Loreak (filma)

Loreak (filma)
Jatorria
Argitaratze-data	2014
Izenburua	Loreak
Jatorrizko hizkuntza	euskara
Jatorrizko herrialdea	Espainia
Banatze bidea	eskatu ahalako bideo
Ezaugarriak
Genero artistikoa	film dramatikoa
Iraupena	99 minutu
Kolorea	koloretakoa
Zuzendaritza eta gidoia
Zuzendaria(k)	Jose Maria Goenaga; Jon Garaño
Gidoigilea(k)	Jon Garaño; Jose Maria Goenaga
Antzezlea(k)
	Josean Bengoetxea ; Itziar Aizpuru ; Itziar Ituño ; Nagore Aranburu ; Ane Gabarain ; Anabel Arraiza
Ekoizpena
Ekoizlea	Moriarti Produkzioak; Irusoin; Xabier Berzosa
Ekoizle eragilea	Aitor Arregi
Bestelako lanak
Musikagilea	Pascal Gaigne
Argazki-zuzendaria	Javier Agirre Erauso
Historia
Jasotako sariak	Argia Sariak
Nominazioak	International Submission to the Academy Awards (en) ; Espainia
	loreakfilm.com
kronologia

Loreak 2014. urtean Jon Garaño eta Jose Maria Goenagak idatzi eta zuzendutako euskal filma da.^[1]

Donostiako Zinemaldiaren Sail Ofizialean sartzea lortu duen euskarazko bigarren filma da.^[2] Lehendabizikoa Ke arteko egunak izan zen, hogeita bost urte lehenago, 1989an.^[3] 2014ko abenduaren 12rako 50.000 ikusle izan zituen filmak.^[4]

Goya sarien 29. edizioan film onenaren eta musika onenaren saria jasotzeko proposatu zuten.^[5]^[6] 2015eko urtarrilaren 12an, pelikula latino onenaren saria irabazi zuen Palm Springseko zinemaldian (Kalifornia, AEB).^[7] Espainiako Zinema Akademiak Ingelesa ez den hizkuntza batean egindako film onenaren Oscar Sarirako hautagai izendatu zuen.^[8]

Sinopsia

Oharra: Atal honek istorio osoa edo amaiera argitzen du.

Ane 40 bat urteko emakume bat da, eta ez dago bere bizitzako garairik onenean. Etxean loreak jasotzen hasiko da; ezagutzen ez duen norbaitek bidaltzen dizkio, astero. Hasieran bere senarra izan dela pentsatzen du, baina ez da hura izan...^[2]

Pelikularen gai nagusia oroimena eta ahanzturaren arteko talka da. Bat-bateko heriotzaren aurrean hartu daitezkeen bi norantza, oroimenaren aldeko apustua egitea edo gertatu zena ahanztea. Hiru emakumeren ikuspuntua ematen da filman eta bakoitzak bide bat hartuko du Beñat adin ertaineko gizon bat hil ondoren, Lourdes ahaztearen aldeko agertzen da, Ane eta Tere ordea, oroitzearen aldekoak.

Finantzazioa

Loreak filma Irusoin eta Moriarti ekoiztetxeek ekoiztu dute. Telebistari dagokionez, EiTB, TVE eta Euskaltel-en laguntza jaso zuen eta horrez gain, ICAA, Gipuzkoako Foru Aldundia eta Eusko Jaurlaritzaren parte hartzea ere.

Guztira, Loreaken aurrekontua milioi t’erdi eurokoa izan zen.

Esan beharra dago, Loreakek izan zuen arrakastak 2017. urtean iritsiko zen Handia filmari ateak irekiko zizkiola, besteak beste finantziaketan parte hartzen zuten taldeek konfiantza eta erraztasun gehiago jarri zituztelako.^[9]

Produkzioa

Zuzendariek adierazi dutenez, Jose Maria Goenagaren ideia batetik sortu zen Loreaken gidoia. Bi zuzendariek onartu zuten gidoia egiteko lehen ideia errepide bazterretako loreetatik etorri zitzaiela. Indar handiko ildoa iruditu zitzaien, aldi batetik dramatikoa eta beste aldetik, enigmatikoa. Hasieran obraren izenburua “Loreak errepidean” zen baina aldatzea erabaki zuten, ustez, pelikulari buruz gauza gehiegi argitzen zituelakoan^[10].

Hiru aktore nagusiak Itziar Aizpuru, Nagore Aranburu eta Itziar Ituño dira. Lehenengoaren kasuan oso argi zutela aitortu zuten zuzendariek, aurretik elkarrekin lan egin izanik, gidoia idazterako momentuan ere beragan pentsatu zutela. Nagore Aranbururen aukera ere berehala etorri zitzaiela aipatu izan dute, eta castingetan hori berretsi zutela. Itziar Ituñorena ordea, bide zailagoa izan zela adierazi dute, aurretik emakume zaharrago baten ideia zutelako^[10].

Aktoreak

Josean Bengoetxea: Beñat
Itziar Aizpuru: Tere, Beñaten ama
Itziar Ituño: Lourdes, Beñaten alarguna
Nagore Aranburu: Ane, Beñaten lankide bat
Ane Gabarain: Jaione, Beñaten arreba
Egoitz Lasa: Ander
Jose Ramon Soroiz: Txema
Jox Berasategui: Jexus
Mikel Laskurain: Esteban
Mariasun Pagoaga: Inaxi
Roel Vermeulen: Bill
Anabel Arraiza: Miren
Kepa Errasti: ginekologoa
Koldo Martínez: gorpu donazioen arduraduna
Leire Ucha: loredendako saltzailea 1
Itziar Urretabizkaia: loredendako saltzailea 2
Gorka Zubeldia: garabilaria
Aitor Odriozola: Mikel (6 urte)
Unax Odriozola: Mikel (9 urte)
Jorge Gil Munarriz: lore banatzailea 1
Gotzon Sánchez: lore banatzailea 2
Jon Elizegi: hozkailu teknikaria
Fernando Ruiz: ertzainaren ahotsa
Iñaki Gabarain: irakaslearen ahotsa

Banaketa

Espainiar estatuko banaketa A Contracorriente Films enpresaren esku geratu zen; eta nazioarteko salmentak berriz, Film Factory Entertainment enpresaren esku.

Filmaren jatorrizko hizkuntza euskara da eta euskararen mugetatik kanpoko zinemetara heltzeko azpititulatua eta bikoiztua izan zen. Bikoizketa Espainia mailako banaketak planteatutako beharra izan da bereziki, zenbait hiritan bikoiztuaren aukera soilik eman zelako.

Donostiako Zinemaldian hasita euskal lurretan izandako arrakastari esker, nazioartean zabalkunde handia izan zuen filmak. Ospe handiko sariak irabazi zituen; besteak beste, Goya sarietan pelikula onenaren sailean izendatua izatea lehenik, eta Oscar sarietarako aukeratua izatea ondoren.

Zabalpena eta sariak

Loreak filmak erantzun zabal izan zuen. Euskal Herrian zein nazioartean sari, aipamen eta kritika positibo ugari bildu zituen, kritika onekin batera.

2014ko abenduaren 12rako 50.000 ikusle izan zituen filmak baina esaten da, guztira 150.000 ikusletik gora izan dituela nazioarteko zinemaldiak kontuan izanik.

Espainiako datuak hartuz gero, ICAAk iragarri izan du, Loreak-ek 2014ean 37.309 ikusle izan zituen, 2015ean 10.864, eta 2016an 2000 ikusle. Guztira, 272.768€ errekaudatu zituen. Kontuan hartu behar dena zera da, ICAAren aztertze esparrua ez da zinema areto guztietara hedatzen, izan liteke zenbaki denak ez agertzea datuetan. tartean Euskal Herriko sala guztienak esate baterako.

Sariei dagokienez, entzute handia izan zuen Espainiako Zinema Akademiak Ingelesa ez den hizkuntza batean egindako film onenaren Oscar Sarirako hautagai izendatu izanak. Hala ere, mundu mailan izendapen eta sari asko bildu zituen, guztira 30 saritik gora lortu eta 68 festibaletan parte hartu zuen^[11].

Sari nagusiak

Sariak	Kategoria	Proposatua	Emaitza
62. Donostiako Zinemaldia	Urrezko Maskorra pelikula onenari		Proposatua
62. Donostiako Zinemaldia	SIGNIS Saria, Aipamen Berezia^[12]		Irabazle
2015 Palm Springs Nazioarteko Zinemaldia^[13]	Cine Latino Saria		Irabazle
II Feroz Sariak^[14]	Dramarik onena		Proposatua
	Zuzendari onena	Jon Garaño eta Jose Mari Goenaga	Proposatua
	Gidoirik onena	Jon Garaño, Aitor Arregi eta Jose Mari Goenaga	Proposatua
	Aktore-zerrendako aktore onena	Itziar Aizpuru	Irabazle
	Jatorrizko Musika onena	Pascal Gaigne	Proposatua
	Afitxa onena		Proposatua
29. Goya Sariak	Pelikula onena		Proposatua
29. Goya Sariak	Jatorrizko Musika onena	Pascal Gaigne	Proposatua

Erreferentziak

↑ Zabala, Juan Luis. (2013-05-08). «Oroimena, errealitatea egokitzen» Berria.
↑ ^a ^b Berria. (2014-07-25). Pertsonaiei oso lotuta dauden istorioak kontatzen ditugu. .^{[Betiko hautsitako esteka]}
↑ Zorita Arratibel, Kristina. (2014-7-24). 'Loreak': Garaño eta Goenagaren pinporta Zinemaldian ernatuko da. EiTB.
↑ «'Loreak' 50.000 ikuslek ikusi dute oraingoz», Berria, 2014-12-12
↑ Film onenaren Goya saria jasotzeko proposatu dute 'Loreak' Berria, 2015-01-07
↑ (Gaztelaniaz) Goya Sarien webgunea [1]
↑ 'Loreak' filmak sari bat irabazi du AEBetan. Berria 2015-01-13.
↑ Beste bi pauso falta zaizkio. Berria. 2015-9-30.
↑ (Gaztelaniaz) Gurucharri, Eloy. (2017-12-30). «Entrevista a Jon Garaño, co-director de 'Handia' - 35 Milimetros» 35 Milímetros (Noiz kontsultatua: 2021-05-14).
↑ ^a ^b (Gaztelaniaz) «Elkarrizketa “Loreak” filmeko zuzendariei | Donostilandia» donostilandia.com (Noiz kontsultatua: 2018-03-21).
↑ (Gaztelaniaz) «Moriarti Produkzioak - LOREAK» www.moriarti.com (Noiz kontsultatua: 2018-03-21).
↑ https://web.archive.org/web/20150111233725/http://www.signishispania.es/signis-premia-a-a-second-chance-de-la-directora-susanne-bier/
↑ https://web.archive.org/web/20150111233245/http://www.psfilmfest.org/news/detail.aspx?NID=407&year=2015
↑ https://archive.today/20141217124045/http://feroz.es/nominados-a-los-premios-feroz-2015/ 2015 Feroz Sarien proposamenak

Iruzkinak

«Loreen esanak eta esanahiak». Ainhoa Sarasola. Berria. 2014-9-24
«Harrera beroa jaso du "Loreak" filmak». Mikel Lizarralde. Berria. 2014-9-23
(Gaztelaniaz)«Flores para los vivos y para los muertos». Carlos Boyero. El País. 2014-9-23
(Gaztelaniaz)«Loreak es cine con mayúsculas». Mikel G. Gurpegui. El Diario Vasco. 2014-9-23
(Gaztelaniaz)«Los secretos que esconden los ramos de flores». Gregorio Belinchón. El País. 2014-9-23

Ikus, gainera

Zainketa aringarriak eta zinema

Kanpo estekak

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Loreak (filma)

Datuak: Q18641762

[1] Zabala, Juan Luis. (2013-05-08). «Oroimena, errealitatea egokitzen» Berria.

[Zinemaldia-2] Berria. (2014-07-25). Pertsonaiei oso lotuta dauden istorioak kontatzen ditugu. .^{[Betiko hautsitako esteka]}

[3] Zorita Arratibel, Kristina. (2014-7-24). 'Loreak': Garaño eta Goenagaren pinporta Zinemaldian ernatuko da. EiTB.

[4] «'Loreak' 50.000 ikuslek ikusi dute oraingoz», Berria, 2014-12-12

[5] Film onenaren Goya saria jasotzeko proposatu dute 'Loreak' Berria, 2015-01-07

[6] (Gaztelaniaz) Goya Sarien webgunea [1]

[7] 'Loreak' filmak sari bat irabazi du AEBetan. Berria 2015-01-13.

[8] Beste bi pauso falta zaizkio. Berria. 2015-9-30.

[9] (Gaztelaniaz) Gurucharri, Eloy. (2017-12-30). «Entrevista a Jon Garaño, co-director de 'Handia' - 35 Milimetros» 35 Milímetros (Noiz kontsultatua: 2021-05-14).

[:0-10] (Gaztelaniaz) «Elkarrizketa “Loreak” filmeko zuzendariei | Donostilandia» donostilandia.com (Noiz kontsultatua: 2018-03-21).

[11] (Gaztelaniaz) «Moriarti Produkzioak - LOREAK» www.moriarti.com (Noiz kontsultatua: 2018-03-21).

[12] ttps://web.archive.org/web/20150111233725/http://www.signishispania.es/signis-premia-a-a-second-chance-de-la-directora-susanne-bier/

[13] ttps://web.archive.org/web/20150111233245/http://www.psfilmfest.org/news/detail.aspx?NID=407&year=2015

[14] ttps://archive.today/20141217124045/http://feroz.es/nominados-a-los-premios-feroz-2015/ 2015 Feroz Sarien proposamenak

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]