Jacopo Barozzi

Jacopo Barozzi
Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotza	Vignola, 1507ko urriaren 1a
Herrialdea	Aita Santuen Lurraldea
Heriotza	Erroma, 1573ko uztailaren 7a (65 urte)
Hobiratze lekua	Agriparen Panteoia
Familia
Seme-alabak	ikusi Giacinto Barozzi ^(en)
Hezkuntza
Hizkuntzak	italiera
Ikaslea(k)	ikusi Giacomo della Porta
Jarduerak
Jarduerak	arkitektoa eta idazlea
Lantokia(k)	Erroma
Lan nabarmenak	ikusi Gesù
Influentziak	Baldassare Tommaso Peruzzi
Mugimendua	manierismoa

Jacopo Barozzi da Vignola (Vignola, Emilia-Romagna, 1507ko urriaren 1a - Erroma, 1573ko uztailaren 7a), gehienean il Vignola deitua, italiar arkitekto manierista izan zen.

Bizitza

Ikasketak Bolonian egiten ari zenean, San Petronio elizaren aurrealdearen eraikuntzan parte hartu zuen. 1541ean Frantziara joan zen eta Fontainebleauko jauregiko lorategietako eskultura batzuk zizelkatu zituen. 1543-1550. urteetan Bolonian egon ondoren, Erroman hartu zuen bizilekua, eta Farnese familiaren arkitektoa izan zen.

Julio III.a aita santuarentzat lan egin zuen Villa Julian, aurretik eginda zeuden proiektuak berregiten. Lan horretan trebetasun handiz lotu zituen oin laukizuzena zuten eraikinaren atalak eta atal erdi biribilak (eskailerak eta lorategiko eserlekuak). Joera hori sakondu egin zuen, bestalde, Caprarolako Villa Farnesen. Bagnaiako Villa Lanten (Viterbo) era organikoan bateratu zituen eraikinak, lorategia eta parkea.

Erlijiozko eraikinak ere egin zituen, eta horien artean aipatzekoak ditu Sant'Andreako oratorioa (1553), eta Sant'Anna dei Palafrenieri (proiektua 1570ean egina). Dena dela, erlijiozko eraikinen artean maisu lana Erromako Gesu eliza du (1568an hasia): areto bakarrekoa da, Kontraerreformaren eta, batez ere, jesuiten behar liturgikoetara eta deboziozkoetara egokitua. Eliza horretako transeptua estu-estua da, eta alboetara kaperak ditu. Eraikin horretan bildu zituen batetik Pizkundean nagusitu zen oin zentrala eta, bestetik, kristau tradizio antzinakoaren luzetarako oina. Gesuko elizaren bidez (fatxada Giacomo della Portak egin zuen) Kontraerreformako elizen tipologia zehaztu zuen, eta erraz kopia zitekeen eredu bat utzi zien bere ondorengoei.

Bestalde, arrakasta handia izan zuen arkitekturari buruzko Regola delli cinque ordini d´architettura (1562, Arkitektura bost ordenei buruzko tratatua) lan teorikoak.

Erreferentziak

• Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/27 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Jacopo Barozzi