Omowunmi Sadik | |
---|---|
(2010) | |
Bizitza | |
Jaiotza | Lagos, 1964ko ekainaren 19a (60 urte) |
Herrialdea | Nigeria |
Hezkuntza | |
Heziketa | University of Lagos (en) University of Wollongong (en) |
Jarduerak | |
Jarduerak | irakaslea, asmatzailea eta kimikaria |
Enplegatzailea(k) | Binghamton University (en) |
Jasotako sariak |
Omowunmi Sadik, Omowunmi A. Sadik edo "Wunmi" ezizenez deitua (Lagos, Nigeria,1964ko ekainaren 19a) asmatzailea, kimikaria eta irakaslea da Binghamtoneko Unibertsitatean. Mikroelektrodo-biosentsoreak garatu zituen drogak eta lehergailuak detektatzeko, eta hondakinen bidez ioi metalikoak birziklatzeko teknologiak garatzen ari da, ingurumen- eta industria-aplikazioetan erabiltzeko. 2012an, Sadikek irabazi asmorik gabeko Nanoteknologia Jasangarriaren Erakundea sortu zuen.
Sadik 1964an jaio zen Lagosen, Nigerian. Bere familian hainbat zientzialari zeuden, beraz erraza izan zen fisikan, kimikan eta biologian interesatzea. Kimikako lizentziatura 1985ean jaso zuen Lagosko Unibertsitatean, eta kimikako maisutza 1987an. Sadik gero Australiako Wollongongeko Unibertsitatera joan zen. 1994an, Wollongong-eko kimikako lizentziadun Ph.D. jaso zuen.[1]
Ikerketarako Kontseilu Nazionalak doktoratu ondoko beka bat eman zion AEBko Ingurumena Babesteko Agentzian 1994tik 1996ra ikertzaile gisa. Gero, kimikako irakasle laguntzaile lanpostua onartu zuen Binghamtoneko Unibertsitatean, New Yorken.[1] 2002an irakasle elkartua izan zen eta 2005ean irakasle titularra. Une horretan, Sentsore Aurreratuen eta Ingurumen Sistemen Zentroko (CASE) zuzendari ere izan zen Binghamtonen. Itsas Ikerketako Laborategietan, Cornelleko Unibertsitatean eta Harvardeko Unibertsitatean aritu da fakultateak bisitatzen.[1]
Gainazalen kimika aztertu du Sadik-ek, eta arreta berezia jarri du ingurumen-kimikan erabiltzeko biosentsoreen garapenean. Sadik-ek bazekien polimero eroaleak etorkizun handia zutela detekzio-aplikazioetan erabiltzeko.[1][2][3] Materialen aztarnekiko sentikorrak ziren mikroelektrodoen biosentsoreak garatu zituen; teknologia hori drogak eta bonbak detektatzeko erabil daiteke.[4][5][6] Hondakinak desintoxikatzeko mekanismoak ere aztertzen ari da, hala nola konposatu organokloratuak ingurumenean, industria- eta ingurumen-hondakinetako ioi metalikoak birziklatzeko teknologiak garatzeko.[7] Proiektu batean, entzima mikrobiarrek handitu egin zuten kromo oso toxikoa (VI) kromo ez-toxiko (III) bihurtzeko prozesua, %40tik %98ra.[8] Sadiki 135 ikerketa-lan baino gehiago egiaztatu zaizkio, 'bikoteka' berrikusiak eta patente-eskaerak. Biosentsore mota partikularrei buruzko patente estatubatuarrak ditu.[1] 2011n, Gordonen ingurumen-nanoteknologiari buruzko inaugurazio-konferentziako lehendakaria izan zen.[9] 2012an, Sadik eta Barbara Karnek Nanoteknologia Jasangarriaren Erakundea sortu zuten, mundu osoan nanoteknologia arduraz erabiltzeko irabazi asmorik gabeko nazioarteko sozietate profesionala.[10]
Sadik Royal Society of Chemistryko (2010etik) eta Ingeniaritza Mediko eta Biologikoko Institutu Amerikarreko (2012tik) kide hautatua da. American Chemical Societyko kide ere bada. Enpresa Ingurumena Babesteko Agentziarekin eta Zientzia Fundazio Nazionalarekin elkarlanean ari da, eta Osasunaren Institutu Nazionalen Instrumentazioari eta Garapenari buruzko Japoniako ikerketa-taldean parte hartu du. Nazioarteko lankidetzetan parte hartzen du UNESCOk Bukaresten duen Biodinamikako Nazioarteko Zentroarekin, Errumaniarekin, Turkian dagoen Kuegeo Unibertsitatearekin eta Japoniako Unibertsitatearekin.[1][7]