Isomero nuklear

Isomero nuklear bat nukleo atomiko baten egoera metaegonkor bat da, bere nukleoietako (protoiak edo neutroiak) bat edo gehiagoren kitzikapenaren ondorioz eragina. "Metaegonkor" hitzak kitzikatutako egoera hauek, bataz besteko bizi laburrarekin (orohar 10^-12 segundu) desintegratzen diren kitzikatutako egoera nuklearrek baino 100 eta 1000 aldiz handiagoa den bataz besteko bizia dutela esan nahi du. Horren ondorioz, "metaegonkor" hitza 10^-9 segundu edo gehiagoko bataz besteko bizia duten isomeroentzat mugatua geratzen da. Iturriren batzuk 5x10^-9 gomendatzen dute, isomeria metaegonkorra normaletik bereizteko.

Badaude oso bizi luzeko isomeroak, minutu, ordu edota urteetan neur daitezkeenak. Kasu nabarmen bat ^180m₇₃Ta da, honen bataz besteko bizia hain bait da luzea oraindik ez dela erortzen ikusi (gutxienez 10¹⁵ urte. Batzuetan, egoera metaegonkor baten gamma erorketari trantsizio isomeriko izen berezia ematen zaio, baina isomero nuklear metaegonkor monoparentalaren behin-behineko izaeragatik izan ezik, kanpo ezaugarri guztietan prozesu hau iraupen laburreko gamma desintegrazioaren antzekoa da. Isomero nuklearen bizi luzeagoak (egoera metaegonkorra), sarritan, funtsezko egoerara iristeko gamma igorpenarekin lotutako espin nuklearraren aldaketa maila handiagoaren ondorio da. Espin aldaketa handien behar honek desintegrazio hauek zailtzen ditu, eta, beraz, atzeratu egiten ditu. Alabaina, igorpen hori atzeratzeko beste arrazoi batzuk, eskuragarri dagoen desintegrazio energia baxu edo altuak kasu ere badute eragina bataz besteko bizitzan.

Isomero eta erortze-alaba nuklearraren lehen sistema (X² uranioa/Z uranioa, gaur egun ^234m₉₁Pa/²³⁴₉₁Pa bezala ezagutzen dena) Otto Hahnek aurkitu zuen 1921ean.

Kanpo estekak