|
Artikulu honek erreferentziak behar ditu. Hemen erreferentzia egiaztagarriak gehituz lagun dezakezu. |
Ferreira Gullar |
---|
|
|
Jaiotzako izen-deiturak | José Ribamar Ferreira |
---|
Jaiotza | São Luís, 1930eko irailaren 10a |
---|
Herrialdea | Brasil |
---|
Heriotza | Rio de Janeiro, 2016ko abenduaren 4a (86 urte) |
---|
Hobiratze lekua | Cemitério de São João Batista (en) |
---|
Heriotza modua | berezko heriotza: pneumonia |
---|
|
Hizkuntzak | portugesa brasildar portugesa gaztelania errusiera |
---|
|
Jarduerak | idazlea, itzultzailea, antzerkigilea, arte-kritikaria, gidoilaria, kazetaria, poeta, aktorea, television writer (en) eta ipuingilea |
---|
Lan nabarmenak | |
---|
Jasotako sariak | |
---|
Kidetza | Brasilgo Letren Akademia neo-concrete movement (en) |
---|
Izengoitia(k) | Ferreira Gullar |
---|
Genero artistikoa | olerkigintza antzerkia saiakera memoriak |
---|
|
Alderdi politikoa | Brasildar Alderdi Komunista |
---|
|
|
|
José Ribamar Ferreira, Ferreira Gullar izengoitiz ezaguna (São Luís, 1930eko irailaren 10a – Rio de Janeiro, 2016ko abenduaren 4a) brasildar olerkari, antzerkigile, saiakeragile, ipuingile, kazetari eta arte-kritikaria izan zen.
Neoconcretismo mugimendu poetikoaren sortzailea izan zen. Brasilgo Alderdi Komunistako kide izan zen, eta 1964an erbesteratu behar izan zuen, diktadura militarra Brasilera iritsi ondoren, eta SESBen, Txilen, Perun eta Argentinan bizi izan zen. 1975ean idatzi zuen Argentinan bere lanik ezagunena, "Poema Sujo" ("Poema zikina"). Bertan, bere haurtzaroko eta gaztaroko oroitzapenak eta erbesteratuta bizitzearen larritasuna jorratzen ditu, eta erbesteratuen jazarpenaren ondorioz poesia idazteari uzteko erabakia azaltzen du. Erbestetik itzuli ondoren, liburuak argitaratzen eta egunkarietan idazten jarraitu zuen.
2002an Claus printzea saria jaso zuen, 2005ean Machado de Assis saria, 2007an Jabuti saria eta 2010ean Camões saria.
- Olerkigintza
- Um pouco acima do chão, 1949
- A luta corporal, 1954
- Poemas, 1958
- João Boa-Morte, cabra marcado para morrer (cordel), 1962
- Quem matou Aparecida? (cordel), 1962
- A luta corporal e novos poemas, 1966
- História de um valente, (cordel, na clandestinidade, como João Salgueiro), 1966
- Por você por mim, 1968
- Dentro da noite veloz, 1975
- Poema sujo, 1976
- Na vertigem do dia, 1980
- Crime na flora ou Ordem e progresso, 1986
- Barulhos, 1987
- O formigueiro, 1991
- Muitas vozes, 1999
- Antologiak
- Antologia poética, 1977
- Toda poesia, 1980
- Ferreira Gullar - seleção de Beth Brait, 1981
- Os melhores poemas de Ferreira Gullar - seleção de Alfredo Bosi, 1983
- Poemas escolhidos, 1989
- Ipuinak
- Gamação, 1996
- Cidades inventadas, 1997
- Antzerkia
- Kronikak
- A estranha vida banal, 1989
- O menino e o arco-íris, 2001
- Oroitzapenak
- Rabo de foguete - Os anos de exílio, 1998
- Biografia
- Saiakerak
- Teoria do não-objeto, 1959
- Cultura posta em questão, 1965
- Vanguarda e subdesenvolvimento, 1969
- Augusto do Anjos ou Vida e morte nordestina, 1977
- Tentativa de compreensão: arte concreta, arte neoconcreta - Uma contribuição brasileira, 1977
- Uma luz no chão, 1978
- Sobre arte, 1983
- Etapas da arte contemporânea: do cubismo à arte neoconcreta, 1985
- Indagações de hoje, 1989
- Argumentação contra a morte da arte, 1993
- O Grupo Frente e a reação neoconcreta, 1998
- Cultura posta em questão/Vanguarda e subdesenvolvimento, 2002
- Rembrandt, 2002
- Relâmpagos, 2003
- Telebista
- Araponga - 1990/1991 (Rede Globo) - laguntzailea
- Dona Flor e Seus Dois Maridos - 1998 (Rede Globo) - laguntzailea
- Irmãos Coragem - 1995 (Rede Globo) - laguntzailea