Jose Iraragorri

Jose Iraragorri

Bizitza
Jaiotzako izen-deiturakJosé Iraragorri Ealo
JaiotzaBasauri, 1912ko martxoaren 16a
Herrialdea Bizkaia, Euskal Herria
HeriotzaGaldakao, 1983ko apirilaren 27a (71 urte)
Familia
Familia
Hezkuntza
Hizkuntzakgaztelania
Jarduerak
Jarduerakfutbolaria eta futbol entrenatzailea
Ibilbidea
Taldeak Urteak J G
Athletic1929 / 193611387
Espainiako futbol selekzio nazionala1931 / 193672
Euskal Herriko futbol selekzioa1937 / 193911381
Club Atlético San Lorenzo de Almagro1939 / 194150
Real Club España1943 / 1946
Athletic1946 / 1949287
 
Posizio edo espezialitateaaurrelaria
Altuera1,78 metro
Izengoitia(k)Chato
FIFA: 51276 Edit the value on Wikidata

Jose Iraragorri Ealo (Basauri, 1912ko martxoaren 16a - Galdakao, 1983ko apirilaren 27a)[1] bizkaitar futbolari eta entrenatzailea zen, Athletic eta Euskal Herriko futbol selekzioan jokatu zuena.

Espainiako Gerra Zibila zela eta, Euskal Herriko futbol selekzioarekin nazioarteko bira egin eta Amerikan erbesteratu zen, argentinar eta mexikar txapelketetan jokatuz.

Biografia

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

'Galdakaoko sudurmotza' deitua,[2][3] 1930eko eta 1940ko hamarkadetan futbolaria izan zen. Hamasei urte besterik ez zituela, Athletic Clubeko gazte taldean hasi zen. 1929an Athletic Clubeko lehen taldean sartu zen, Lafuente, Bata, Txirri II.a eta Gorostizarekin lehen aurrealde historiko ospetsuan.[4] Athletic 1929/30 denboraldian partida bakar bat galdu gabe ligako txapeldun geratu zen eta, gainera, Kopa irabazi zuen denboraldi horretan bertan. Hurrengo denboraldian, Fred Pentlanden eskutik berriro titulu biak eskuratu zituen. Hurrengo bost denboraldietan beste lau titulu nazional irabazi zituen, bi Liga eta bi Kopa.

Gerra Zibila piztean, euskal selekzioaren Europa eta Mexikoko biran parte hartu zuen.[5][6] 1939an, Angel Zubietarekin batera, CA San Lorenzo de Almagro talde argentinarrera joan zen. Argentinako taldean lesio larri bat izan zuen partida gutxira. Ondoren, zazpi urtez jokatu zuen Real Club Españan. Mexikar talde honetan erbesteratutako euskal futbolari askorekin batera aritu zen, Blasco, Zilaurren edo Langara kasu.[7]

1946an Athleticera itzuli zen, baina futbolari karrera amaitzeko. Euskal taldean eman zituen hiru denboraldietan, lehenengoan bakarrik maiz jokatu zuen. Horregatik, 1949an, futbol profesionaletik erretiratu zen, Athletic Cluben hamar denboralditan 179 gol lortu zituelarik.

Oraindik Athleticeko jokalaria zela (1947-48), Barakaldo CF taldean entrenatzeari ekin zion.[8] Gero, 1949 eta 1952 artean, Athletic Club hartu zuen bere gain. Bilboko taldearekin Kopako titulu bat eta Eva Duarte Kopako beste bat lortu zituen. Euskal taldea 103 partidatan zuzendu zuen, horietatik 54 irabaziz.

Hurrengo denboraldietan Real Valladolid eta Celta de Vigoko aulkietatik ere labur pasa zen, lehen taldearekin Federazioaren Kopa irabaziz.[9] 1955eko azaroan Hércules Club de Fútbol taldearen ardura hartu zuen.[10] Patricio Caicedo kargutik kendu eta Sergio Rodríguez uruguaitarrak bitartekaritza lanak egin ondoren, bizkaitarrak alacantear taldearen egoera bideratzea eta Lehen Mailan jarraitzea zuen helburua, baina jaitsiera saihestezina izan zen. Ondoren, besteak beste, Indautxu Kirol Elkartea entrenatu zuen,[11] klub horretako kirol zuzendaria izateaz gain.

Bere ibilbidean zehar, Espainiako futbol selekzio nazionalarekin zazpi aldiz internazionala izan zen, lehena 19 urte zituela 1931ko apirilaren 19an San Mamesen. Emaitza Espainia 0 - Italia 0 izan zen. Bere bigarren partidan, Espainiako selekzioak 1934ko Munduko Futbol Txapelketan egindako lehen golaren egilea izan zen, Espainia 3 - Brasil 1 final-zortzirenetako partidan.[12][3] Guztira, Alemaniaren eta Italiaren aurka birritan, eta Portugalen, Austriaren eta Brasilen kontra behin jokatu zuen.

Ibilbidea

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Futbolaria

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Kluba Urteak JP (G)
Athletic Club 1929-1937 113 (81)
San Lorenzo de Almagro 1939-1941
Real Club España 1941-1946
Athletic Club 1946-1949 27 (7)

Entrenatzailea

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Kluba Urtea(k) JP (G)
Barakaldo CF 1947-1948
Athletic Club 1949-1952
Real Valladolid 1952-1953
Celta de Vigo 1953-1954
Hércules CF 1955-1956
Indautxu KE 1959-1960
Indautxu KE 1962-1963

Palmaresa

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Futbolaria

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Titulua Kluba Urtea
Errege Kopa Athletic Club 1930
Liga Athletic Club 1929-30
Errege Kopa Athletic Club 1931
Liga Athletic Club 1930-31
Errege Kopa Athletic Club 1932
Errege Kopa Athletic Club 1933
Liga Athletic Club 1934
Liga Athletic Club 1936
Mexikoko futbol kopa Real Club España 1943-44
Campeón de Campeones Real Club España 1944
Mexikoko futbol liga Real Club España 1944-45
Campeón de Campeones Real Club España 1945

Entrenatzailea

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Titulua Kluba Urtea
Errege Kopa Athletic Club 1950
Eva Duarte Kopa Athletic Club 1950
Federazioaren Kopa Real Valladolid 1953

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  1. ↑ (Gaztelaniaz) «Fallece José Iragorri, ex jugador del Athletic» El País 1983-04-28.
  2. ↑ (Gaztelaniaz) «Discrepo por completo de los que creen en la baja forma del fútbol español» El Mundo Deportivo.
  3. ↑ a b (Gaztelaniaz) «El Chato de Galdakao» Gara 2014-06-15.
  4. ↑ (Gaztelaniaz) «Equipos históricos: La delantera mítica» El Enganche 2009/05/12.
  5. ↑ (Gaztelaniaz) «La Selección de Euzkadi 1937-1939. Su historia contada desde México» About Basque Country 2013-2-8.
  6. ↑ (Gaztelaniaz) «Cuando Euzkadi conquistó México - Panenka» Panenka 2017-1-24.
  7. ↑ (Gaztelaniaz) «Carta de Méjico» El Mundo Deportivo 1955/03/13.
  8. ↑ (Gaztelaniaz) Barakaldo CF. Entrenadores. .
  9. ↑ (Gaztelaniaz) www.bdfutbol.com. Iraragorri, José Iraragorri Ealo - Entrenador. .
  10. ↑ (Gaztelaniaz) «Iraragorri nuevo entrenador del Hércules» El Mundo Deportivo 1955/10/30.
  11. ↑ (Gaztelaniaz) indautxusd.com. Entrenadores en la historia de la S. D. Indautxu. .
  12. ↑ (Gaztelaniaz) «Iraragorri, el primer gol de España en un Mundial» Marca 2018/06/30.

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]