2 (15 kromosoman CYP1A1 kodetik 25 kb-ra dago gutxi gorabehera) eta CYP1B1.

CYP1A1 ere aril-4-monooxigenasa edo aril-hidrokarburohidroxilasa izenez ere ezagutzen da, aril-hidrokarburoak tartean dituzten erreakzioak katalizatzen baititu. Erreakzioa mota honetakoa da:

RH + flaboproteina erreduzitua + O2 <=> ROH + flaboproteina oxidatua + H2O,

non gogoratu behar baita flaboproteinak oxidorerreduktoreak direla, eta FAD koentzima gisa erabiltzen dutela (flabin-adenin-dinukleotidoa).[8]

Rol toxikogenikoa

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Bentzopirenoa egitura ziklikoko hidrokarburo kantzerigenoa da, tabakoaren kean dagoena eta Aril-hidrokarburo-hidroxilasa entzimak hidroxilatzen duena.

CYP1A1 erretikulu endoplasmatikoaren mailan aurkitzen da, bereziki arnas mukosan, eta haren adierazpena hidrokarburo aromatiko poliziklikoek (HAP) eragiten dute, tabako-kean dauden beste substantzia batzuen artean. Bere substratu endogenoa ezezaguna da, baina badakigu zenbait HAP bitarteko kartzinogenotan metabolizatzeko gai dela; beraz, CYP1A1 genea biriketako minbizia izateko arrisku handiagoarekin lotu izan da.

Hidrokarburo aromatiko poliziklikoen hidroxilazioa eragiten du, hala nola benzantrazenoa eta bentzopirenoa, tabakoaren kean dauden substantziak baitira.

Hidroxilatu ondoren, hidrokarburo horiek zelularen DNAri eragiten diote, eta mutazioak eragiten dituzte zenbait proto-onkogenetan, hala nola myc-an eta p53 gene ezabatzailean, eta horrek minbizia sor dezake.

Egiaztatu ahal izan denez, arrazoi genetikoengatik aril-hidrokarburohidroxilasa entzimaren jarduera handia duten erretzaileek joera handiagoa dute biriketako minbizia agertzeko jarduera txikia dutenek baino.[9][10]

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]