Wrexie Leonard

Wrexie Leonard

(1905)
Bizitza
JaiotzaTroy, 1867ko irailaren 15a
Herrialdea Ameriketako Estatu Batuak
HeriotzaRoxbury (en) Itzuli, 1937ko azaroaren 9a (70 urte)
Jarduerak
Jarduerakfisikaria eta astronomoa
Find a Grave: 5396253 Edit the value on Wikidata

Wrexie Louise Leonard (Troy, Pennsylvania, 1867ko irailaren 15a - Massachusetts, 1937ko azaroaren 9a), Louise Leonard bezala ere ezaguna, estatubatuar astronomoa izan zen, Percival Lowellen laguntzaile bezala lan egin eta Marteri buruzko bere oharrak argitaratu zituena. Societé Astronomique de Franceko kide izan zen 1904tik eta Percival Lowell: An Afterglow (1921) liburu biografikoa idatzi zuen.[1]

Biografia

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Wrexie Louise Leonard Troyn hazi zen, Pennsylvanian, eta gero Bostonera joan zen bizitzera.[2] Percival Lowell astronomoaren idazkari pribatua eta laguntzailea izan zen bi hamarkada baino gehiagoz, 1883tik 1916an Lowell hil zen arte.[2][3] Lowellekin Afrikara bidaiatu zuen behatoki berri baterako kokapen egokiaren bila, azkenean Arizonako Flagstaff-en ezarri zena.[1][2][4]

Leonardek Lowellen korrespondentzia erabiltzen zuen, bere artikuluak eta hitzaldiak editatzen zituen, berarekin bidaiatzen zuen beharrezkoa zenean, eta Lowell Behatokiaren ardura hartzen zuen kanpoan zen bitartean.[2] Arizonan bere behaketa astronomikoak egin zituen, Merkurio, Artizarra, Jupiter eta bereziki Marte planetak aztertuz. Behatokiko erregistro-liburuek erakusten dutenez, «WLL» k maiz egiten zituen behaketak lehen urteetan, eta Marteri eta Artizarrari buruz egindako zirriborroak jasotzen dituzte.[4] Horrek emakumeentzat ohikoa izan baino mende erdi lehenago teleskopio handi bat erabiltzen zuela erregulartasunez esan nahi du.[1][4][5]

Lowell Tacubayara ere lagundu zuen, Mexiko Hiriaren kanpoaldean, Clark teleskopio handia 1896an hara bidali zutenean, Leonardek behatuko zituen Marteko oposizioetako baterako.[6] Marteren marrazkiak argitaratu zituen Popular Astronomy-n, planetari buruzko oharrekin, oposizioan egon zen urte batzuetan (1901, 1903, 1905) behatutakoak.[4]

Leonard 1904an aukeratu zuten Societé Astronomique de Franceko kide izateko, garai hartan emakume batentzat ezohikoa zen ohorea. Mexikoko Astronomia Elkarteko ohorezko kide ere izan zen.[1][7]

1916an Lowell hil ondoren, ekialdera joan zen bizitzera.[2][8] Bost urte geroago, Percival Lowell: An Afterglow (1921)[9] liburua argitaratu zuen, urteetan zehar Leonard eta Lowellen arteko korrespondentzia oparoaren laburpenak biltzen dituena.[10] 1929ko burtsa-krisian dirua galdu zuen eta, ondoren, Roxburyko (Massachusetts) zaharren etxe batera joan zen bizitzera.[1][2] 1937an hil zen Medfield-eko (Massachusetts) ospitalean.[8]

Sariak eta aintzatespenak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  • 31,7 kilometroko zabalera duen Artizarraren Leonard kraterra Wrexie Leonarden omenez izendatu zuten.[4]
  • Leonard "Lulu" pertsonaiaren oinarria izan zen Jan Millsappsen 2014ko Venus on Mars eleberrian.[11]

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  1. ↑ a b c d e (Gaztelaniaz) Stadler, Marta Macho. (2022-12-22). «Wrexie Leonard, la astrónoma que fue más que una asistente de Percy Lowell» Mujeres con ciencia (Noiz kontsultatua: 2024-12-29).
  2. ↑ a b c d e f (Ingelesez) Putnam, William Lowell. (1994-08). The Explorers of Mars Hill. Light Technology Publishing ISBN 978-0-615-64552-0. (Noiz kontsultatua: 2024-12-29).
  3. ↑ (Ingelesez) «Wrexie Louise Leonard (1867-1937) - Find a Grave...» www.findagrave.com (Noiz kontsultatua: 2024-12-29).
  4. ↑ a b c d e Millsapps, Jan. "Wrexie Louise Leonard: Take a Letter, Take a Look". The Lowell Observer, no .80, Fall 2008.
  5. ↑ (Ingelesez) «Celebrating Women's History Month -- On Mars» HuffPost 2014-03-17 (Noiz kontsultatua: 2024-12-29).
  6. ↑ Sheehan, William, and Christopher J. Conselice. (Physics Today, 68(6):54 (2015)). "Galactic Encounters: Our Majestic and Evolving Star-System, From the Big Bang to Time’s End.". .
  7. ↑ (Ingelesez) «Wrexie Louise Leonard» Finding Pluto (Noiz kontsultatua: 2024-12-29).
  8. ↑ a b «Wrexie Louise Leonard · Women in Astronomy · Lowell Observatory Archives» collectionslowellobservatory.omeka.net (Noiz kontsultatua: 2024-12-29).
  9. ↑ (Ingelesez) Goodman, Susan. (2011). Republic of Words: The Atlantic Monthly and Its Writers, 1857-1925. UPNE ISBN 978-1-61168-196-3. (Noiz kontsultatua: 2024-12-29).
  10. ↑ Leonard, Louise. (1921). Percival Lowell: An Afterglow.. RG Badger..
  11. ↑ (Ingelesez) «Wrexie, Ada, let’s celebrate!» Venus on Mars 2010-03-24 (Noiz kontsultatua: 2024-12-29).

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]