Lebodopa

Lebodopa
Formula kimikoa	C9H11NO4
SMILES kanonikoa	2D eredua
SMILES isomerikoa	C1=CC(=C(C=C1C[C@@H](C(=O)O)N)O)O
MolView	3D eredua
Mota	L-amino acid ^(en) eta DL-dopa ^(en)
Estereoisomeroa	D-dopa ^(en) eta L-dopa zwitterion ^(en)
Tautomeroa	L-dopa zwitterion ^(en)
Masa molekularra	197,069 Da
Erabilera
Tratatzen du	Parkinsonen gaixotasun
Interakzioak	paliperidone ^(en) , errisperidona, droperidol ^(en) , flufenazina, (−)-selegiline ^(en) , haloperidol, olantzapina, methyldopa ^(en) , lebomepromazina, periciazine ^(en) , (RS)-sulpiride ^(en) , klorpromazina, rasagiline ^(en) eta (−)-selegiline ^(en)
Elkarrekintza	G protein-coupled receptor 143 ^(en)
Haurdunaldia	Australian pregnancy category B3 ^(en) eta US pregnancy category C ^(en)
Rola	antiparkinson ^(en) , dopaminergiko eta developmental toxicant ^(en)
Identifikatzaileak
InChlKey	WTDRDQBEARUVNC-LURJTMIESA-N
CAS zenbakia	59-92-7
ChemSpider	5824
PubChem	6047 eta 6971033
Reaxys	2215169 eta 6060047
Gmelin	15765 eta 57504
ChEBI	365846
ChEMBL	CHEMBL1009
EC zenbakia	200-445-2
ECHA	100.000.405
MeSH	D007980
RxNorm	6375
Human Metabolome Database	HMDB0000181
KNApSAcK	C00001357
UNII	46627O600J
NDF-RT	N0000146151
KEGG	C00355
PDB Ligand	DAH

Lebodopa edo L-dopa dopaminaren aitzindaria den sendagaia da. Hau dopamina deskarboxilasa entzimari esker deskarboxilatu egiten da dopamina emanez. Lebodopa nerbio-sistema zentraleko (NSZ) asaldura degeneratiboetan erabilia da neurona dopaminergikoen urritasuna konpontzeko, batez ere Parkinson gaixotasunean.

Biosintesia

Dopamina noradrenalina eta adrenalina bezala katekolamina bat da eta gainera, azken bien biosintesian bitartekaria da. Bere sintesia aminoazido batetik hasten da, L-tirosinatik hain zuzen ere.

Tirosina honen bentzenoa hidroxilatu egiten da tirosina hidroxilasa entzimaren bidez L-dihidroxifenilalanina edo L-dopa sortuz. Ondoren, honek karboxilo taldea galtzen du dopamina deskarboxilasa entzimari esker dopamina emanez. Dopamina honen hidroxilazioz noradrenalina sintetizatzen da eta bere amina metilatuz adrenalina.

Hau litzateke katekolaminen biosintesi katea, bertan dopamina eta lebodopa sintetizatzen direlarik. Lebodopa ikusi dugun bezala, dopaminaren aitzindaria da.

Farmakologia

Lebodopak NSZean zurruntasuna, bradikinesia eta dardarak murrizten ditu. Sistema kardiobaskularrean aldiz, inotropismoa eta kronotropismoa gehitzen ditu hipotentsioa sortaraziz.

Dopamina neurotransmisore oso polarra da eta ezin du muga hematoentzefalikoa zeharkatu nerbio-sistema zentralera iristeko. Beraz, Parkinsonaren sendabidean zuzenean dopamina emango bagenu, hau ez litzateke NSZera helduko eta ez luke bere efektua emango. Horregatik, bere aitzindari bat eman behar da, lebodopa, behin burmuinetara heldutakoan dopamina bihurtuko dena.

L-dopa aho bidetik ematen da ondo xurgatzen delako. Hala ere, metabolismoa arazo bat izango du. Lebodopa dopamina bihurtuko da gibel eta hestean, ondorioz ez da garunera iritsiko eta gainera, gorputz osoan banatuta dagoen dopaminak eragin desiragaitzak sortuko ditu. Hau ekiditeko, L-doparekin batera karbidopa eman behar da, honek dopamina deskarboxilasa inhibituko du eta L-dopa NSZera osorik iristea baimenduz eta eragin desiragaitzak murriztuz.

Lebodopa parkinsonaren sendaketan sendabide eraginkorrena da gaur egun. Aitzitik, lehenengo bost urteak igaro eta gero, eraginkortasuna gutxituz joaten da.

Eragin kaltegarriak

Akutuak

• Gorakoak
• Hipotentsioa
• Arritmiak
• Aldaketa psikologikoak (haluzinazioak, sexu asaldurak...)

Kronikoak

• Diskinesia/distoniak
• Sintomatologiaren gorabeherak: on-of gertakizuna
• Jasankortasuna

Ikus, gainera

• Dopamina
• Parkinsona

Kanpo estekak