Elias Khoury

Elias Khoury

(2016)
Bizitza
JaiotzaAshrafieh (en) Itzuli eta Beirut, 1948ko uztailaren 12a
Herrialdea Libano
Lehen hizkuntzaarabiera
HeriotzaBeirut, 2024ko irailaren 15a (76 urte)
Hezkuntza
HeziketaLebanese University (en) Itzuli 1971) : Historiografia
Sorbona Berria Unibertsitatea - Paris 3 1972) doctorate in France (en) Itzuli : social history (en) Itzuli
Hizkuntzakarabiera
ingelesa
frantsesa
Jarduerak
Jarduerakidazlea, unibertsitateko irakaslea, antzerkigilea, kazetaria eta kritikaria
Enplegatzailea(k)Columbia Unibertsitatea
Lebanese American University (mul) Itzuli
Beiruteko Amerikar Unibertsitatea
Lebanese University (en) Itzuli
New Yorkeko Unibertsitatea
Facebook: eliaskhouryy Edit the value on Wikidata

Elias Khoury (arabieraz: الياس خوري‎, Beirut, 1948ko uztailaren 12a- Beirut, 2024ko irailaren 15a) libanoar idazle, antzerkigile eta literatur kritikaria izan zen. Idazle arabiar ezagunenetako bat izan zen, bai arabiar munduan, bai mundu horretatik kanpo[1]. Libanoko An-Nahar egunkariko literatura gehigarriaren zuzendaria izan zen[2].

Datu biografikoak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Elias Khoury Beiruteko Ashrafiyye auzoko familia kristau batean jaio zen[3]. Libanoko Unibertsitatean eta Parisko Unibertsitatean ikasi zuen. Palestinaren aldeko mugimendura hurbiltzen joan zen, batez ere Jordaniako errefuxiatu eremu batera 1970ean egin zuen bidaia baten ondotik, eta Libanoko gizartea Palestinaren auziaz zatituta zegoen garaian, haren jarraitzaile sutsua izan zen. Fatah-ko kide izan zen, eta, beraz, Palestina Askatzeko Erakundeko (OLP) kide ere. Libanoko gerra zibilaren hasieran ere parte hartu zuen Libanoko Mugimendu Nazionaleko kide gisa, baina zauritu eta aldi baterako itsu gelditu zen[4][3]. Hainbat literatur aldizkari garrantzitsu zuzendu zituen, besteak beste Adonis edo Mahmud Darwish idazleekin elkarlan estuan[5], eta irakasle izan zen Columbia eta New Yorkeko unibertsitateetan[2], Beiruteko Unibertsitate Amerikarrean eta Libanoko Unibertsitatean.

Dozena bat saiakera, kontakizun liburu bat eta hamasei eleberri idatzi zituen, eta horietan, modu konplexuan uztartzen dira agertoki eta gai politikoak (Palestinako auzia, Libanoko gatazkak) eta giza portaeraren azterketa.[1] Bere hizkuntza narratiboak libanoar dialektora jotzen du sarri, batez ere bere azken lanetan.

Idazle arabiarren artean lan gehien itzulita dituenetako bat da. Bere lanak hainbat hizkuntzatara itzuli dira, hebreera barne.[4]

Bere lanaren gai nagusietako bat da herri palestinarrak Nakba etengabea pairatzen duela, hau da, exodo bat, desplazamendu bat[4].

2000an, Palestina Saria irabazi zuen Bab al-Shams (Eguzkiaren Atea) lanagatik.[5]

Obra

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Eleberria

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  • (1975) 'an 'ilaqat al-da'irah (عن علاقات الدائرة)
  • (1977) al-Jabal al-saghir (الجبل الصغير); ingelesera itzulia: Little Mountain (1989, Maia Tabet)
  • (1981) Abwab al-madinah (أبواب المدينة); ingelesera itzulia: The Gates of the City (1993, Paula Haydar)
  • (1981) Wujuh al-bayda (الوجوه البيضاء); ingelesera itzulia: White Masks (2010, Maia Tabet)
  • (1989) Rihlat Ghandi al-saghir (رحلة غاندي الصغير); ingelesera itzulia: The Journey of Little Gandhi (1994, Paula Haydar)
  • (1993) Mamlakat al-ghuraba (مملكة الغرباء); traducido al inglés The Kingdom of Strangers (1996, Paula Haydar)
  • (1994) Majma' al-Asrar (مجمع الأسرار)
  • (1998) Bab al-Shams (باب الشمس); ingelesera itzulia: Gate of the Sun (2006, Humphrey Davies)
  • (2000) Ra'ihat al-Sabun (رائحة الصابون)
  • (2002) Yalu (يالو); ingelesera itzulia: Yalo (2008, Peter Theroux)
  • (2007) Ka-annaha na'imah (كأنها نائمة); ingelesera itzulia: As Though She Were Sleeping (2011, Humphrey Davies), (2012, Marilyn Booth)
  • (2012) al-Maryia al-maksoura (المرايا المكسورة: سينالكول) ingelesera itzulia: Broken Mirrors: Sinocal (2012, Humphrey Davis)

Dramaturgia

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  • (1984) "Al-mubtada' wa'l-khabar"

Kritika

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  • (1979) Dirasat fi naqd al-shi'r
  • (1982) Al-dhakira al-mafquda
  • (1984) Tajribat al-ba'th 'an ufq
  • (1985) Zaman al-ihtilal

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  1. ↑ a b (Gaztelaniaz) Gómez, Luz. (2024-09-17). «Muere el novelista libanés Elias Khoury, la voz que plasmó la historia viva del pueblo palestino» El País (Noiz kontsultatua: 2024-09-27).
  2. ↑ a b (Katalanez) «Elias Khoury» CCCB (Noiz kontsultatua: 2024-09-27).
  3. ↑ a b (Ingelesez) Silverman, Jacob. (2012-08-03). «Elias Khoury: Profile of the Essential Arab Novelist Today» The Daily Beast (Noiz kontsultatua: 2024-09-27).
  4. ↑ a b c (Ingelesez) Iraqi, Amjad. (2024-05-15). «How do we tell the story of the Nakba when the plot hasn’t ended?» +972 Magazine (Noiz kontsultatua: 2024-09-27).
  5. ↑ a b «Banipal (UK) Magazine of Modern Arab Literature - Contributors - Elias Khoury (1948 – 15 September 2024)» www.banipal.co.uk (Noiz kontsultatua: 2024-09-27).

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]