Khnata Bennouna

Khnata Bennouna

Bizitza
JaiotzaFez, 1940 (84/85 urte)
Herrialdea Maroko
Hezkuntza
Hizkuntzakarabiera
Jarduerak
Jarduerakidazlea, kazetaria eta eleberrigilea
Jasotako sariak
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioaislama

Khanata Bennouna (arabieraz: خناثة بنونة‎; Fez, Maroko, 1940) marokoar idazlea da, Idazle Magrebtarren Batasuneko kidea. Emakume burges intelektual, indartsu, konprometitu eta politiko baten irudia da.[1]

Fezen jaio zen, 1940 inguruan, familia nazionalista batean. Lau urte zituela, Istiqlalen Ben Kiran eskolan hasi zen. Haurtzarotik harreman ia filiala izan zuen alderdi horren fundatzailearekin, Allal al-Fassirekin, eta honek 1968an bigarren obraren hitzaurrea egin zion. Lehen mailako ikasketen ziurtagiria lortu ondoren, Al-Qarawiyyin Unibertsitateko emakumezkoen sailean sartu zen, eta arabiera menderatzea lortu zuen. 1956an Fez-eko Irakasle Eskolan sartu zen eta 1961ean Irakeko Casablancako Goi Eskolan (Bagdadeko Letren Fakultateko adar bat), bertan Historia eta Geografiako lizentziatura lortu zuen 1964an. Ordutik 1969ra arte Fezen bizi izan zen, eta 1965ean Marokoko emakumeen lehen aldizkaria sortu zuen, Shuruq. Hamasei urte zituela egin zuen lehen bisita Ekialdera, familiarekin. Mekara erromesaldia egin ondoren, Zisjordania bisitatu zuten. Bere begiez ikusi ahal izan zuen Palestinako herriaren errealitate garratza eta gertakari honek betiko markatu zuen. 1967an, Idazle Marokoarren Batasuneko (1966tik dago bertan) delegazio bateko kide zela, Palestinara egin zuen bigarren bisita, une erabakigarria eskualdearentzat eta arabiar munduarentzat, baita Janata Bennunarentzat ere, handik aurrera bere ibilbide literarioa hasi baitzuen, aurrez ikusitako guztia kontatzeko behar larriak markatuta.

Hainbat urtez, animo krisi sakon batean murgildu eta ez zuen lanik argitaratu. 1969an, Casablancako Wallada Bigarren Hezkuntzako Institutuko zuzendari izendatu zuten, eta 1972an Ahmad al-Madini (Berrechid, 1948) idazle marokoarrarekin ezkondu zen. Esperientzia horrek porrot egin zuen 1974an. 1982an, Libano inbaditu zutenean eta haren hiriburua, Beirut, israeldarrek setiatu zutenean, beste eten bat gertatu zen haren literatur jardueran, beste krisi baten eraginez. Azkenean, 1987an, berriro heldu zion idazteari eta hainbat ipuin bilduma sortu zituen, azkenak 1991n argitaratuak. Janata Bennuna 'emakumearen hitza' (Silvia G.) dokumentalaren protagonistetako bat da. Ponzoda, 2006an San Diegoko Emakumeen Zinemaldiko Epaimahaiaren saria eskuratu zuena.

Janata Bennunaren narratiba oinarrizko bi poloren inguruan garatzen da: askotan batera aurkezten diren gaitzespena eta identitatea, bai eduki abertzale eta nazionala duten kontakizunetan, bai eduki sozial eta pertsonala duten kontakizunetan.Bere idazkeraren ardatzetako bat, Marokoko emakume burges intelektuala da, gizonezkoa nagusi den gizartearen baitan. Gizartea eta familia lankidetzan aritzen dira emakumea menderatzea lortzeko. Horretarako, klixe historiko batzuk erabiltzen dituzte, beren nortasuna zapaltzeko joera dutenak, eta arrazoi politiko, sozial eta tradizionalen bidez justifikatzen dute beren menderatzea. Arrazoi horiek, sexu-dibergentziatik abiatuta, sexu bakoitzari dagozkion funtzioak zehazten dituzte.

Bennunaren narratibaren azpian daude emakume arabiarrari dagozkion funtsezko gaiak, emakume horren nortasunaren eta sexualitatearen esparruan etengabe murriztuak, pobretuak eta ukatuak, ezkontzaren esparruan ere; izan ere, senarrak arbuiatzearen edo emazte berri bat hartzearen mehatxua egozten zaio. Edozein arrisku desaktibatzeko asmoz, emakumeak amore emateko prest egoten dira maiz.

  • Liyasqet Assamt (Behera isiltasuna!) (1967)
  • Annar wa Al-'ikhtiyar (Sua eta hautua) (1969), 1971ko Marokoko Literatur Sariaren irabazlea
  • Assawt wa Assurah (Soinua eta irudia) (1975)
  • Al-A'asifah (Ekaitza) (1979)
  • Al-Ghad wa Al-Ghadab (Bihar eta haserrea) (1981)
  • Assamt Annatiq (Isiltasun adierazgarria) (1987)

Gaztelaniara itzuliak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  • ¡Abajo el silencio! (1967).
  • El fuego y la elección (1968).
  • La imagen y la voz (1975).
  • La tempestad (1979).
  • El mañana y la cólera( 1981).
  • El silencio elocuente (1987).
  • El espejo acusador. Retrato de una mujer marroquí (1991).
  • Escenas marroquíes. Visión social de los sesenta a través de dos narradoras: Janata Bennuna y Rafiqat al-Tabia (1991).
  • MARTÍNEZ MONTÁVEZ, P., Poesía árabe contemporánea, Madrid, CantArabia, 1958.[2]
  • VERNET, J., Literatura árabe, Barcelona, Acantilado, 1968.[3]
  • MARTÍNEZ MARTÍN, L., Antología de la poesía árabe contemporánea, Madrid, Espasa-Calpe, 1972.[4]
  • FERNÁNDEZ PARRILLA, G., La literatura marroquí contemporánea. La novela y la crítica literaria, Univ. Castilla–la Mancha, Cuenca, 2005.[5]
  • Jornadas de literatura árabe moderna y contemporánea, Departamento de estudios árabes e islámicos y estudios orientales, Universidad Autónoma de Madrid, 1991.[6]
  • GARCÍA CASTAÑÓN, L., El realismo social del relato marroquí contemporáneo, Mundo árabe e Islam, Madrid, 2001.[7]

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  1. (Frantsesez) «Biographie» Khnata BENNOUNA (Noiz kontsultatua: 2025-02-28).
  2. (Gaztelaniaz) Montávez, Pedro Martínez. (1958). Poesía árabe contemporánea. Escelicer (Noiz kontsultatua: 2025-02-28).
  3. (Gaztelaniaz) Ginés, Juan Vernet. (1968). Literatura árabe. Editorial Labor (Noiz kontsultatua: 2025-02-28).
  4. (Gaztelaniaz) Martín, Leonor Martínez. (1972). Antología de poesía árabe contemporánea. Espasa-Calpe (Noiz kontsultatua: 2025-02-28).
  5. (Gaztelaniaz) Parrilla, Gonzalo Fernández. (2006). La literatura marroquí contemporánea: la novela y la crítica literaria. Univ de Castilla La Mancha ISBN 978-84-8427-336-3. (Noiz kontsultatua: 2025-02-28).
  6. (Gaztelaniaz) Actas de las I Jornadas de literatura árabe moderna y contemporánea. Departamento de Estudios Arabes e Islámicos y Estudios Orientales 1991 ISBN 978-84-7477-326-2. (Noiz kontsultatua: 2025-02-28).
  7. (Gaztelaniaz) Castañón, Luz García. (2000). El realismo social del relato marroquí contemporáneo: cuatro escritores. Agencia Española de Cooperación Internacional ISBN 978-84-7232-861-7. (Noiz kontsultatua: 2025-02-28).