Claudia Piñeiro

Claudia Piñeiro

Bizitza
JaiotzaBurzaco, 1960ko apirilaren 10a (64 urte)
Herrialdea Argentina
Hezkuntza
Hizkuntzakgaztelania
Jarduerak
Jarduerakidazlea, kazetaria, ekonomialaria eta gidoilaria
Lan nabarmenak
Jasotako sariak
IMDB: nm1532696 Edit the value on Wikidata

Claudia Piñeiro (Burzaco, Buenos Aires probintzia, Argentina, 1960ko apirilaren 10a) argentinar idazlea, telebistako gidoilaria, dramagilea eta kontadorea da.

Biografia

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1978an, bigarren mailako ikasketak Burtzacoko San Jose ikastetxean amaitu zituenean, UBAren soziologia-ikasketetan izena ematea erabaki zuen, baina Argentinako azken diktadura zibiko-militarrak (1976ko martxoaren 24an egindako estatu-kolpearen korolario gisa ezarria) "susmagarritzat" zituen ikasketetarako sarrera itxi zuen. Hori dela eta, Ekonomia Zientzien Fakultatean (unibertsitate berekoa) eta Matematikako Ikasketetan sartzeko azterketa egin zuen. Ekonomia Zientzietako Kontadore Publiko ikasketak egiten hasi zen.[1]

COVID 19 pandemian frantsesa, ingelesa eta portugesa ikasten hasi zen, gustuko libuurak bertsio originalean irakurtzeko.[2]

Lan ibilbidea

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1983an Buenos Airesko Unibertsitatean hartu zuten kontadore. Lanbide horretan hamar urte eman zituen idazten hasi baino lehen. Argitaratu zuen lehen eleberria gazteentzako bat izan zen, Un ladrón entre nosotros, 2004. urtean —baita lehen antzerki-estreinaldiaren urtea ere: Cuánto vale una heladera—, hurrengoan Kolonbiako Norma Argitaletxe Taldeak ematen zuen saria irabazi zuena, nahiz eta idatzi zuen lehena 1991koa izan: El secreto de las rubias, baina ez zen argitaratu, nahiz eta Sonrisa vertical Sariaren hamar finalisten artean geratu (lehenago haurrentzako beste liburu bat argitaratu zuen, Serafín, el escritor y la bruja 2000. urtean, baina nekez sailka liteke eleberri gisa).[3] 2005ean, halaber, Clarín eleberri-saria jaso zuen Las viudas de los jueves lanak, eta, ondoren, beste batzuk.[4]

Piñeirok bere liburuak sinatzen Carla Guelfenbein idazle txiletarrarekin batera

Lau urte geroago, Las viudas de los jueves lana Marcelo Piñeyro zuzendariak izen berarekin, zinemarako egokitzapena egin zuen. Handik gutxira, Alejandro Doria (1936-2009) Piñeroren Tuya eleberrian oinarritutako filmaren aurreprodukzioa hasi zuen, baina ustekabean hil zen, eta Piñeirok esan zuen eleberri horren egokitzapena Alemanian filmatu zitekeela.[5][6] Tuya filma 2015. urtean filmatu eta estreinatu zen, Edgardo González Amer-ek gidoia zuzendu eta egokituz, eta Juanita Viale, Jorge Marrale eta Andrea Pietraren protagonista zirela Egokitzapena eleberriaren ia hitzez hitzeko bertsioa da.

2011n, Piñeirok Betibú argitaratu zuen. Pantaila handira eraman zuten 2014. urtean, Miguel Cohanek zuzendua eta Mercedes Morán, Daniel Fanego eta Alberto Ammann protagonista zituela.[7]

Las grietas de Jara filma, izen bereko eleberrian oinarritua, 2018an estreinatu zen. Argentinako eta Espainiako koprodukzio hau Nicolás Gil Lavedrak zuzendu zuen. Gil gidoigilekide izan zen, eta pertsonaia protagonistak Oscar Martínez eta Joaquín Furrielek interpretatzu zituzten.[8]

Piñeroren lanak hainbat hizkuntzatara itzuli dira.

Clarín egunkariko Revista Ñ-n argitaratutako elkarrizketa batean, Claudia Piñeirok 2005ean nola hasi zen idazle karrera kontatu zuen:

1991n, San Pablon sukurtsala zuen enpresa batean administrazio-kudeatzaile ari nintzen lanean. Aire-konpresoreak egiteko erabiltzen ziren torlojuen ikuskapena egiteko bidaiatu behar nuen; oso aspergarria zen. Ni hegazkinean nindoan, negarrez nindoala uste dut, eta egunkariko lauki batean "La sonrisa vertical/ Irribarre bertikala", Tusquets argitaletxearen lehiaketa, irakurri nuen. Nik ez nekien literatura erotikoko lehiaketa bat zela. Pentsatu nuen gauza bakarra: Itzuli eta oporrak eskatuko ditut, eta horretarako nobela bat idatziko dut; bestela, nik porrot egingo dut'. Eleberriak El secretos de las rubias izena izan zuen eta hamar finalisten artean geratu zen, baina gero ez zen argitaratu. Konturatu nintzen idaztea indartsuegia zela eta, beti idatzi nuen arren, ezin nuen atzeratu. Une hartan bota ninduten salbabida gisa agertu zen.

Claudia Piñeiro Buenos Aireseko Liburu Azokan

2015eko uztailean La Voz del Interiorko Ciudad Equisek egindako elkarrizketa batean hauxe esan zuen Una suerte pequeña eleberriari buruz eta hark suspentsea nagusi dela bere lanetan esan zuen:[9]

Gustuko dut suspentsea erabiltzea, irakurlea eramaten joatea kontatu nahi dudan istorio horretan lagun diezadaten. Ahozko narrazioari omenaldia egiten zaio. Batzuek zerbait interesgarri samarra kontatzen dute, eta batek adi entzuten du, amaierara iritsi arte jarraituta. Horrelako kontakizunak gustatzen zaizkit; istorio bat kontatzen du, eta bestea, berriz, jarraipenaren zain dago. Hori, polizia-eleberri batean edo hau bezalako nobela psikologiko batean gerta daiteke. Informazioa dosifikatzea gustatzen zait, hizkuntza jakin bat erabiliz, besteak kontatzen ari naizen istorio horretako 'bidaian' lagundu nahi izateko.

Claudia Piñeiro, 2018an

2018ko urrian, Quién no izeneko liburua aurkeztu zuen. Ipuin-multzoa bildu zuen, eta, "eguneroko eszena labur gisa, guztiok ezagutzen ditugun egoerak aztertu zituen. Batzuk bitxiak dira, oharkabean pasatzen direnak, eguneroko errutinaren erdian jolasten duten obsesio txikiak; beste batzuek krimena eragin dezakete, baina beti pertsonen isilpean habia egiten dute".[10]

2022an, El tiempo de las moscas, nobela argitaratu zuen, eta Ines pertsonaia, Tuya lanaren protagonista, berriz agertzen da, gizarte-bidegabekeriak salatzen dituen argumentu kriminaleko kontakizun batean, bereziki emakumeei dagozkienak.[11]

«Los días de Claudia Piñeiro» izeneko zutabea idazten du, izen bereko albiste-agentziaren Télam literatura-gehigarrian.

Piñeirok hiru seme-alaba ditu. Abortatzeko eskubidearen alde egin du jendaurrean.[12][13][14][15]

2020an, Carmel ¿quién mató a María Marta miniserie dokumentalean parte hartu zuen, García Belsunce kasua aztertuz.[16] 2021eko abuztuaren 13an, Argentinako El Reino telesaila estreinatu zuen Netflixek. Protagonista Diego Peretti, Nancy Dupláa eta Chino Darín dira, eta Piñeirok sortu eta idatzi zuen thriller politiko polemikoa da.[17]

Feminismoa presente dago bere lan guztietan. Bere hitzetan:

Gizonezkoak gero eta irekiago daude eta mundua osatu nahu dute. Nire istorioek ez dute generorik, edonori gerta lekioke eta. Beharbada egunen batean genero gabeko klasifikazioak egingo ditugu.[2]

Lanak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Eleberriak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  • 2005: Tuya
  • 2005: Las viudas de los jueves
  • 2006: Elena sabe
  • 2009: Las grietas de Jara
  • 2011: Betibú[18]
  • 2013: Un comunista en calzoncillos
  • 2015: Una suerte pequeña[19]
  • 2017: Las maldiciones[20]
  • 2020: Catedrales[21]
  • 2022: El tiempo de las moscas[22]

Haur-literatura

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  • 2000: Serafín, el escritor y la bruja
  • 2004: Un ladrón entre nosotros
  • 2010: El fantasma de las invasiones inglesas

Ipuinak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  • 2018: Quién no
  • 2019: Lady Trópico — Hombres (eta emakume batzuk), Revista Zenda, 2019—

Antzerkia

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  • 2004: Cuánto vale una heladera (2002-2004 Teatro X la identidad antologia zikloan argitaratua)
  • 2006: Un mismo árbol verde
  • 2007: Verona (Teatro de Humor de Zapala antologian argitaratua)
  • 2008: Morite, gordo
  • 2009: Tres viejas plumas
  • 2021: Cuánto vale una heladera y otros textos de teatro

Sariak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  • Tusquets Editores-en "El secretos de las rubias" (Tusquets Editores) 1991ko Irribarre Bertikala Sarian finalista.
  • Aldizkarien Editoreen Argentinako Elkartearen 1992ko Pleiade Saria, urte horretan aldizkari femeninoetan argitaratutako kazetaritza-ohar onenari.
  • Bartzelonako Edebé argitaletxearen lehiaketarako hautatua, "Serafín, el idazle y la bruja" haurrentzako lanagatik.
  • 2003ko Planeta Argentina sarian finalista izan zen, Tuya eleberriagatik.
  • 2005eko Haur eta Gazte Literaturako Latinoamerikako Saria (Norma Talde Editorialak eta Kolonbiako Irakurketa Sustatzeko Fundazioak (Fundalectura) deitua), "Un ladrón entre nosotros" filmagatik.
  • 2005eko Clarín eleberri-saria, "Ostegunetako alargunak" filmagatik.
  • 2006ko Emilia Sariaren 2. aipamen berezia, "Verona" lanagatik, Hueney, Zapala Antzerki Liburutegiko "Umorezko Antzerki Lehiaketa Nazionalean".[23]
  • ACE 2007 saria autore nazionalaren lan onenari, Un mismo árbol verde filmagatik.
  • Literaturpreis der Schwulen Buchläden (LiBeraturpreis) 2010 saria, "Elena sabrá" lanagatik.
  • Sor Juana Inés de la Cruz 2010 saria, "Las grietas de Jara" filmagatik[24]
  • XIV. Pepe Carvalho saria, 2019 nobela beltzekoa, "bere herrialdeko eta hortik kanpoko letretarako erreferente etiko eta literarioa" izateagatik.[25]
  • Gijongo Aste Beltzean Idazle Poliziakoen Nazioarteko Elkartearen Dashiell Hammett saria, 2021eko edizioan, "Catedrales" lanagatik.[26]
  • Booker Prize sarian fafnalista izan zen, «Elena sabe» filmarengatik, 2022an.
  • Tormo Negro–Masfarné 2022 saria, ‘Catedrales’ liburuagatik.[27]

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  1. ↑ «"Un escritor de algo tiene que vivir" Entrevista: Claudia Piñeiro, Outsider, la revista.» www.eloutsiderdigital.com.
  2. ↑ a b (Gaztelaniaz) ««A Shakira le hubiera dicho que no lo hiciera»» Ideal 2023-01-28 (Noiz kontsultatua: 2023-01-31).
  3. ↑ «Todo sobre Claudia Piñeiro. Cronología»[Betiko hautsitako esteka], artículo de 2012 en el sitio web Territorio de lo Escrito. Consultado el 8 de febrero de 2012
  4. ↑ Premio Clarín para la novelista argentina Claudia Piñeiro, Letralia n.º 133. 7 de noviembre de 2005. Consultado el 2 de noviembre de 2011
  5. ↑ Tuya en CineNacional.com. Consultado el 2 de noviembre de 2011
  6. ↑ Yakimiuk, Mauro (2011): «Claudia Piñeiro: “El suspenso es una marca en esta novela o por lo menos intenté que lo fuera”», artículo del 29 de abril de 2011 en el sitio web Entre Vidas. Consultado el 8 de febrero de 2012.
  7. ↑ Miguel Cohan explora las fronteras del policial con "Betibú". Télam.
  8. ↑ «Óscar Martínez y una película sobre las grietas» Infonews.
  9. ↑ Claudia Piñeiro: Me gusta manejar el suspenso . Ciudad Equis, La Voz del Interior, julio de 2015
  10. ↑ «CCK» www.cck.gob.ar.
  11. ↑ Galindo, Juan Carlos. (2023-01-25). «Claudia Piñeiro: novela negra feminista para tiempos revueltos» El País.
  12. ↑ Boletín Año XVIII, Nº 1083. (12 de abril de 2018). «Aborto: 2º plenario de comisiones - 12 de abril» Notivida.
  13. ↑ Debate sobre el aborto en Diputados: Claudia Piñeiro, Gargarella y Di Tullio exponen a favor de la despenalización. 12 de abril de 2018, www.lanacion.com.ar or..
  14. ↑ Argentina: El discurso de la escritora Claudia Piñeiro a favor del derecho al aborto. 12 de abril de 2018, www.nodal.am or..
  15. ↑ Fuertes testimonios en la segunda jornada sobre la despenalización del aborto en Diputados. 12 de abril de 2018, http://www.ambito.com or..
  16. ↑ Netflix estrena "Carmel: ¿Quién mató a María Marta?" Hablan Vanessa Ragone y Alejandro Hartmann. 4 de noviembre de 2020.
  17. ↑ «Lanzan el primer trailer de "El Reino", la serie de Netflix escrita por Claudia Piñeiro - Pilar a Diario» www.pilaradiario.com.
  18. ↑ 20minutos. (2012-02-11). «'Betibú', una novela que aborda el declive del periodismo actual» www.20minutos.es - Últimas Noticias.
  19. ↑ Yepez, Dessire. (0001-11-30). «Claudia Piñeiro se sumerge en un thriller familiar con 'Una suerte pequeña'» El Comercio.
  20. ↑ «Claudia Piñeiro obliga con "Las maldiciones" a preguntarse por los nuevos políticos» www.efe.com.
  21. ↑ México, Adela Mac Swiney González | El Sol de. «Catedrales, de Claudia Piñeiro, gana premio de novela negra» El Sol de México | Noticias, Deportes, Gossip, Columnas.
  22. ↑ «El tiempo de las moscas», la nueva novela de Claudia Piñeiro, tiene fecha de publicación. 7 de septiembre de 2022.
  23. ↑ Diario de Río Negro Nota: "Teatro de Humor galardonado en Zapala"
  24. ↑ Friera, Silvina (2010): «Premio para “Las grietas de Jara”», artículo del 4 de noviembre de 2010 en el diario Página/12. Consultado el 2 de noviembre de 2011.
  25. ↑ La argentina Claudia Piñeiro, el Premio Pepe Carvalho de novela negra. .
  26. ↑ Galindo, Juan Carlos. (2021-07-16). «Claudia Piñeiro gana el Premio Dashiell Hammett de la Semana Negra de Gijón» EL PAÍS.
  27. ↑ Claudia Piñeiro y su libro ‘Catedrales’ ganan el premio Tormo Negro–Masfarné 2022. 2 de septiembre de 2022.

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]